خیزش سرمایه‌های تازه در بورس

«جهان‌صنعت»- روز گذشته بازار بورس شاهد تحرکات قوی از سمت تقاضا بود که به رشد شاخص کل منجر شد. شاخص کل با رشد 24/1‌درصدی به عدد 1995273واحد رسید. پس از آنکه حمله ناموفق رژیم صهیونیستی به ایران به اتمام رسید، نرخ ارز و طلا با افت شدید مواجه شد و انتظار می‌رفت تا در بازار روز گذشته، شرایط سهام با مثبتی موفق همراه شود که همین موضوع نیز رقم خورد. با رشد شاخص کل، تقریبا اکثر نمادها در روز گذشته مثبت بودند و شرایط مطلوبی را سپری کردند. این میزان رشد نشان‌دهنده ورود پول جدید به بازار بوده که بیشتر توسط سرمایه‌گذاران حقیقی انجام شده است و نشان می‌دهد فعالان بازار به سمت دارایی‌های ریسکی‌تر، مانند سهام، گرایش پیدا کرده‌اند. این موضوع ممکن است به دلیل شرایط ژئوپلیتیک فعلی و عرضه گسترده سکه طلا در بازار رخ داده باشد که باعث کاهش تقاضا برای طلا و افزایش تمایل به سرمایه‌گذاری در بازار سهام شده است. ارزش کل معاملات در بازار سهام روز گذشته به 5/10518میلیارد تومان رسید که نشان‌دهنده حجم بالای معاملات در این روز است. از این میزان، 52‌درصد خریدها توسط سرمایه‌گذاران حقیقی صورت گرفته که نشان می‌دهد گروه عمده‌ای از فعالان بازار به آینده سهام خوش‌بین هستند و با دید صعودی وارد بازار شده‌اند. در مقابل 48‌درصد فروش‌ها از سمت حقوقی‌ها انجام شد که نشان می‌دهد برخی حقوقی‌ها از این فرصت برای تعدیل پرتفوی خود استفاده کرده‌اند. این نسبت بالا از خرید حقیقی‌ها به وضوح نشان‌دهنده اعتماد و تمایل بالای سرمایه‌گذاران فردی به بازار است.
یکی از نقاط مهم روز گذشته، ‌درصد بالای نمادهای مثبت در بازار بود. حدود 75‌درصد نمادها با رشد مثبت بسته شدند که این نسبت بالا نشان‌دهنده تمایل عمومی بازار به خرید و رشد قیمت‌هاست.
در مقابل، تنها 25‌درصد نمادها در بازه‌های منفی معامله شدند. چنین نسبتی بیانگر آن است که جو بازار به شدت به سمت صعودی بودن متمایل است و نه‌تنها تعداد نمادهای صعودی بالاست، بلکه شدت رشد نیز به نسبت قابل ‌توجه است.
مقایسه ارزش سفارش‌های خرید و فروش نشان می‌دهد که در پنج نماد اول، ارزش سفارش‌های خرید به 3/1524‌میلیارد تومان رسیده، در حالی که ارزش سفارش‌های فروش در این نمادها تنها 2/376میلیارد تومان است. این اختلاف بزرگ به وضوح نشان می‌دهد که خریداران از قدرت و تمایل بیشتری برای ورود به بازار برخوردارند. این نسبت به نحوی بیانگر علاقه و امیدواری به رشد بیشتر در آینده نزدیک است، زیرا افزایش خرید در این سطح معمولا نشان‌دهنده انتظار برای صعود قیمت‌هاست.
