درباره سریال «خویشاوند»

صدف فاطمی*- «یکی از کاستی‌های فاحش روایت‌های جنجالی باندهای مافیایی، عشق/‌نفرت، ضعف شخصیت‌های زن آنهاست. این قصه‌ها معمولا به طرز غم‌انگیزی شخصیت‌های زن داستان را در نقش همسر، دختر یا هر نسبت دیگری با کاراکترهای اصلی، بسیار منفعل به تصویر می‌کشند. پیتر مک‌کنا و سیاران دانلی اما وقتی تصمیم گرفتند سریال فوق‌العاده‌ «خویشاوند» را بسازند، باهوش‌ترین فرد حاضر را «آماندا» با بازی بی‌نظیر «کلیر دان» انتخاب کردند؛ زنی با درایت که با خانواده جنایتکار «کینزلا» ازدواج کرده است.» اینها را «پت استیسی» در «ایندیپندنت ایرلند» می‌نویسد. درست هم می‌گوید. شاید مهم‌ترین ویژگی‌ای که «خویشاوند» را از دیگر سریال‌های مشابه در ژانر خودش سوا می‌کند، دقیقا همین باشد. اینکه در «خویشاوند»، هسته مرکزی اتاق فکر خانواده آمانداست؛ یک خانواده مافیایی ایرلندی که شبکه پخش مواد مخدر را در دوبلین اداره می‌کنند و هیچ منعی برای انجام هیچ‌گونه جنایتی ندارند. نه از قتل هراسی دارند و نه برای یک درصد سود بیشتر با رقبای‌شان مماشات می‌کنند. قلع و قمع در ذات‌شان است. به تعبیر خیلی‌ها شاید چیزی شبیه به همان قصه‌ای که در «پیکی‌ بلایندرز» دیده‌ایم. اینجا هم باز پای خانواده در میان است و کشمکش‌هایی که سر و ته همه‌شان در ظاهر، حفاظت از همین ارزش است. اعضای خانواده برای یک هدف مشترک می‌جنگند و برای همان هدف ممکن است به یکدیگر آسیب برسانند. آنجا «تامی شلبی» هسته اصلی داستان است و اینجا «آماندا کینزلا» امور خانواده را با تیزبینی و سیاستگذاری درست پیش می‌برد. قصه «خویشاوند» اما تازه‌تر شده. حتی خاص‌تر. جنس روایتش آنقدر امروزی و تمیز است که شاید بتوان گفت آدم‌ها همذات‌پنداری بیشتری با اتفاق‌های مرتبط با شخصیت‌های داستان احساس می‌کنند.
داستان «خویشاوند» روان و ساده پیش می‌رود. پیچیدگی عجیب و غیرقابل هضمی ندارد. تعلیق‌ها بجا و مناسب است. شخصیت‌ها، ویژگی‌های اخلاقی و رفتاری‌شان، آنچه در سر دارند و آنچه می‌خواهند به دست بیاورند، واضح و عیان است. تصمیم‌گیری‌های‌شان را با صدای بلند عنوان می‌کنند و لازم نیست موشکافانه در دل داستان پیش بروی تا بدانی هر شخصیتی چه هدفی را دنبال می‌کند و چه مسیری پیش روی خودش ترسیم کرده. در یک عبارت، تماشای «خویشاوند» که شروع می‌شود، بدون مکث پیش می‌رود.
«آماندا» و همسرش «جیمی» به همراه دو پسرشان، «برن» پدر خانواده، برادرش «فرانک»، خواهرشان «بریجت بردی» که به عنوان عمه خانواده در یک سکانس مهم نقش کلیدی‌ حضورش را فریاد می‌زند. «مایکل» برادر جیمی که در یک تعهد نانوشته دست‌راست آمانداست و «اریک» پسر فرانک که بچه دردسرساز خانواده است، در هر قسمت فراتر از انتظار ظاهر می‌شوند، یا مهره‌ای را به اشتباه تکان می‌دهند که حیات اعضای خانواده زیر سوال می‌رود یا توپی را شوت می‌کنند که صاف در دروازه حریف می‌نشیند.
«فرانک» با بازی «آیدن گیلن» که پیش از این در سریال
«گیم آف ترونز» رخ دیگری از خود را نشان داده بود، با پریشانی‌اش در جنگ است. با اینکه در ابتدا مدیریت اوضاع را در دست دارد اما به دلیل کشمکش‌های روحی فراوان یک جایی در قصه کار را زمین می‌گذارد. او دچار احساس گناه و افسردگی می‌شود. مواد مخدر زیادی مصرف می‌کند و به قول «پت استیسی» مانند «لیدی مکبث» دچار توهمِ خون روی دست‌هایش است. اینجاست که «آماندا» سر کلاف را دست می‌گیرد. او با حمایت همسرش «جیمی» با بازی «امت جی اسکنلان»، فصل اول را با طراحی یک کودتا به پایان می‌رساند.
در روزهایی که پخش این سریال سر خط خبرها بود، خیلی‌ها نوشتند که «خویشاوند»، برچسب بهترین درام شبکه «آرتی‌ای» را از آن خود کرده و حیف است اگر کسی از خیر دیدنش بگذرد. «اد پاور» درباره «خویشاوند» در «آیریش تایمز» نوشته: «‌یکی از بارزترین ویژگی‌های این سریال اعتماد به نفس است. داستانِ سریع پخته‌شده مک‌کنا درباره رقابت‌های خانوادگی در دنیای زیرزمینی جنایتکارهای دوبلین برای همه مناسب نیست. خویشاوند با هیجان‌های یک دقیقه‌ای داستان‌های اینچنینی فاصله زیادی دارد و کسانی که دوست دارند داستان‌های جنایی خود را پُر از اکشن و پیچ‌وخم‌های زیاد دنبال کنند، شاید با رسیدن به نیمه راه، قصه را رها کنند. اما خویشاوند این اعتماد به نفس را دارد که داستانش را تعریف کند.» و خط به خط تعریف می‌کند. شخصیت‌های داستان هر قسمت برگ جدیدی نشان می‌دهند و همه چیز یک لایه سومی دارد که در طول قصه بالا می‌آید و روی سطح قرار می‌گیرد. در نهایت سریال «خویشاوند» هفتم می سال ۲۰۲۳ در دو فصل و در مجموع شانزده قسمت به پایان رسید. بعد از پخش قسمت آخر، مخاطبان زیادی دست به کار قضاوت شدند. همیشه همین است. قسمت پایانی هر سریالی درست به اندازه شروع و جریان قصه حرف برای گفتن دارد. آن‌طور که شبکه خبری «دوبلین لایو» می‌نویسد، بین تمام کلماتی که درباره پایان سریال «خویشاوند» در شبکه‌های اجتماعی رد و بدل ‌شد، یک توصیف مشترک بود؛ «احساسِ ناراحتی!»
*‌روزنامه‌نگار