خطر خیزش پوپولیسم

سیلویو برلوسکونی باردیگر به صحنه سیاست بازگشته است‌. نخست‌وزیر سه دولت، در دهه هشتم زندگی خود همچنان می‌خواهد این کشور را اداره کند‌. او که در سال‌های اخیر به دلیل پرونده‌های متعدد دادگاهی از صحنه سیاست ناگزیر خارج شده است باردیگر فرصت این را دارد تا خودنمایی کند‌.
اتحادیه اروپا در انتظار نتایج انتخابات مهم ایتالیاست که قرار است چهارم مارس در این کشور برگزار شود، اما اهمیت ویژه این انتخابات در آن است که احزاب تندرو امکان خوبی برای رای آوردن پیدا کرده‌اند‌.
در سال‌های اخیر رشد احزاب پوپولیست و گروه‌های ضد مهاجرت در اروپا سبب ایجاد نگرانی‌هایی برای رهبران اروپا شده بود‌. از افزایش طرفداران مارین لوپن، رهبر جبهه ملی فرانسه که از گروه‌های راست‌گرای افراطی است، تا پیروزی حزب آلترناتیو برای آلمان که آن هم یک گروه افراطی است، نگرانی اتحادیه اروپا از انتخابات پیش رو در ایتالیا را توجیه می‌کنند‌.
گروه‌های پوپولیستی در ایتالیا به‌طور سنتی در فضای سیاسی جایگاه چندان بدی ندارند و به‌طور کلی احزاب در آرایش انتخاباتی در این کشور از جنبش پنج ستاره گرفته تا لیگ شمال هر کدام بختی برای پیروزی برای خود ترسیم کرده‌اند‌. گروه‌های افراطی در اروپا معمولا شعارها و سیاست‌های ضداروپایی را ترویج می‌کنند‌. جایگاه اتحادیه اروپا با خروج بریتانیا دچار تزلزل شده است و اگر در کشوری چون ایتالیا نیز دولتی ضداروپایی شکل بگیرد، این موضوع برای اتحادیه خبر خوبی نخواهد بود‌.
دولت آینده ایتالیا همچنین تعیین‌کننده سیاست‌های اقتصادی این کشور خواهد بود و برای اتحادیه اروپا مهم است که بداند تکلیف بدهی‌های کلان این کشور و تاثیر آن بر اقتصاد حوزه پولی یورو چیست‌. موضوع مهم دیگر در پیوند با انتخابات ایتالیا، مساله پناهجویان است، چراکه این کشور یکی از دروازه‌های مهم ورودی اروپا برای مهاجرانی است که می‌خواهند از طریق دریای مدیترانه به قاره سبز راه یابند‌. دولت جدید ایتالیا تعیین خواهد کرد چه تعداد از مهاجران وارد این کشور شده و به اروپا راه خواهند یافت‌.
تنها در سال گذشته میلادی ۱۱۹ هزار مهاجر از راه دریا وارد ایتالیا شدند‌. این آمار نسبت به سال قبل از آن یک سوم کاهش نشان می‌دهد‌. این مهاجران البته همیشه هم مشکل آفرین نیستند‌. برخی طرفداران سیاست مهاجرپذیری در ایتالیا می‌گویند بدون وجود کارگران مهاجر، بسیاری از کارخانجات تولیدی در شمال این کشور تعطیل خواهند شد‌. اما به هر روی احزاب پوپولیست لیگ شمال و جنبش پنج ستاره با تکیه بر خطر مهاجران تا کنون طرفداران زیادی پیدا کرده‌اند‌.
از طرفی ضعف اقتصادی دولت‌های میانه رو ایتالیا نیز بهانه خوبی برای انتقاد از رهبران این احزاب به دست داده و به ویژه احزاب پوپولیست با شعارهای عوام پسند برای خود در این میان جای بهتری باز کرده‌اند‌. کارشناسان بر این باورند که اقتصاد ایتالیا در حال حاضر بیمار است و حتی با اندک رشدی هم که دارد نتوانسته است معضل بزرگ بازار کار را بر طرف کند‌. نرخ بیکاری در ایتالیا هم‌اکنون ۸/۱۰ درصد است، درحالی که میانگین کنونی نرخ بیکاری در اتحادیه اروپا از ۳/۷ درصد تجاوز نمی‌کند‌.
ایتالیا صحنه اعتراضات
تنها پنج روز تا انتخابات پارلمانی ۴ مارس ایتالیا زمان باقی مانده و مساله مهاجرت گسترده و اقتصاد بحران‌زده این کشور به اصلی‌ترین موضوعات بحث‌های داغ تبدیل شده و بسیاری از رای‌دهندگان بر سر این مسایل اختلاف‌برانگیز به سمت راستگرایان متمایل شدند‌.
ایتالیا پس از ماه‌ها آشوب سیاسی به سمت برگزاری انتخابات پیش می‌رود و همزمان سیاستمداران جناح راستگرا و حامیان‌شان که مورد حمایت سیلویو برلوسکونی، نخست‌وزیر سابق ایتالیا قرار دارند، خواستار برگزاری یک راهپیمایی شدند‌. برلوسکونی از حزب فورتزا ایتالیا که با ائتلاف راست میانه خود در نظرسنجی‌ها پیشتاز است، می‌گوید در اعتراضات گسترده شرکت خواهد کرد‌.
این غول رسانه‌ای و نخست‌وزیر سابق می‌گوید: اگر راست‌میانه به میدان بیاید دلیلی برای عدم حضور ندارم‌. اینکه تاکنون حضوری در آنها نداشتم به این علت بود که حس می‌کردم می‌توانم بهتر از زمانم استفاده کنم و با رادیو، تلویزیون یا روزنامه‌ها مصاحبه کنم‌. گمان می‌کنم دیدار با حامیان‌مان در یک میدان چندان سودآور نباشد‌. اگر برای اول مارس دعوت شوم، منصفانه و مثمر ثمر است که حامیان‌مان چهره ائتلاف را ببینند‌.
از زمان استعفای ماتئو رنتزی از مقام نخست‌وزیری ایتالیا در دسامبر ۲۰۱۶ که پس از شکست در رفراندوم اصلاحات قضایی صورت گرفت، این کشور دستخوش ناآرامی سیاسی شده است‌. رای‌دهندگان یکشنبه چهارم دسامبر ۶۳۰ عضو پارلمان و ۳۱۵ عضو سنای ایتالیا را انتخاب می‌کنند‌.
معترضان در سراسر ایتالیا از طیف‌های سیاسی گوناگون تجمع‌ برگزار می‌کنند و یک گروه ضد فاشیست هم در میلان با پلیس درگیر شد‌. چشم‌انداز اسفناک اقتصادی و رشد نگرانی‌های مرتبط با سیل مهاجرتی موجب به وجود آمدن کمپین‌های تند و تیز شده و نگرانی درباره احیای احساسات نئو فاشیستی را احیا کرده است‌. یکی از مسایل اصلی برلوسکونی مقابله با مهاجرت است که او می‌گوید یک طرح بزرگ مارشال برای آفریقا و خاور دور دارد که در آنجا شش میلیارد تن در فقر زندگی می‌کنند‌.
۲۸ دسامبر ۲۰۱۷ سرجیو ماتارلا، رییس‌جمهور ایتالیا پس از دیدار با پائولو جنتیلونی، نخست‌وزیر فعلی ایتالیا پارلمان را منحل کرده و خواستار برگزاری انتخابات جدید در چهارم مارس شد‌. جنتیلونی تا زمان تشکیل کابینه جدید در مقامش باقی می‌ماند‌.
برلوسکونی: کهنه شراب نابم
این در حالی است که نخست‌وزیر پیشین ایتالیا در پاسخ به منتقدانش با انتشار توئیتی، خود را به شراب ناب کهنه‌ای تشبیه کرد که به کمال رسیده است‌.
برلوسکونی ۸۱ ساله در پاسخ به منتقدانی که او را برای ورود دوباره به عرصه سیاست کهنسال توصیف کرده‌اند، چنین توئیت کرده است: من آن کهنه شراب نابم که به کمال رسیده‌ام‌. این سیاستمدار جنجالی راستگرا در جریان تبلیغات انتخاباتی سال ۲۰۰۶ نیز خود را با ناپلئون و حضرت عیسی مقایسه کرده بود‌.
برلوسکونی در ۲۰۱۵ در دادگاهی در میلان، به خاطر تخلفات مالیاتی به یک سال خدمات اجتماعی اجباری محکوم شده بود‌. این دادگاه برلوسکونی را موظف کرد که حداقل هفته‌ای یک روز در یک خانه سالمندان و معلولان در نزدیکی میلان کار اجباری کند‌. برلوسکونی در سال‌های گذشته، در چندین دادگاه به اتهاماتی مانند تقلب در حسابرسی، شهادت دروغ در دادگاه، رشوه، فساد مالی و داشتن رابطه جنسی با افراد زیر سن قانونی متهم شده است‌. وی سه دوره و به مدت حدود ۹ سال از سال ۱۹۹۴ تا۲۰۱۱ نخست‌وزیر ایتالیا بوده است‌.
بنابرگزارش رسانه‌ها، به نظر می‌رسد که برلوسکونی میلیاردر و رییس حزب «ایتالیا فورتسا» قصد شرکت در انتخابات را دارد‌. برلوسکونی اعلام کرده که نام کاندیدای جناح راست میانه برای نخست‌وزیری را این هفته اعلام خواهد کرد‌.
براساس آخرین نظرسنجی‌ها، جناح راستگرای میانه، متشکل از احزاب فورتزا ایتالیا، پیوند شمال، برادران ایتالیا و ما با ایتالیا از بالاترین میزان محبوبیت (۴/۳۷ درصد) برخوردار است و به دنبال آن جناح چپگرای میانه (۴/۲۷ درصد محبوبیت) متشکل از احزاب دموکراتیک، آزاد و برابر، اروپای بیشتر، مدنی پوپولار و با یکدیگر و جنبش پنج ستاره نیز به تنهایی ۴/۲۹ درصد محبوبیت را داراست‌. سایر احزاب نیز در مجموع از ۵/۸ درصد محبوبیت برخوردار هستند‌. بیش از ۵۰ میلیون ایتالیایی ( ۸/۲۴ میلیون مرد و ۴/۲۶ میلیون زن و بیش از ۲/۴ میلیون ایتالیایی مقیم خارج از کشور)، واجد شرایط شرکت در انتخابات پارلمانی، یکشنبه ۴ مارس (۱۳ اسفند) هستند‌.