نوسانات قیمتی در محدوده مثبت نیز روز گذشته بسیار بالا بود، به طوری که بخش بزرگی از معاملات در محدوده یک تا 5‌درصد مثبت انجام شد و نمادهای محدوده 3 تا 4‌درصد مثبت، به تعداد 510مورد، بیشترین حجم از معاملات مثبت را به خود اختصاص دادند. این الگوی قیمتی نشان می‌دهد که اکثر خریداران حتی در قیمت‌های بالاتر از حد تعادلی نیز حاضر به ورود به معاملات بودند که نشان‌دهنده تمایل شدید به خرید و نگهداری سهام است. شاخص ورود پول نیز جالب توجه است. براساس آمار موجود حدود 1/1006‌میلیارد تومان نقدینگی وارد بازار سهام شده است. این ورود پول قوی نشان‌دهنده جذابیت بیشتر بازار سهام برای سرمایه‌گذاران نسبت به سایر دارایی‌ها از جمله طلا و ارز است. این در حالی است که در روزهای گذشته شاهد خروج پول از صندوق‌های طلا و کاهش ارزش گواهی سکه‌ها و شمش طلا در بورس کالا بوده‌ایم. در واقع، صف‌های فروش در صندوق‌های طلا و کاهش ارزش گواهی‌ها به وضوح نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران از دارایی‌های امن به سمت دارایی‌های ریسکی‌تر مانند سهام تمایل پیدا کرده‌اند.
با توجه به شرایط موجود و ورود نقدینگی به بازار سهام، به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران انتظار دارند شرایط اقتصادی و سیاسی به سود دارایی‌های ریسکی‌تر تغییر کند و به همین دلیل بازار بورس روز گذشته مورد استقبال گسترده‌ای قرار گرفته است. اگر این روند ورود نقدینگی و تقاضای بالا برای سهام ادامه پیدا کند، احتمالا بازار بورس می‌تواند روند صعودی خود را در روزهای آتی ادامه دهد. در ادامه تحلیل بازار روز گذشته، باید به ورود و خروج پول حقیقی‌ها و حقوقی‌ها در نمادهای مختلف توجه کرد. براساس داده‌ها، خالص ورود پول حقیقی به بازار معادل 1/1006‌میلیارد تومان بود که نشان‌دهنده افزایش اعتماد حقیقی‌ها به سهام است. در این میان، نمادهای بزرگ و شاخص‌ساز بیشترین حجم از این ورودی نقدینگی را جذب کردند که به افزایش قدرت خرید در این نمادها و همچنین رشد شاخص کل منجر شد. بررسی دقیق‌تر نشان می‌دهد که در برخی نمادها همچنان حقوقی‌ها فعالیت خود را در سمت فروش حفظ کرده‌اند، اما این فروش‌ها به نسبت خریدهای حقیقی‌ها کم‌اثرتر بوده و توان مقابله با حجم نقدینگی وارد شده را نداشته‌اند.
در بخش سفارشات خرید و فروش، با توجه به نمودارهای تحلیلی، سفارشات خرید در سطح بالایی قرار داشته و توانسته‌اند فروشندگان را تحت ‌فشار قرار دهند. آمارها نشان می‌دهد که قدرت خرید حقیقی‌ها در برخی نمادها به طور خاص از حقوقی‌ها فراتر بوده، در نتیجه فشار تقاضا بر عرضه غلبه داشته است. این موضوع نشان‌دهنده تمایل زیاد حقیقی‌ها به خرید سهام حتی در سطوح قیمتی بالاست که می‌تواند سیگنالی برای تداوم روند صعودی در روزهای آینده باشد. از نظر تعداد خریداران و فروشندگان، تعداد بالای خریداران حقیقی نیز جالب توجه است چراکه افزایش مشارکت سرمایه‌گذاران فردی در سمت تقاضا می‌تواند به تداوم روند صعودی کمک کند. افزایش تعداد خریداران و تمایل عمومی به خرید سهام، به ویژه در شرایطی که ‌درصد بالایی از نمادها با صف خرید همراه بوده‌اند، نشان‌دهنده انتظارات مثبت بازار از آینده اقتصادی و همچنین رشد احتمالی در نمادهای بزرگ و شاخص‌ساز است. روز گذشته بازار سهام با توجه به ورود نقدینگی حقیقی، نسبت بالای نمادهای مثبت، حجم بالای معاملات و تسلط تقاضا بر عرضه، با یک جو صعودی قوی همراه بود. اگر این روند در روزهای آینده نیز ادامه یابد، احتمال شکل‌گیری یک روند صعودی پایدار در بازار وجود دارد.
