خطر کم‌سوادی برای زنان

گروه جامعه- روز گذشته مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت در امور زنان و خانواده، آماری ۳۵ هزار نفری از دختران بازمانده از تحصیل در کشور اعلام کرد و گفت که پیش از این در حوزه آموزش به سطح رفع تبعیض جنسیتی رسیده بودیم همچنین در سطح دانشگاه‌ها نیز با ایجاد سهمیه‌بندی سعی شد که از پیشرفت تحصیلی و علمی زنان جلوگیری شود که البته این طرح نتوانست موفق عمل کند. معضل ترک تحصیل و دختران بازمانده از تحصیل موضوع تازه‌ای نیست و پیشتر نیز آمار مختلفی از آن منتشر شده بود. جامعه شناسان نیز بر این عقیده‌اند که بازماندن از تحصیل در جامعه، فقر فرهنگی و کم سوادی جامعه را به دنبال دارد و با توجه به تبعات و بحران‌های ناشی از آن در خانواده و جامعه، وجود ۳۵ هزار دختر بازمانده از تحصیل در ایران، مواجهه جامعه با چالش‌های ناشی از این بحران را قابل پیش‌بینی می‌کند.
شواهد نشان می‌دهد این مساله همچنین در روستاها در حال پیشرفت است چراکه امکانات رفاهی به میزان کمتری مهیا است و با وجود مسایل فرهنگی که اجازه تحصیل زنان را نمی‌دهد، بحث اشتغال زنان و دختران روستایی نیز پایدار نیست.
همچنین طبق آمار ارایه‌شده از سوی یونیسف، ۳۱ میلیون دختر در سنین ابتدایی و ۳۴ میلیون در سنین دبیرستان در سال ۲۰۱۱ برای تحصیل ثبت‌نام نشده بودند که این میزان عمدتا متمرکز در کشورهای توسعه‌نیافته یا درحال توسعه است همچنین، یونیسف تاکید می‌کند که هر سال تحصیل بیشتر دختران در مقطع دبیرستان، می‌تواند به افزایش ۲۵ درصدی درآمد آنها در آینده کمک کند.
در دوره گذشته به زن بی‌توجهی شد
سهیلا جلودارزاده به ایلنا گفت: پرداختن به مسایل زنان در برنامه ششم توسعه از این جهت اهمیت خاصی پیدا کرده که در دو دوره گذشته به مسایل زنان آنچنان که باید و شاید پرداخته نشده و مسایل زنان مورد بی‌توجهی و بی‌مهری قرار گرفته است؛ در واقع طی دوره گذشته تنها با بزرگ کردن واژه خانواده و نه خود نهاد خانواده به بخش‌های اساسی و زیر بنایی مساله زن و توسعه بی‌توجهی شده است.
وی در مورد چگونگی پرداختن به مسایل زنان در برنامه ششم توسعه نیز افزود: به دلیل مسایل ذکرشده، در حوزه زنان، ابتدا باید خرابی‌های به وجود آمده، ترمیم شده و سپس در راستای پیشرفت و توسعه اقداماتی نهادینه شود تا بتوانیم در سال ۱۴۰۴ به افق ترسیم شده، برسیم.
مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت اظهار کرد: ما در ارتباط با اهداف هزاره سوم در دو بخش آموزش و سلامت کاملا موفق بودیم و توانستیم به پیشرفت مطلوب در شاخص‌های حوزه بهداشت و آموزش زنان دست یابیم اما در سال‌های گذشته در همین دو حوزه نیز دستاورد‌های خود را از دست دادیم به طوری که اکنون ۳۵ هزار دختر بازمانده از تحصیل در آمارهای ما نمایان شده‌اند. این در حالی است که پیش از این در حوزه آموزش به سطح رفع تبعیض جنسیتی رسیده بودیم همچنین در سطح دانشگاه‌ها با ایجاد سهمیه‌بندی سعی شد که از پیشرفت تحصیلی و علمی زنان جلوگیری شود که البته این طرح نتوانست موفق عمل کند.
رییس اتحادیه زنان کارگر با اشاره اهمیت پرداختن به مساله فقر، اشتغال و مشارکت سیاسی زنان در برنامه ششم توسعه افزود: نپرداختن به این مسایل باعث افزایش ناهنجاری‌ها و مفاسد مختلف از جمله انواع بزهکاری و فروپاشی نهاد خانواده می‌شود که دوبرابر شدن تعداد زنان سرپرست خانوار در طی سال‌های گذشته از نتایج این‌گونه بی‌توجهی‌ها است.
درجست‌وجوی بازماندگان از تحصیل
نیمه اول سال تحصیلی جاری بود که مهناز احمدی، مدیرکل دفتر امور زنان وزارت آموزش‌وپرورش از انعقاد طرح‌هایی میان این وزارتخانه و معاونت زنان ریاست جمهوری، از تحت پوشش قرار دادن دختران بازمانده از تحصیل برای تحصیل مجدد خبر داد.
