خودروهای فرسوده چقدر بنزین می‌بلعند؟

گروه انرژی- رییس انجمن مراکز اسقاط و بازیافت خودرو می‌گوید: اگر خودروهای فرسوده از مدار خارج شوند، حداقل ۳۳ میلیون لیتر صرفه‌جویی می‌شود.
افزایش مصرف بنزین این روزها داغ‌ترین خبر دولت است. نه به این جهت که این افزایش مصرف فشار زیادی را بر دولت وارد کرده‌، بلکه تبعات افزایش مصرف بنزین دامن مردم را هم می‌گیرد. زیرا دولت ناچار به واردات بنزین می‌شود و این یعنی افزایش کسری بودجه؛ موضوعی که کارشناسان نسبت به این موضوع هشدار می‌دهند.
راهکارهایی که کارشناسان برای عبور از این شرایط ارائه می‌کنند، البته مورد اجماع دولت و مجلس نیست به همین جهت هم روش‌هایی مثل محدودیت در سقف سوختگیری یا استفاده از کارت‌های شخصی موقع سوختگیری اجرا می‌شود. آن‌طور که محمد مشهدی‌شریف رییس انجمن مراکز اسقاط و بازیافت خودرو به ایلنا گفته، راهکار دیگر این است که خودروهای فرسوده از مدار خارج شوند. او می‌گوید: در این صورت نه‌تنها واردات نخواهیم داشت بلکه می‌توانیم این میزان سوخت را ذخیره یا صادر کنیم. به عبارت دیگر تهدید جدی مصرف بالای سوخت با اسقاط خودروهای فرسوده تبدیل به فرصت خواهد شد و کشور می‌تواند از منابع ارزی حاصل از صادرات نیز استفاده کند.
گزارش‌ها نشان می‌دهد که در حال حاضر حدود ۳ میلیون تا ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه سواری، ۵۰۰ هزار دستگاه ناوگان عمومی، ۱۰ تا ۱۱ میلیون دستگاه موتورسیکلت‌، ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار دستگاه کامیون فرسوده در کشور وجود دارند، یعنی جمعا حدود ۱۴ تا ۱۵ میلیون وسیله فرسوده در جاده‌ها تردد می‌کنند. ۴۵ درصد از خودروهای کشور به سن فرسودگی رسیده‌اند. در این میان سن اسقاط خوروی سواری بنزینی ۲۰ سال‌، پایه‌گازسوز ۲۲ سال و برقی ۲۴ سال اعلام می‌شود.
همچنین سن از رده خارج شدن خودروهای عمومی مثل تاکسی و ون پایه‌بنزینی ۱۰ سال، دوگانه‌سوز ۱۲ سال و برقی ۱۵ سال است. همچنین سن اسقاط وانت پایه‌گازسوز ۱۵ سال، بنزینی دوگانه‌سوز ۱۴ سال تعیین شده است، اتوبوس دیزلی درون‌شهری با ۱۰ سال سن، پایه‌گازسوز ۱۲ سال و برقی ۲۰ سال باید از رده خارج شوند. سن فرسودگی مینی‌بوس و میدل‌باس درونشهری دیزلی ۱۰ سال، پایه‌گازسوز ۱۲ سال و برقی ۲۰ سال است، همچنین سن اسقاط شدن اتوبوس برون‌شهری ۱۵ سال، کشنده کامیون و کامیونت ۲۰ سال است. سن فرسودگی موتورسیکلت کاربراتوری ۶ سال، انژکتوری ۱۰ سال و برقی ۱۲ سال خواهد بود و در نهایت سن اسقاط سواری دولتی ۱۵ سال تعیین شده است.
رییس انجمن مراکز اسقاط و بازیافت خودرو معتقد است: یک خودروی فرسوده چه سواری و موتورسیکلت و چه کامیون تقریبا ۲ برابر خودروی نو بنزین مصرف می‌کند، اگر میانگین مصرف روزانه خودروی سواری حدود ۱۳/۴ لیتر باشد، یک خودروی فرسوده ۲ برابر یعنی ۲۶/۸ لیتر بنزین مصرف می‌کند که براساس دلار ۵۰ هزار تومان و نرخ ۷۰ سنت بنزین فوب خلیج‌فارس روزانه ۱۳۲ هزار تومان هزینه سوخت یک خودروی فرسوده می‌شود که ضربدر تعداد خودرو و موتورسیکلت‌های فرسوده موجود نزدیک ۲۷۲ میلیارد تومان در روز و سالانه ۹۹ هزار و ۲۸۰ هزار میلیارد تومان (حدود ۱۰۰ همت) بنزین کشور را می‌سوزانند.او هشدار می‌دهد: اگر این مسیر ادامه یابد، در ۴ سال آینده مصرف بنزین ۳۳ درصد بالاتر خواهد رفت، یعنی تا ۴ سال آینده مصرف بنزین حدود ۳۱ میلیون بالاتر می‌رود و این در حالی است که تولید لازم را نداریم و باید وارد شود، اما اگر خودروهای فرسوده از مدار خارج شوند حداقل ۳۳ میلیون لیتر صرفه‌جویی می‌شود، یعنی نه‌تنها واردات نخواهیم داشت بلکه می‌توانیم این میزان سوخت را ذخیره و یا صادر کنیم.
به عبارت دیگر تهدید جدی مصرف بالای سوخت با اسقاط خودروهای فرسوده تبدیل به فرصت خواهد شد و کشور می‌تواند از منابع ارزی حاصل از صادرات استفاده کند.
به گفته وی، ۵۰ درصد آلودگی هوا مربوط به وسایل نقلیه در تردد کشور است. بنابراین باید ساز‌وکارهای تشویقی و تنبیهی به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که صاحبان خودروهای فرسوده علاقه‌مند شوند خودروهای خود را تحویل دهند، اما در حال حاضر وقتی قیمت پراید به عدد ۴۰۰ میلیون تومان می‌رسد کسی حاضر نمی‌شود خودرویی را که ۲۰ سال کار کرده ارزان بفروشد، باید تناسبی بین خودروی فرسوده و نو باشد وگرنه هیچ انگیزه‌ای برای اسقاط نیست.
او پیشنهاد داده که بهتر است وام‌هایی با نرخ تسهیلات پایین یا جرایمی را به صورت پلکانی برای بیمه و معاینه فنی در نظر گرفته شود. اگر تشویق و تنبیه کنار هم نباشد صاحبان خودروهای فرسوده تمایلی به تعویض ندارند کما اینکه در چند سال اخیر اسقاط به شدت افت کرده و این رویه سبب می‌شود شهرها آلوده‌تر و پرترافیک‌تر و مبلمان شهری بدتر شود، به‌طوری که در سال ۱۴۰۱، ۳۶۲ روز هوای آلوده و تنها ۳ روز هوای پاک داشتیم و این در شأن کشور نیست.