در تحلیل وضعیت بازار، داده‌های عددی شاخص‌های مختلف به طور مستقیم روند صعودی بازار و اعتماد سرمایه‌گذاران را نشان می‌دهد. در ادامه با جزئیات بیشتر و با استفاده از اعداد به بررسی این وضعیت می‌پردازیم.
تعداد نمادهای مثبت 597 و تعداد نمادهای منفی 196 بوده است. این تفاوت قابل ‌توجه نشان می‌دهد که تقریبا سه برابر نمادهای بیشتری با روند مثبت مواجه بوده‌اند. چنین وضعیتی معمولا بیانگر جوی صعودی و غالب بودن فضای خرید است. به عبارت دیگر، از هر چهار نماد، تقریبا سه نماد با رشد مواجه بوده که نشانه اعتماد و تمایل به خرید در بازار است.
ارزش سفارش‌های خرید و فروش نیز شاخص مهمی است. ارزش سفارش‌های خرید به 5/1676‌میلیارد تومان رسیده است، در حالی که ارزش سفارش‌های فروش 3/405‌میلیارد تومان بوده است. این تفاوت نشان می‌دهد که حجم تقاضا به طور تقریبی چهار برابر حجم عرضه بوده است. چنین اختلاف قابل ‌توجهی معمولا زمانی رخ می‌دهد که تقاضا و تمایل به خرید بسیار قوی‌تر از عرضه باشد. این میزان تقاضا می‌تواند ناشی از انتظار برای رشد بیشتر قیمت‌ها در آینده باشد چراکه خریداران به جای فروش دارایی‌های خود ترجیح می‌دهند به خرید سهام بپردازند.
در مورد سرانه خرید و فروش، سرانه خرید به طور متوسط 7/54‌میلیون تومان و سرانه فروش 9/27‌میلیون تومان بوده است. این اختلاف نشان می‌دهد که خریداران با سرمایه‌های قابل‌ توجه و قدرت خرید بیشتری وارد بازار شده‌اند. به طور کلی، سرانه خرید بالا معمولا نمایانگر ورود سرمایه‌گذاران بزرگ‌تر و نهادهای سرمایه‌گذاری به بازار است که نشان‌دهنده اعتماد به بازار و تمایل به سرمایه‌گذاری بیشتر است. اختلاف دو برابری بین سرانه خرید و فروش، عامل دیگری است که به رشد قیمتی نمادها کمک می‌کند و نشان‌دهنده قدرت بالاتر خریداران نسبت به فروشندگان است.
در بررسی تغییرات قیمت، 489نماد در پایان روز در قیمتی بالاتر از قیمت پایانی خود بسته شده‌اند، 153نماد پایین‌تر از قیمت پایانی و 151نماد بدون تغییر مانده‌اند. این نشان می‌دهد که تقریبا سه‌چهارم نمادها با افزایش قیمت نسبت به قیمت پایانی خود روبه‌رو شده‌اند. رشد قیمت پایانی نسبت به اولین قیمت در طول روز نیز تاییدکننده‌ این موضوع است. چنین تغییری بیانگر تمایل به خرید در ساعات پایانی بازار و انتظار سرمایه‌گذاران برای افزایش قیمت‌ها در روزهای آینده است.
در مورد صف‌های خرید و فروش نیز داده‌ها حاکی از تمایل بالای خرید در بازار هستند. 103صف خرید تشکیل شده که تعدادشان بسیار بیشتر از 59صف فروش است. 421 نماد بدون صف خرید و فروش و 254 نماد بدون صف فروش وجود داشته‌اند. این آمار نشان می‌دهد که بازار با کمبود عرضه مواجه بوده و تقاضا برای خرید بسیار بیشتر است. چنین تفاوتی در تعداد صف‌های خرید و فروش معمولا نشانه‌ای از وضعیت صعودی بازار و تمایل به خرید در قیمت‌های بالاتر است.
به طور کلی، داده‌های عددی به وضوح نشان می‌دهند که بازار در یک روند صعودی و پرتقاضا قرار دارد. تعداد بالای نمادهای مثبت، ارزش خرید بیشتر از فروش، سرانه خرید بالا و تعداد زیاد صف‌های خرید نسبت به صف‌های فروش، همگی گویای جوی مثبت و افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران به آینده بازار هستند. این وضعیت نشان‌دهنده احتمال تداوم روند صعودی در روزهای آتی است و سرمایه‌گذاران می‌توانند با توجه به این شاخص‌ها، تصمیمات بهتری در خصوص ورود یا ماندگاری در بازار بگیرند.
بازار سرمایه در پسِ پایان التهاب حملات اسرائیل؛ فرصتی برای رشد کوتاه‌مدت؟
محمدرضا قاسمی، تحلیلگر ارشد بازار سرمایه در گفت‌وگو با روزنامه «جهان‌صنعت» به بررسی واکنش‌های بازار سرمایه به حملات محدود اخیر اسرائیل به تاسیسات نظامی ایران پرداخت و تحلیل جامعی از انتظارات و روند آتی بازار ارائه داد. وی اظهار داشت: «از بامداد شنبه که خبر حمله محدود اسرائیل به مناطق نظامی کشور منتشر شد، فضای اقتصادی کشور و فعالان بازارهای مالی در انتظار واکنش‌های احتمالی و تاثیر آن بر بازار سرمایه بودند. این اخبار اولیه باعث گسترش شایعاتی مبنی بر محدودیت دامنه نوسان به یک درصد، افزایش صف فروش و احتمالا رکود سنگین در بازار شد اما با توجه به اینکه خسارت قابل ‌ملاحظه‌ای در این حملات به زیرساخت‌های اصلی وارد نشد، بسیاری از فعالان به تدریج به این باور رسیدند که احتمال بازگشت آرامش به بازار، بیشتر از آن چیزی است که ابتدا تصور می‌شد.»
قاسمی افزود: «در روزهای منتهی به این اتفاقات، بازار سرمایه به دلیل تلاطم‌های سیاسی و اقتصادی، شاهد افت‌های شدیدی بود و شاخص کل در یک هفته بیش از 5/4درصد کاهش یافت. این در حالی بود که همزمان با کاهش ارزش بازار سرمایه، قیمت دلار آزاد به سطح 68هزار تومان رسید و حباب سکه از 32درصد نیز فراتر رفت. این تلاطم‌ها ناشی از عدم قطعیت در فضای سیاسی و ترس از تشدید درگیری‌ها بود که طبیعتا روی انتظارات و نگرش سرمایه‌گذاران تاثیر منفی گذاشت.»
پایان موقتی التهاب؛ بازگشت بازار سرمایه به مسیر سبز
به گفته قاسمی، پس از انتشار خبر پایان حمله اسرائیل و مشخص شدن عدم آسیب جدی به تاسیسات داخلی، بازار سرمایه با واکنش مثبتی روبه‌رو شد و فعالان بازار با کاهش نگرانی‌ها به استقبال یک روز سبز در این بازار رفتند. وی توضیح داد: «انتخاب گزینه پایان ماجرای فعلی و بازگشت آرامش از سوی فعالان، منجر به رشد 2/1‌درصدی شاخص کل شده و باعث شد بازار سرمایه حداقل برای یک روز تنها بازار سبزپوش کشور باشد. با این حال هنوز نمی‌توان اطمینان داشت که این روند مثبت برای روزهای آینده نیز ادامه‌دار باشد زیرا عوامل کلیدی دیگری بر مسیر بازار سرمایه اثرگذار هستند که می‌تواند رشد پایدار آن را با چالش روبه‌رو کند.»
چشم‌انداز بازار در روزهای آینده؛ تداوم رشد یا بازگشت به رکود؟
قاسمی به بررسی مسیر احتمالی بازار سرمایه برای روزهای باقی‌مانده هفته پرداخت و عنوان کرد: «دامنه نوسان محدود 3‌درصدی و عدم عرضه گسترده در صف‌های خرید از عواملی بود که به رشد مثبت روز گذشته کمک کرد، اما در نهایت عامل اصلی که می‌تواند این روند را پشتیبانی کند، همچنان نرخ بهره بالای موجود در اقتصاد است. با وجود رشد نرخ ارز، این نرخ بهره بالا، مانعی برای جذابیت بازار سرمایه و کاهش ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران ایجاد کرده است. بر این اساس، انتظار نمی‌رود که جذابیت بازار سرمایه در کوتاه‌مدت برای سرمایه‌گذاران بیش از حد افزایش یابد و باید به این موضوع نیز توجه داشت که هرگونه روند مثبت باید با تحلیل عمیق‌تری از شرایط کلی اقتصاد و مسائل سیاسی همراه باشد.»
کاهش حباب سکه و دلار و نزدیکی ارزش‌گذاری صندوق‌های طلا و سهامی
این تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به روند تخلیه حباب سکه و دلار و اثر آن بر شاخص‌های بازار سرمایه گفت: «به نظر می‌رسد طی روزهای یکشنبه و دوشنبه به انتهای این روند کاهش حباب در بازار طلا و ارز نزدیک خواهیم شد. در آن نقطه تفاوت زیادی بین ارزش خرید صندوق‌های طلا و صندوق‌های سهامی وجود نخواهد داشت اما همچنان باید به عوامل تاثیرگذار مانند نرخ ارز نیمایی و وضعیت اقتصاد کلان کشور توجه داشت زیرا این موارد می‌تواند به نوسانات بیشتری در بازار دامن بزند.»
چالش‌های کلیدی و موانع رشد پایدار بازار سرمایه
قاسمی بر این نکته تاکید کرد که مشکلات ساختاری بازار سرمایه همچنان به عنوان چالشی جدی برای رشد پایدار این بازار مطرح هستند. وی اظهار داشت: «هرچند شاخص‌ها ممکن است در کوتاه‌مدت بهبود یابند، اما ضعف‌های اساسی همچنان پابرجا هستند و اگر سیاست‌های حمایتی برای رفع موانع اجرایی نشود، هرگونه رشد بازار مقطعی خواهد بود. برای دستیابی به رشد پایدار، نیاز به سیاست‌های اقتصادی متناسب با شرایط اقتصادی کشور و همچنین کاهش نرخ بهره به عنوان یکی از اصلی‌ترین موانع پیش‌روی سرمایه‌گذاران است.»
آرامش نسبی و پیش‌بینی یک روند کوتاه‌مدت مثبت
قاسمی در پایان اینگونه جمع‌بندی کرد: «بازار سرمایه پس از دوره‌ای از افت‌های متوالی به دلیل شرایط سیاسی و اقتصادی به آرامش نسبی رسیده است. هرچند که در کوتاه‌مدت می‌توان انتظار روندی مثبت و بازدهی مناسبی داشت، اما این روند به شدت به میزان پایداری عوامل موثر بر بازار بستگی دارد. اگر سیاست‌های حمایتی و اقتصادی به درستی اعمال شوند و نرخ بهره به سطح معقولی کاهش یابد، شاید بتوان شاهد بازگشت نسبی اعتماد به بازار سرمایه و تداوم این رشد باشیم اما در حال حاضر، شرایط کلی بازار نیاز به دقت و احتیاط دارد و توصیه می‌شود سرمایه‌گذاران با ارزیابی دقیق و با چشم‌انداز بلندمدت در این بازار فعالیت کنند.»