خودروسازان مردد شدند

| گروه صنعت| بخشنامه بانک مرکزی برای ارایه تسهیلات یک‌هزار میلیارد تومانی به ایران‌خودرو و سایپا این دو شرکت را برای دریافت تسهیلاتی که با هزار اما و اگر به آنها پرداخت می‌شود، دچار تردید کرده چه آنکه شرایط سخت این بخشنامه عملا امکان دریافت این تسهیلات را غیرممکن ساخته است.
بانک مرکزی برای ارایه تسهیلات یک‌هزار میلیارد تومانی سهام بانک پارسیان را به عنوان وثیقه ایران‌خودرو و سهام شرکت‌های بورسی را به عنوان وثیقه سایپا طلب کرده است.
در این بخشنامه عنوان شده که تمام تسهیلات دریافتی به اضافه سود آن باید ظرف شش ماه بازپرداخت شود که در غیر این صورت بانک مرکزی نسبت به ضبط و فروش سهام وثیقه خودروسازان اقدام خواهد کرد.
۲ سال یا ۶ ماه؛ مساله این است!
خودروسازان امیدوار بودند که مدت‌زمان بازپرداخت این تسهیلات حداقل دو سال باشد اما مدت‌زمان شش ماهه آن هم با شرایط فعلی کسب‌ و کار این دو خودروساز در عمل غیرممکن است.
اعلام شرایط سخت بانک مرکزی عاملی شده تا خودروسازان دچار تردیدهای جدی برای دریافت این تسهیلات شوند چه آنکه این زمان اندک مجالی برای پرداخت اصل تسهیلات و سود آن نیست.
احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان ایران با بیان اینکه خودروسازان برای دریافت تسهیلات یک‌هزار میلیارد تومانی دولت دچار تردید شده‌اند، از احتمال انصراف خودروسازان از دریافت تسهیلات مصوب شورای پول و اعتبار خبر داد.
نعمت‌بخش با اشاره به شرایط سخت بخشنامه جدید بانک مرکزی برای ارایه تسهیلات به ایران‌خودرو و سایپا افزود: بانک مرکزی سهام بانک پارسیان را به عنوان وثیقه ایران‌خودرو و سهام شرکت‌های بورسی را به عنوان وثیقه سایپا برای پرداخت یک‌هزار میلیارد تومان تسهیلات اعلام کرده که این موضوع توجیه دریافت این تسهیلات را از بین می‌برد.
وی ادامه داد: همچنین در این بخشنامه عنوان شده که تمام تسهیلات دریافتی به اضافه سود آن باید ظرف شش ماه بازپرداخت شود که در غیر این صورت بانک مرکزی نسبت به ضبط و فروش سهام وثیقه خودروسازان اقدام خواهد کرد.
نعمت‌بخش با تاکید بر اینکه با توجه به شرایط فعلی محیط کسب و کار، امکان بازپرداخت تسهیلات دریافتی ظرف شش ماه وجود ندارد، اظهار داشت: خودروسازان امیدوار بودند که مدت‌زمان بازپرداخت این تسهیلات حداقل دو ساله باشد.
به گفته دبیر انجمن خودروسازان، ‌شرایط اعلامی بانک مرکزی برای دریافت تسهیلات موجب شده تا خودروسازان دچار تردیدهای جدی برای دریافت این تسهیلات شوند به‌گونه‌ای که در حال حاضر بررسی ایران‌خودرو و سایپا در این خصوص ادامه دارد.
وی گفت: در ابتدا قرار بود میزان تسهیلات ارایه‌شده به خودروسازان دو هزار میلیارد تومان باشد که این مبلغ پس از کش‌وقوس‌های فراوان نصف شد که بانک مرکزی برای پرداخت آن نیز شرایط دشواری پیش پای خودروسازان قرار داده به طوری که خودروسازان برای دریافت تسهیلات دولتی دچار تردید شده‌اند.
