29 - 04 - 2025
خطری بالای سر سلامت
گروه جامعه- تلخ‌ترین حادثه برای نظام بهداشت و درمان، در سال جدید با حریق مرکز درمانی مشیریه تهران رقم خورد که سه نفر در جریان آن جان باختند و ۱۸نفر مصدوم شدند. اکنون رییس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شورای اسلامی شهر تهران فاش کرد که از ۱۶۲مرکز درمانی پایتخت فقط ۱۳مرکز تاییدیه ایمنی از آتش‌نشانی دارند. در قلب پایتخت، جایی که روزانه هزاران نفر برای درمان به بیمارستان‌ها مراجعه می‌کنند، زنگ خطر ایمنی به صدا درآمده است. زنگ خطری که سال گذشته با حریق مرگبار بیمارستان قائم رشت به صدا در آمد و این حقیقت تلخ را فاش کرد که بسیاری از مراکز درمانی کشور به دلیل قدیمی بودن و ساخت‌وسازهای غیرمجاز فاقد ایمنی لازم هستند. البته واقعیت تلخ ایمن نبودن مراکز درمانی از تیرماه سال ۹۹ و با آتش‌سوزی مرگبار همراه با انفجار کپسول‌های اکسیژن در کلینیک سینا اطهر نمایان شد. در آن حادثه ۱۹ نفر جان خود را از دست دادند. علت آن حادثه نشتی گاز و انفجار کپسول‌های اکسیژن و نبود سیستم اطفای حریق اعلام شد. سال جدید نیز این واقعیت تلخ با آتش‌سوزی درمانگاه مشیریه بیشتر نمایان شد.
این مرکز درمانی به دلیل ساخت‌وسازهای غیراصولی طعمه حریق شد و سه نفر کشته و ۱۸نفر نیز زخمی شدند. درمانگاهی که سال گذشته اخطار ایمنی گرفته و نامش در فهرست درمانگاه‌های با خطر بسیار زیاد در منطقه۱۵ تهران قرار داشت. چند روز بعد از این حادثه مرگبار بود که رییس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شورای اسلامی شهر تهران فاش کرد که از ۱۶۲مرکز درمانی پایتخت فقط ۱۳مرکز تاییدیه ایمنی از آتش‌نشانی دارند.
انتشار گزارشی از سوی سازمان آتش‌نشانی و شورای اسلامی شهر تهران نیز نشان می‌دهد بسیاری از مراکز درمانی در این کلانشهر، فاقد استانداردهای ایمنی هستند؛ موضوعی که در صورت وقوع حادثه‌ای چون زلزله، آتش‌سوزی یا حتی قطعی برق، می‌تواند به بحرانی انسانی بدل شود. در این میان ۴بیمارستان اصلی پایتخت که روزانه صدها نفر به آن مراجعه می‌کنند هنوز مجوزهای لازم ایمنی را دریافت نکرده‌اند. اگرچه افشای نام بیمارستان‌های ناایمن ممکن است نگرانی عمومی ایجاد کند اما پنهانکاری در این زمینه به مراتب خطرناک‌تر است.
فقط ۱۳ مرکز درمانی ایمنی دارند
اواسط سال ۱۴۰۱ بود که فهرست بیمارستان‌هایی که در میان اسامی ساختمان‌های پرخطر تهران بودند از سوی معاون حقوق عامه و پیشگیری از وقوع جرم دادستانی کل کشور منتشر شد. بیمارستان‌های حضرت رسول اکرم(ص)، امام خمینی(ره)، لولاگر، طرفه، سینا، بوعلی، شهدای یافت‌آباد و فیاض‌بخش بیمارستان‌هایی بودند که نام‌شان از سوی مرجع قضایی اعلام شد. با ورود دستگاه قضایی قرار شد ایمن شدن این بیمارستان‌ها به شکل جدی در دستور کار قرار گیرد.
اکنون بعد از گذشت سه سال طبق اعلام رییس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شورای شهر تهران، از میان ۱۲۰بیمارستان فعال در پایتخت که با احتساب کلینیک‌های بزرگ به ۱۶۲مرکز درمانی می‌رسند، تنها ۱۳مرکز موفق به دریافت تاییدیه ایمنی از سازمان آتش‌نشانی شده‌اند.
دکتر ناصر امانی، رییس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شورای شهر تهران در جلسه شورای شهر با اعلام خطر نسبت به وضعیت مراکز درمانی گفت: «ما با شرایطی مواجه هستیم که در آن فقط ۸درصد از مراکز درمانی تهران توانسته‌اند تاییدیه رسمی ایمنی دریافت کنند. این یک هشدار جدی برای مدیریت شهری و دستگاه‌های مسوول در حوزه سلامت است.»
