دخل و تصرف در حریم بسطام مانع ثبت این اثر در یونسکو است

ایسنا- مجموعه تاریخی «بسطام و خرقان» یکی از نامزدهای ثبت جهانی یونسکو است که بیش از یک دهه معطل ثبت مانده، در حالی که موانع زیادی برای جهانی شدن دارد. معاون میراث فرهنگی سمنان و مدیر پایگاه میراث فرهنگی این مجموعه معتقدند که برای ثبت جهانی «بسطام و خرقان» باید دخل‌وتصرف‌هایی که در حریم آن شده است، رفع شود.
«بسطام و خرقان» از آثار تاریخی استان سمنان هستند که دربرگیرنده مجموعه آرامگاه و خانقاه بایزید بسطامی، برج کاشانه (غزنه)، رواق صفوی، منار بسطام، گنبد غازان‌خان، مدرسه شاهرخیه، مسجد جامع بسطام در مجموعه بایزید بسطامی، آرامگاه ابوالحسن خرقانی، آرامگاه ابن‌یمین فریومدی و… است. این مجموعه ارزشمند در فهرست میراث جهان اسلام به ثبت رسیده و از سال ۲۰۰۷ در فهرست انتظار ثبت جهانی یونسکو قرار گرفته است، اما تعرض‌هایی که در گذشته در حریم و عرصه این مجموعه اتفاق افتاده، ثبت جهانی آن را عقب انداخته است. در واقع سال‌هاست که آزادسازی حریم و عرصه «بسطام و خرقان» مطرح است و متولیان معتقدند که یکی از الزامات ثبت جهانی مجموعه تاریخی بسطام و البته خرقان، آزادسازی عرصه و حریم این مجموعه تاریخی است که تحقق این امر نیازمند تخصیص اعتبار است.
ساخت‌وساز ساختمان‌های بلندمرتبه در حریم مجموعه «بسطام» و وجود مرکز خرید وابسته به اداره اوقاف در عرصه آن از معضل‌هایی است که در ثبت جهانی آن خلل ایجاد کرده و در طول سال‌هایی که جلسه‌های متعددی برای رفع این معضل‌ برگزار شده، تغییری در وضعیت موجود ایجاد نشده و آن ساختمان‌ها و مرکز خرید هم محکم‌تر از قبل سر جای خود قرار گرفته‌اند.
با وجود اینکه میراث‌ فرهنگی متولی اصلی ثبت جهانی یک اثر است، اما درباره ثبت جهانی این مجموعه بارها اعلام کرده‌اند که رفع چالش‌های «بسطام و خرقان» و پیشرفت روند ثبت جهانی «بسطام و خرقان» نیازمند همکاری دستگاه‌های اجرایی است و به عقیده برخی فعالان میراث‌ فرهنگی، همکاری و مشارکت اداره اوقاف که از جمله متولیان مجموعه تاریخی بسطام و خرقان است، می‌تواند در پیشرفت این روند تاثیرگذار باشد. سروش‌هاشمی- معاون میراث‌ فرهنگی استان سمنان- درباره وضعیت پرونده ثبت جهانی «بسطام و خرقان» گفت: ثبت یک اثر در فهرست جهانی فقط وظیفه میراث فرهنگی نیست. مجموعه‌ای از اداره‌های اجرایی باید با هم همکاری کنند تا این اتفاق بیفتد. در مجموعه «بسطام و خرقان» به علت اینکه دخل و تصرف‌های زیادی از گذشته تا امروز ایجاد شده است، باید همه دستگاه‌های اجرایی از جمله اداره اوقاف و شهرداری در کنار میراث‌ فرهنگی قرار گیرند. او اضافه کرد: بزرگ‌ترین مشکل این مجموعه به عهده مدیریت شهری است، به طور مثال در گذشته یکسری ساختمان‌های بلندمرتبه ساخته شده که بزرگ‌ترین معضل برای ثبت جهانی این مجموعه تاریخی است و باید تملک و ارتفاع این بناها کم شود. برای رفع این معضل، دو یا سه جلسه با حضور استاندار و دستگاه‌های اجرایی به دبیری میراث‌ فرهنگی برگزار شده است و قرار بر این شد دستگاه‌های ذی‌ربط با محوریت میراث فرهنگی جلسه‌های متعددی برگزار کنند و راهکارهایی ارائه دهند تا این مشکلات رفع شود. هاشمی اظهار کرد: پرونده اولیه ثبت جهانی «بسطام و خرقان» آماده شده که نشان می‌دهد این مجموعه در یونسکو نامزد است، اما باید این معضلات رفع تا به عنوان نامزد جهانی معرفی شود که این مرحله هنوز انجام نشده است.