وی در پاسخ به این پرسش که در بحران نقدینگی فعلی که خودروسازان نیاز به دریافت تسهیلات دارند، در صورت عدم دریافت این تسهیلات نقدینگی مورد نیاز را چگونه تامین خواهند کرد، اظهار کرد: ایران‌خودرو و سایپا به راهکارهایی همچون پیش‌فروش درازمدت و فروش اوراق مشارکت روی آورده‌اند تا از فشار بحران نقدینگی بکاهند با این حال دریافت تسهیلات یک‌هزار میلیارد تومانی با شرایط اعلامی به جای آنکه باری از دوش خودروسازان بردارد، مشکلات این صنعت را دوچندان خواهد کرد.
بگویید ورشکسته‌ایم!
اما برخی از کارشناسان هم ضمن انتقاد به دریافت این تسهیلات اعتقاد دارند پرداخت تسهیلات یک‌هزار میلیاردی تنها به دو خودروساز بزرگ که سال‌ها از حمایت دولت برخوردار بودند اما با این حال اوضاعشان به چنین روزی کشیده شده، منطقی نیست. به اعتقاد آنها سختگیری سیستم بانکی برای خودروسازان درست و بجاست.
علی خاکساری، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در این زمینه در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» گفت: پرداخت تسهیلات به خودروسازان از جمله ایران‌خودرو و سایپا تصمیم نادرستی است و سختگیری بانک‌ها بجا و درست است.
وی افزود: بهترین کار این است که ایران‌خودرو و سایپا در شرایط حساسی که دارند تعطیل کرده و حتی اعلام ورشکستگی کنند و به شرکت‌های خصوصی ترکیه و مالزی اجازه فعالیت در ایران داده شود.
وی گفت: چراکه این شرکت‌ها هم توان مالی بالا داشته و هم متخصصان واجدالشرایط را دارند که نه‌تنها به وام و تسهیلات دولت نیازی ندارند بلکه با وجود توانایی‌ها و ظرفیت‌های بالا از جمله نیروهای متخصص خوب داخلی و بازار مناسب کشور ما و… در این زمینه می‌توانند صنعت خودرو ما را که در این دو دهه رو به زوال رفته است را بهبود بخشند!
وی ادامه داد: شرکت‌های سایپا و ایران‌خودرو به دلیل ضعف مدیریتی و در انحصار گرفتن صنعت خودرو کشور در طول دو دهه گذشته باعث شده‌اند صنعت خودروسازی رشد اقتصادی واقعی را نداشته باشد.
خاکساری گفت: مدیران این شرکت‌ها طی سال‌ها به دنبال ضعف‌های مدیریتی و ناکارآمدی و وابسته کردن این صنعت به کمک‌های دولتی، درصدد دریافت تسهیلاتی دیگر هستند.
به گفته وی، مدیران سابق وزارتخانه‌ای با ورود به این بخش در شکل مدیر قطعه‌ساز و… جلوی رشد صنعت خودروسازی را با تک‌بعدی کردن این صنعت و توجه به منافع شخصی خود گرفته‌اند و به دنبال تولید واقعی و صرفه اقتصادی نرفته‌اند.
خاکساری تصریح کرد: ورشکستگی یک شیوه کاملا اقتصادی است پس این شرکت‌ها به جای انحصار بر قیمت‌گذاری و انحصار تولید و توزیع در جهت منافع مالی و اقتصادی کشور، همواره در جهت منافع فردی و گروهی خودشان
حرکت کرده‌اند.
وی با درخواست از مسوولان خواستار بررسی کار کارشناسی در صنعت خودروسازی از بعد اقتصادی و مدیریتی شد چراکه طی دو دهه گذشته این کار انجام شده است.
این استاد دانشگاه گفت: اگر روال کار به همین شکل پیش رود و این وام‌ها با همین شرایطی که بانک مرکزی تعیین کرده است، واگذار شود ما مطمئن هستیم که این مبالغ هیچ موقع بر نخواهد گشت چون تجربه در این زمینه طی دو دهه گذشته نشان داده است که این شرکت‌ها با توجه به استفاده از تسهیلات دولتی، از بر عهده گرفتن مسوولیت‌های خود در صنعت خودرو طفره رفته‌اند بنابراین مسوولان باید این صنعت را در شرایط رقابتی قرار دهند.
خودروهای جدید جایگزین خودروهای قدیمی
در عین حال دبیر انجمن قطعه‌سازان در پاسخ به اینکه آیا صنعت خودرو ایران توان تبدیل تهدید کاهش تولید خودرو به فرصتی برای از رده‌ خارج کردن خودروهای قدیمی را دارد، اظهار کرد: از لحاظ نظری هر تهدیدی قابلیت تبدیل به فرصت را دارد که البته لازمه اصلی آن خواست و برنامه‌ریزی در جهت این کار است.