4 بیمارستان مهم در فهرست بحرانی‌ها
4 بیمارستان بزرگ، مهم و پرتردد تهران نیز در فهرست ساختمان‌های ناایمن و بحرانی قرار گرفته‌اند. برخی از آنها جزو پرمراجعه‌ترین مراکز درمانی هستند. مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی تهران با معرفی این چهار بیمارستان اعلام کرد: «براساس آمارهای موجود اکنون بیمارستان‌های سینا، یافت‌آباد، امام خمینی(ره) و رسول اکرم(ص) به عنوان 4 بیمارستان ناایمن تهران محسوب می‌شوند. ساختمان‌های درمانی تهران وضعیت ناهنجاری در سال‌های گذشته داشتند که شاید به این موضوع پرداخته نشده بود.
اکنون 4 بیمارستان در سطح اول هشدار ایمنی قرار دارند. اگرچه برخی اقدامات ابتدایی برای بهبود شرایط انجام شده اما هنوز فاصله زیادی تا استانداردهای لازم وجود دارد.» در این میان دو بیمارستان فیاض بخش و بوعلی موفق شدند با اجرای پروتکل‌های ایمنی که از سوی کارشناسان آتش‌نشانی اعلام شده بود خودشان را از فهرست ساختمان‌های ناایمن و بحرانی خارج کنند. به گفته مسوولان آتش‌نشانی، این بیمارستان‌ها با اصلاح مسیرهای فرار اضطراری، نصب سامانه اعلام و اطفای حریق، و بازآموزی کادر درمان، اکنون در وضعیت ایمن قرار دارند.
بی‌توجهی و نبود بودجه برای ایمن‌سازی
علی نیک‌رفتار، کارشناس ایمنی و حوادث در گفت‌وگو با نور نیوز درباره اینکه چرا بسیاری از مراکز درمانی و به‌خصوص چهار بیمارستان بزرگ شهر تهران در وضعیت بحرانی ایمنی قرار دارند گفت: «متاسفانه مراکز درمانی دولتی از نظر وضعیت ایمنی در سطح خوبی قرار ندارند. این بیمارستان‌ها که وابسته به بودجه دولتی هستند به دلیل کمبود بودجه، مسائل مربوط به ایمنی بیمارستان یا درمانگاه را چندان در اولویت قرار نمی‌دهند و ترجیح می‌دهند این بودجه را صرف خرید دستگاه‌های پزشکی و تجهیزات اولیه کنند.
این وضعیت در شهرهای کوچک و کم‌برخوردار به مراتب بدتر است. در برخی از مراکز درمانی حتی مسیرهای خروج اضطراری یا وجود ندارد یا مسدود شده و از آن به عنوان انباری استفاده می‌شود. این در حالی است که بیمارستان باید یکی از امن‌ترین فضاهای عمومی در مواقع بحران باشد.»
وی ادامه داد: «یکی از چالش‌های مهم نبود بودجه کافی برای ارتقای ایمنی و نوسازی سیستم‌های برق و تهویه است. موضوع مهمی که علت بسیاری از حریق‌هاست و یک جرقه کوچک و اتصالی می‌تواند بیمارستان و یا مرکز درمانی را به آتش بکشد.
آموزش و آمادگی کارکنان در مواجهه با شرایط بحرانی موضوع مهمی است که در این مراکز جدی گرفته نمی‌شود و بارها شاهد بودیم که نبود دانش اولیه در کنترل حوادث خسارات را چندین برابر کرده است. موضوعی که در حریق مرکز درمانی مشیریه شاهد آن بودیم و اگر پرسنل این مرکز آموزش دیده بودند می‌توانستند با یک کپسول از گسترش آتش جلوگیری کنند تا شاهد مرگ سه شهروند تهرانی نباشیم.»
هزینه‌بر بودن ایمن‌سازی بیمارستان‌ها و مراکز دولتی موضوعی است که مدیرکل منابع فیزیکی وزارت بهداشت به آن تاکید می‌کند. مهندس امیر ساکی چندی قبل با اعلام اینکه حدود ۷۰درصد ساختمان‌های درمانی یا همان بیمارستان‌ها، در کشور فرسوده‌اند گفت: « باید توجه کرد که در برخی از بیمارستان‌ها به دلیل ساختار قدیمی امکان تامین ایمنی حریق با استانداردهای جدید مقدور نیست.
از طرفی تامین ایمنی حریق بیمارستان‌ها که مورد تایید سازمان آتش‌نشانی قرار گیرد، برای بسیاری از بیمارستان‌ها بهویژه بیمارستان‌های دولتی هزینه‌بر بوده که سازمان برنامه‌وبودجه باید اقدام جدی در این زمینه انجام دهد. وزارت بهداشت بارها از سازمان برنامه‌وبودجه برای ایجاد ردیف اختصاصی تامین ایمنی در بیمارستان‌های موجود، بهویژه ایمنی حریق و بازسازی و نوسازی سیستم‌های تاسیساتی بیمارستانی که از نقاط آسیب‌رسان در این زمینه است، درخواست داشته و باید پیگیری شود.»
