خنجر آفرودسوارها بر قلب جنگل‌های هیرکانی

ایرنا- خروج گردشگری از حالت سنتی و در پیش گرفتن حالت مدرن آن در مازندران نظیر آفرودسواری در فضاهای بکر این استان به نوعی نواخته شدن زنگ آسیب زیست‌محیطی در منابع ملی به ویژه جنگل‌های هیرکانی به شمار می‌رود.
سال‌های نه چندان دور نشستن زیر سایه درختان در جنگل و روشن کردن آتشی با چوب خشکیده درختان لذتی را برای مسافران و گردشگران به ارمغان می‌آورد که تکرار این حس برایشان لذت‌بخش‌تر از دیگر تفریحات در آن محیط بود اما این روزها تفریحات در مازندران دیگر جای خود را به تفریحات مدرن و به قولی ماجراجویانه همچون «آفرود» داده است که بدون تعیین خط‌مشی و چارچوبی در محیط‌های بکر جنگلی استان اجرا می‌شود.
با باز شدن پای ماشین و موتور با لاستیک‌های سنگین و بزرگ به مناطق جنگلی مازندران برای تجربه لحظاتی لذت‌بخش برای گردشگران و مسافران بدون اینکه چارچوب مشخصی داشته باشد به قیمت اثرات نامطلوب فرسایش و کوبیدگی شدید خاک و افزایش ریسک سیل‌خیزی، رشد نیافتن گیاه به ‌دلیل کوبیدگی خاک، ایجاد آلودگی هوا و آلودگی شدید صوتی و به ‌دنبال آن مزاحمت و کاهش امنیت منطقه برای حیات‌وحش، از بین رفتن برخی از حیوانات و مهاجرت اجباری برخی گونه‌ها تبدیل شده است.
آفرود به سبکی از تفریح گفته می‌شود که ورزشکاران با ماشین‌های دو دیفرانسیلی در مسیرهای سخت و پستی و بلندی‌های شدید اقدام به رانندگی می‌کنند. ازجمله خودروهایی که در این ورزش استفاده می‌شود خودروهای شاسی‌بلند است و این خودروها معمولا قابلیت عبور از مسیرهای دشوار و مناطق صعب‌العبور را دارا هستند.آفرود در مکان‌های مختلف برگزار می‌شود، از زمین‌های برفی، صخره‌ای و باتلاقی گرفته تا زمین‌های کوهستانی، کویر و… که برای رانندگی در هر کدام باید تجربه و قوانین مخصوص خود را رعایت کرد.
در ایران با توجه به تنوع طبیعت و وجود مکان‌های ویژه این ورزش، زمینه برای گذراندن اوقاتی خوش برای علاقه‌مندان این ورزش فراهم است. اگرچه خیلی از افراد آفرود سواری را برای هیجان و تفریحش انتخاب می‌کنند ولی می‌توان این تفریح را یک ورزش هم نامید، به دلیل آنکه آفرود قوانین و شرایط مخصوص به خود را دارد و باید آنها را رعایت کرد.
با وجود اینکه مازندران به دلیل شرایط جغرافیایی یکی از استان‌های مساعد و به قول علاقه‌مندان به این ورزش بهشت آفرود‌سواری است، اما حساسیت‌های زیست‌محیطی و نزدیکی منابع طبیعی استان به خطوط بحرانی و آسیب‌پذیری، همواره آفرودسواری به عنوان یکی از تهدید‌های محیط‌زیست و منابع طبیعی شمرده می‌شود.بهمن آقایی از فعالان بومگردی و حوزه گردشگری در مازندران بر حفظ مسائل زیست‌محیطی در گردشگری تاکید کرد و گفت: برنامه گردشگری در این استان با استفاده از همان داشته‌های طبیعی و بکر آن و رعایت مسائل زیست‌محیطی می‌تواند تجربه‌های لذت‌بخشی را برای مسافران و گردشگران در استان فراهم کند.وی بیان کرد: ورود بی‌برنامه و چارچوب هدفمند در تفریحات گردشگری در قالب تورهای آفرود و موتورسواری ضربه‌زننده به این بخش است.
آقایی ادامه داد‌: برنامه‌های تفریحی مسافران بدون لحاظ کردن معیارهای زیست‌محیطی تنها بر جا گذاشتن زخم ردپای چرخ خودروها بر پیکره طبیعت مازندران است.
وی از انجام آفرود با عنوان «آزادگشت» یاد کرد و گفت: برنامه‌های تفریحی باید کنترل شده و با رعایت چارچوب‌های حفظ محیط‌زیست انجام شوند که متاسفانه رویه فعلی برخی آفرودبازان در استان خارج از این قوانین است.
مهران حسنی یکی از فعالان حوزه گردشگری که معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشکری مازندران در سوابق مدیریتی او قرار دارد، در این خصوص گفت: آفرود ازجمله برنامه‌های تفریحی مورد علاقه گردشگران است که این روزها نیز طرفداران خاص خود را دارد.
وی از آفرود به عنوان علاقه نوظهور تفریحی گردشگران و مسافران در این استان نام برد و گفت‌: هنوز سازمانی به عنوان متولی صدور برگزاری آفرود توسط آژانس‌ها و دفاتر مسافرتی وجود ندارد و تنها برگزارکننده هستند. حسنی با اشاره به اینکه آماری از تعداد دفاتر و آژانس‌های مسافرتی فعال مازندران در برگزاری تورهای آفرودی وجود ندارد، گفت: به دلیل مشخص نبودن چارچوب و ضوابط خاص در برگزاری این برنامه‌ها، افراد و گروه‌های آفرودباز آزادانه فعالیت می‌کنند.وی با قبول آسیب‌دیدگی محیط‌زیست استان به خاطر فعالیت آفرودها ادامه داد: حذف یا برچیدن این نوع فعالیت‌های تفریحی گردشگری در استان تنها پاک کردن صورت‌مساله است و باید راه‌حلی برای آن تدبیر کرد. این فعال حوزه گردشگری مازندران که نبود کمیته و کارگروهی برای ساماندهی فعالیت‌های آفرود در مناطق جنگلی و محیط‌زیست استان را ضعف پیش‌رو برای گردشگری دانست، افزود‌: کمیته‌ای متشکل از دستگاه‌های متولی و مرتبط ازجمله استانداری، منابع طبیعی، میراث فرهنگی و محیط‌زیست با تعیین مکان‌ها و مسیرهای مشخص برای برگزاری آفرود می‌تواند در کاهش آسیب‌های زیست‌محیطی تاثیرگذار باشد.
وی تاکید کرد‌: برای حادتر نشدن این آسیب زیست‌محیطی باید برای تشکیل چنین مجموعه‌ای هرچه زودتر اقدام شود تا سرنوشت فعالیت آفرودبازان در فضاهای جنگلی مازندران مشخص شود.