احمدی درباره جزییات این طرح گفته بود: از جمله طرح‌هایی که در قالب تفاهمنامه بین وزارت آموزش‌وپرورش و معاونت زنان ریاست‌جمهوری منعقد شده، چهار طرح در چهار استان کشور است. به گفته وی طرح اول بهبود وضعیت آموزشی و بهداشتی دختران مناطق محروم در دوره متوسطه، دوم تقویت شیوه‌های مهارتی و ارتباطی اولیا با دانش‌آموزان، سوم آموزش مهارت‌های زندگی به دختران کم‌توان ذهنی مخصوص مدارس استثنایی و طرح چهارم پوشش تحصیلی دختران بازمانده از تحصیل با توجه به اینکه متاسفانه در شرق کشور دانش‌آموزان دختر زیادی به خاطر مسایل فرهنگی از تحصیل باز مانده‌اند.همچنین ماه گذشته بود که محمد دیمه‌ور، معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش‌وپرورش از جست‌وجوی خانه به خانه در سطح کشور برای شناسایی دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل به منظور بازگشت آنها به مدارس خبر داد.
دیمه ور با بیان اینکه معمولا بازماندگی دانش‌آموزان از تحصیل دلایل مختلفی دارد که مسایل فرهنگی، معیشتی یا ناکامی در یادگیری از جمله این دلایل است و سازمان‌های دولتی و نهادهای خیریه سعی در رفع مشکلات و بازگرداندن افراد به تحصیل دارند، گفته بود: «در استان‌ها، شهرستان‌ها و مناطق، کارگروهی با عنوان انسداد مبادی بی‌سوادی تشکیل شده است.»
به گفته وی مسوولیت این کارگروه در سطح استان با استانداران و در شهرستان‌ها برعهده فرمانداران است و نهاد‌ها، سازمان‌ها و موسسات مختلفی عضو این کارگروه هستند.
بر این اساس موسسه خیریه «جامعه یاوری فرهنگی» در برخی استان‌ها وارد عمل شده و کمک هزینه تحصیلی تعداد زیادی از دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل را فراهم کرده است و با ادامه این حرکت‌ها و پیگیری‌های لازم در راستای شناسایی دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل، شاهد افزایش پوشش تحصیلی و کاهش تعداد دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل خواهیم بود.
مقاومت خانواده‌ها در برابر تحصیل فرزندان جرم است
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش‌وپرورش همچنین با بیان اینکه مقاومت خانواده‌ها در برابر تحصیل فرزندانشان براساس قانون جرم است، گفته بود: در قانون حمایت از کودکان و نوجوانان این موضوع پیش‌بینی شده است و اگر خانواده‌ای از حضور فرزند خود در مدرسه جلوگیری کند هم از طرف سازمان آموزش‌وپرورش و هم به عنوان یک جرم عام از طرف مراجع مربوطه قابل شکایت و پیگیری است و مراجع قضایی نیز حکم مربوطه را صادر خواهند کرد. وی با تاکید بر اینکه حضور دانش‌آموزان در مدارس تا پایان دوره راهنمایی الزامی است، یادآور شده بود: ما به دنبال برخوردهای اینچنینی نیستیم و سعی ما براین است که امکان حضور دانش‌آموزان در مدارس را فراهم کنیم.
دانش‌آموزان بی‌شناسنامه، بازمانده از تحصیل
گروه دیگر افراد بازمانده از تحصیل کودکان حاصل از ازدواج زنان ایرانی و مردان خارجی هستند که اوراق هویتی به آنها تعلق نگرفته و شناسنامه ندارند. بر این اساس روز گذشته محمد دیمه‌ور، معاون ابتدایی وزیر آموزش‌وپرورش گفت: در آموزش‌وپرورش منعی برای ورود دانش‌آموزان فاقد اوراق هویت به مدارس نداریم اما تا زمانی که مساله صدور کارنامه و گواهینامه تحصیلی مطرح نباشد.
بر این اساس این گروه از دانش‌آموزان در مدارس ثبت‌نام شده و موظف هستند تا پایان سال تحصیلی تکلیف شناسنامه و اوراق هویتی خود را مشخص کرده و با مراجعه به مراجع قانونی مدارک خود را دریافت کنند.
دیمه ور در این باره گفت: اگر این افراد نتوانند اوراق هویتی خود را به مدارس ارایه دهند، برایشان کارنامه صادرنشده و به طور طبیعی بدون در دست داشتن شناسنامه نمی‌توانند در پایه بالا‌تر ثبت‌نام کنند.معاون ابتدایی وزیر آموزش‌و‌پرورش مرجع حل این مساله را وزارت کشور و سازمان ثبت احوال دانست چراکه عده‌ای از این دانش‌آموزان افرادی هستند که پدرشان غیرایرانی بوده یا فاقد تابعیت ایران هستند و شناسنامه ایرانی نیز برایشان صادر نمی‌شود.