۷۸ بیمارستان در مسیر ایمن‌سازی
آمارها نشان می‌دهد که ۷۸ مرکز درمانی و بیمارستانی در حال طی مراحل دریافت تاییدیه ایمنی هستند. این فرآیند شامل بررسی سیستم‌های اعلام و اطفای حریق، ایمنی سازه‌ای، خروج اضطراری، دسترسی خودروهای امدادی و آموزش پرسنل است. با این حال، هنوز تعداد قابل توجهی از بیمارستان‌ها حتی وارد این مسیر نشده‌اند. رییس کمیته ایمنی شورای شهر در این زمینه با اعلام هشدار گفت: «تعداد زیادی از مراکز درمانی هیچ‌گونه مراجعه‌ای به سازمان آتش‌نشانی برای دریافت مشاوره یا تاییدیه نداشته‌اند. این کوتاهی در صورت بروز حادثه می‌تواند فاجعه‌بار باشد.
فاجعه‌ها می‌سوزند، مسوولان فقط هشدار می‌دهند
بابایی، رییس کمیته ایمنی شورای شهر تهران در پاسخ به این سوال که با ساختمان‌هایی که در مهلت قانونی ایمن‌سازی نکنند برخورد می‌شود یا خیر؟ اظهار کرده بود که در بحث جریمه یک ضعف قانونی در این حوزه داریم. در خصوص نحوه برخورد با این ساختمان‌ها قانون ما برای حدود ۵۰سال قبل است. این قانون مربوط به رفع خطر ساختمان‌ها و بالکن‌ها و… بوده که اگر مالک رفع خطر نکند، شهرداری باید رفع خطر کند و این قانون اجرایی نیست. مثلا اینگونه نیست که الزام کنند مالک بیاید سیستم اعلام و اطفای حریق را نصب کند و اگر این کار را انجام نداد، شهرداری خودش برای ساختمان بلندمرتبه سیستم نصب کند.
در شرایطی که کوچک‌ترین تخلف یک واحد صنفی ساده می‌تواند منجر به پلمب شود، چگونه ممکن است بیمارستانی با تخلفات ایمنی آشکار، سال‌ها به فعالیت خود ادامه دهد؟
توقع می‌رود که انتشار عمومی لیست مراکز ناایمن و سطح‌بندی ایمنی مراکز درمانی، الزام قانونی برای نصب برچسب ایمنی در ورودی مراکز درمانی، ورود مستقیم سازمان آتش‌نشانی، وزارت بهداشت و قوه قضائیه در ارزیابی‌های فنی، اعمال جرایم سنگین و ممنوعیت فعالیت برای مراکزی که خطر جانی دارند و از جمله این موارد، به سرعت صورت بگیرد.
بحران ایمنی در بیمارستان‌های
نگرانی‌ها فقط به تهران محدود نمی‌شود. آمارهای حوادث رخ داده نشان می‌دهد که در بسیاری از شهرستان‌ها نیز وضعیت ایمنی بیمارستان‌ها مناسب نیست. سوال اساسی این است که تا کی قرار است هشدارها نادیده گرفته شود و این حوادث تلخ رخ دهد؟ در شهرستان‌هایی چون ری، اسلامشهر، شهریار و ورامین بسیاری از بیمارستان‌ها با مشکلات زیرساختی جدی مواجهند.
این موضوع در مواقع بحرانی، می‌تواند جان بیماران و کادر درمان را به خطر بیندازد. بحران ایمنی در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی در دیگر شهرها نیز مشهود است. حریق آبان‌ماه ۱۴۰۰ بیمارستان حضرت علی‌اصغر شیراز، آتش‌سوزی بیمارستان شریعتی اصفهان در اردیبشهت ۱۴۰۲، حریق بیمارستان کاشانی اصفهان در بهمن ۱۴۰۲ و تلخ‌ترین حادثه، حریق بیمارستان قائم رشت در خرداد ۱۴۰۳ که باعث مرگ ۱۰بیمار شد، از جمله حوادث مرگبار مراکز درمانی دیگر شهرها هستند که در بازه زمانی چند ساله در کشور رخ داده است. بررسی کارشناسان نشان می‌دهد وضعیت ایمنی در برخی از مراکز درمانی دولتی در برخی از شهرستان‌ها به مراتب بدتر از تهران است به طوری که حتی اصول اولیه ایمنی نیز در آن مراکز عایت نشده است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد