خودرو‌های کارکرده، ماندنی یا رفتنی‌؟

گروه صنعت‌- حدود 10روز از رونمایی آیین‌نامه واردات خودروهای کارکرده در حیاط پاستور گذشته بود که بانک مرکزی با صدور یک اطلاعیه از توقف فرآیند اجرایی این آیین‌نامه تا اطلاع ثانوی خبر داد. در متن این اطلاعیه علاوه‌بر تاکید بر ضرورت تشکیل کارگروه، لزوم تنظیم فرآیند احراز و تایید منشاء ارز از سوی بانک مرکزی و تهیه و ابلاغ ضوابط مربوط به افتتاح و معدل حساب ارزی توسط این بانک، به کلیه اشخاص حقوقی و حقیقی توصیه شد تا قبل از تنظیم آیین‌نامه، دستورالعمل و ضوابط اجرایی آن و تایید برنامه واردات توسط کارگروه، از هرگونه اقدام برای واردات خودداری کنند. اعلامیه‌ای که مشخص نبود خطاب به چه کسانی است، چراکه هنوز نه وارداتی آغاز و نه ثبت سفارشی انجام شده بود.
اطلاعیه بانک مرکزی موجی از سردرگمی را در کشور پدید آورد و موجب تقویت گفته آن دسته از کارشناسانی شد که این حرکت را از ابتدا یک حرکت تبلیغاتی در پایان دوره دولت سیزدهم و مصادره امتیاز آن در اواخر کار می‌دانستند. از محمد صادق‌الحسینی، کارشناس اقتصادی گرفته که به محض اعلام خبر «واردات خودرو برای همه ایرانیان آزاد شد» به صراحت عنوان کرد که این حرف‌ها را جدی نگیرید تا فرهاد احتشام‌زاد، کارشناس حوزه خودرو که در گفت‌و‌گو با خبرآنلاین گفت: معتقد هستم خبر آزادسازی واردات خودروهای کارکرده یک شوی تبلیغاتی بوده، چراکه پیش از این اصلا آقای وزیر صمت تمایلی به اجرای این قانون نداشته و حتی رسما اعلام کرده بودند که وقتی صحبت آن به میان می‌آید، کهیر می‌زند.
وی ادامه داد‌: اینکه در روزهای آخر، ایشان بیماری‌شان برطرف شد و دولت توانست آن را ابلاغ کند که آیین‌نامه اجرایی‌اش برای عملیاتی شدن برود، در وهله اول نویددهنده این است که ان‌شاءالله وزیر ما حال‌شان بهتر شده، ولی مشکل اینجاست که صرفا ابلاغ این آیین‌نامه اجرایی، جوابگوی نیاز عملیاتی نیست.
در نهایت علی خسروانی، نایب‌رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو در گفت‌و‌گو با ایسنا اعلام کرد: نامه اخیر بانک مرکزی درباره‌ شیوه‌نامه ارز واردات خودروهای کارکرده، مطابق با آیین‌نامه واردات این خودروهاست. این مصوبه توسط بانک مرکزی تهیه نشده و بانک مرکزی مکلف به اجرای آن است.
او با تاکید بر اینکه به طور قطعنامه‌ اخیر بانک مرکزی باید تدوین و مطابق آن واردات صورت گیرد، بیان کرد: این شیوه‌نامه هیچ‌گونه تناقضی با آیین‌نامه ندارد؛ به همین دلیل موضوع توقف واردات خودروهای کارکرده به طور کامل اشتباه است.
وی ادامه داد: طبق قانون، به وزارت صمت تکلیف شده بود که در بحث واردات خودرو در وهله‌ اول با خودروهای نو و سپس خودروهای کارکرده، آیین‌نامه‌های مربوطه تدوین و ابلاغ شود. خوشبختانه واردات خودروهای نو که طبق روال در حال انجام است و از ابتدای امسال تا پایان تیر طبق آمار گمرک، حدود ۱۰هزار دستگاه خودرو وارداتی، ترخیص شده که نسبت به عدد مجموع سال گذشته که حدود ۱۱هزار دستگاه بوده، میزان واردات این چهارماهه تقریبا برابری می‌کند. از ابتدای سال بالغ بر 8/1‌میلیارد دلار ثبت‌سفارش رسمی انجام شده است.
خسروی افزود: واقعیت این است که به‌صورت کلی، ابتدای سال توافقات لازمه را با بانک مرکزی داشتیم و سهمیه ارزی وزارت صمت در دفاتر تخصصی و دستگاه‌ها در حوزه‌های مختلف وزات صمت مشخص شده و طبق دستورالعمل آن، به بازرگانان و شرکت‌های تولیدی، سهمیه ارز تخصیص می‌دهیم. با توجه به توافقی که با بانک مرکزی انجام شده، این تخصیص ارز برای واردات خودروهای نو به‌صورت مستمر و هفتگی در حال انجام است و بر‌اساس آن هم ثبت سفارش‌ها صورت می‌گیرد و مشکل خاصی وجود ندارد.
ذی‌نفعان گرانی خودرو
خسروانی با انتقاد از سنگ‌اندازی‌ها در مسیر آیین‌نامه واردات اعلام کرد: سازمان توسعه و تجارت خبر داده که به‌زودی نخستین گروه، با استفاده از ارز خارجی، واردات خودرو کارکرده را انجام می‌دهند؛ از همین روی، صحبت‌هایی که برخی در جهت توقف واردات خودروهای کارکرده مطرح می‌کنند، مربوط به افرادی است که ذی‌نفع گرانی خودرو هستند یا به نوعی دست‌شان در جیب ذی‌نفعان گرانی خودرو است.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه در هفته‌های اخیر بازار خودرو در نتیجه خبر آزادسازی واردات خودرو کارکرده راکد بوده است، مافیای بازار خودرو که بیکار شدند، آرام ننشسته و دست به کار شده‌اند تا بار دیگر روی نوسان قیمت خودرو موج‌سواری کنند؛ به‌طور قطع در مقطع کنونی اگر کاهش قیمت خودروهای کارکرده تداوم پیدا کند، قطعا بر قیمت خودروهای داخلی نیز تاثیرگذار خواهد بود؛ بنابراین با توجه به وضعیت کنونی بازار، پیش‌بینی می‌شود که قیمت‌ها در بازار تعدیل شود؛ بنابراین کاملا مشهود است که مافیای خودرو دست به‌کار شده تا شیوه‌نامه ارز واردات خودرو کارکرده را مانع بزرگی برای واردات خودرو جلوه دهد. تا از این طریق تقاضا در بازار را دوباره تحریک کنند.
در جدید‌ترین واکنش‌ها نیز احمد آقایی، معاون صنایع حمل‌ونقل وزارت صنعت، معدن و تجارت ضمن تاکید بر اینکه شیوه‌نامه اخیر ارز بانک مرکزی، منع‌کننده یا متوقف‌کننده واردات خودروهای کارکرده نیست عنوان کرد واردات خودرو در چهارماهه اول سال جاری از میزان کل واردات سال گذشته پیشی گرفته است.
آقایی در گفت‌و‌گو با ایسنا گفت: طبق قانون، به وزارت صمت تکلیف شده بود که در بحث واردات خودرو در وهله‌ اول با خودروهای نو و سپس خودروهای کارکرده، آیین‌نامه‌های مربوطه تدوین و ابلاغ شود. خوشبختانه واردات خودروهای نو که طبق روال در حال انجام است و از ابتدای امسال تا پایان تیر طبق آمار گمرک، حدود ۱۰‌هزار دستگاه خودرو وارداتی، ترخیص شده که نسبت به عدد مجموع سال گذشته که حدود ۱۱‌هزار دستگاه بوده، میزان واردات این چهارماهه تقریبا برابری می‌کند. از ابتدای سال بالغ بر 8/1‌میلیارد دلار ثبت‌سفارش رسمی انجام
شده است.
آقایی در مورد واردات خودروهای کارکرده عنوان کرد: واردات خودروهای کارکرده که دو هفته پیش ابلاغ شد و اکنون در حال تدوین دستورالعمل اجرایی با توجه به آیین‌نامه هستیم. هماهنگی‌های لازم با دستگاه‌های مختلف نظیر سازمان استاندارد، محیط‌زیست و بانک‌ مرکزی در حال اجراست تا بتوانیم در دستورالعمل اجرایی، نگرانی‌هایی که پیرامون تامین ارز، تامین قطعات، خدمات پس از فروش و باتوجه به اینکه خودروی دست دوم وارد کشور می‌شود و بحث تاییدیه‌های استاندارد مطرح است، را رفع کنیم. این مقام مسوول در نهایت ابراز امیدواری کرد: تلاش می‌کنیم که پس از تدوین این دستورالعمل، به سرعت واردات خودروها را اجرایی کنیم.