ساسان قربانی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: در شرایط فعلی ‌اولویت اول صنعت خودرو ایران تامین نقدینگی برای جلوگیری از کاهش و پس از آن رشد تیراژ تولید خودرو است که البته در کنار آن می‌توان محصولات جدیدتر و به‌روزتر را نیز جایگزین محصولات قدیمی کرد.
وی با بیان اینکه مشکلات نقدینگی و ارزی، قطعه‌سازان و خودروسازان را در شرایط حاد و بحرانی قرار داده است، خاطرنشان کرد: مطمئنا در این شرایط امکان حرکت به سمت تولید پلات‌فورم‌های جدید و به‌روز وجود ندارد. از آن گذشته برخی از خودروهای سواری در حال تولید نیز قدیمی بوده و پلات‌فورم آنها مربوط به چند دهه پیش است.
وی ادامه داد: بنابراین با توجه به‌ آنکه در شرایط فعلی صنعت خودرو ایران امکان چندانی برای تمرکز بر طراحی و تولید پلات‌فورم‌ها و خودروهای جدید وجود ندارد، بهترین کار تمرکز بر رشد تولید خودروهای جدیدتر در حال تولید و جایگزینی آنها با خودروهای
قدیمی است.
قربانی افزود: در صورت برنامه‌ریزی می‌توان در جهت کاهش تدریجی تولید خودروهای قدیمی و در مقابل آن رشد تولید خودروهای بالنسبه جدید و به‌روز اقدام کرد. به عنوان مثال رانا در ایران خودرو و تیبا در سایپا از جمله خودروهای به‌روز در حال تولید در ایران هستند که می‌توانند جایگزین خودروهای
قدیمی شوند.
وی افزود: اولویت فعلی صنعت خودرو تامین نقدینگی و جلوگیری از افت بیشتر و افزایش تیراژ تولید است که در این روند می‌توان تیراژ تولید خودروهای قدیمی را کاهش و محصولات جدید را جایگزین آنها کرد.
دبیر انجمن قطعه‌سازان با بیان اینکه خودروسازان و قطعه‌سازان ایرانی توانایی حرکت به سوی طراحی و تولید پلات‌فورم و خودروهای جدید را هم دارند، تصریح کرد: در صورت بهبود شرایط صنعت خودرو می‌توان بازنشستگی خودروهای قدیمی، رشد تولید خودروهای جدید و طراحی پلات‌فورم جدید را به طور همزمان پیگیری کرد.
درخواست جدید خودروسازان روی میز سازمان حمایت
اما معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه خودروسازان کماکان عرضه را براساس نرخ‌های مصوب انجام می‌دهند، گفت: با این وجود درخواست‌هایی برای مناسب کردن قیمت‌ها را به سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان ارایه کرده‌اند.
محسن صالحی‌نیا در حاشیه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش‌خصوصی در اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران به خبرنگاران گفت: هرگونه مناسب‌سازی قیمت خودرو باید توسط سازمان حمایت بررسی شده و در ستاد تنظیم بازار تصویب شود.
وی توضیح داد: درصورت تصویب پیشنهاد خودروسازان برای تغییر قیمت‌ها، ۷۰ تا ۸۰ درصدآثار تعدیل قیمت به مواد اولیه و مسایل ناشی از شرایط کنونی بازار برمی‌گردد.
اصلاح قیمت قطعه‌سازان در دستور کار خودروسازان
مقام مسوول در وزارت صنعت با بیان اینکه خودروسازان موضوع اصلاح قیمت برای قطعه‌سازان را نیز در دستور کار خود قرار داده‌اند، افزود: کارشناسی قیمت، تایید و تصویب نهایی آن نیز در حال انجام است.
وی با اشاره به گردهمایی شرکت خودروسازی سایپا با قطعه‌سازان در روز چهارشنبه این هفته گفت: این خودروساز بر آن است تا دراین گردهمایی به تشریح روش‌های تامین منابع پیش‌بینی شده، بپردازد.