درخواست دبیران تاریخ از مصدق

بیست‌و‌چهارم دی ماه ۱۳۳۱ دکتر مصدق رییس دولت وقت در خانه خود- خیابان فلسطین امروز- نامه طومار‌مانند دبیران درس تاریخ در دبیرستان‌های تهران را دریافت کرد که در آن درخواست کرده بودند از مولفان کتاب‌های درسی تاریخ ویژه دوره دوم دبیرستان‌ها تحقیق شود که چه مقام و نیرویی آنان را وادار کرده بود در این کتاب‌ها تصویر بزرگی از اجتماع کشتی‌های نظامی انگلستان را چاپ کنند و این مقام یا مقامات- هر کس که باشد- به دادگستری تسلیم شوند تا به اتهام خیانت به وطن محاکمه و مجازات شوند. این دبیران استدلال کرده بودند که اتهام خیانت به وطن می‌تواند به چنین مقاماتی اطلاق شود زیرا تصویر مندرج در کتاب در ذهن هر نوجوانی نقش می‌بندد و تا سال‌های سال گمان می‌کند با چنین ناوگانی، دولت لندن حق دارد آقای ایران هم باشد.
این طومار که دارای صدها امضا‌ بود توسط نمایندگان دبیران تاریخ به دکتر مصدق تسلیم شده بود. این دبیران بعدا به روزنامه‌های چپ و ملی‌گرا گفته بودند عکس مندرج در کتاب‌ مربوط به دهه دوم قرن (قرن ۲۰) بوده و احتمالا کشتی‌های انگلیسی برای برداشتن همین یک عکس و انتشار آن برای مرعوب کردن ملل ضعیف و نیز تقویت روحیه انگلیسی‌ها اجتماع کرده بودند و در پی خواندن طومار و شنیدن اظهارات نمایندگان دبیران، دکتر مصدق تصمیم به تبیین تعریف خیانت به وطن، افزایش شمول آن و دوباره‌نویسی قوانین مربوط و تشدید مجازات مرتکبان گرفت و سفارش لازم را به همکاران خود کرد تا در آن باره مطالعه شود. همچنین قرار بر این شده بود که کتاب مورد اعتراض برای سال تحصیلی بعد مورد تجدید نظر قرار گیرد و همچنان‌که نمایندگان دبیران خواسته بودند آن عکس حذف شود و واکنش افغان‌ها به مداخلات لندن و جریان قتل عام انگلیسی‌ها در ژانویه ۱۸۴۲ و موارد دیگری از این دست بر آن اضافه شود.
با اینکه «لطفی» وزیر دادگستری کابینه دکتر مصدق قضیه تبیین و تعمیم خیانت به ملت را دنبال کرده بود، با براندازی سال بعد (۲۸ امُرداد ۱۳۳۲) همه تلاش‌ها در این زمینه که ضروری تشخیص داده شده بود متوقف شد و تا سال‌های سال، آن عکس مورد اعتراض از کتاب‌های درسی حذف نشد!
موضوع تبیین و تعمیم تعریف خیانت به وطن مخصوصا از نیمه دوم قرن ۲۰ مورد توجه ملل قرار گرفت زیرا ثابت شده بسیاری از مشکلات ملی نتیجه اعمال خیانت‌آمیز معدودی افراد بوده است. در چند سال اخیر دولت‌های تازه در آمریکای لاتین به تکمیل قوانین خیانت به وطن اقدام کردند و همین چند روز پیش دولت روسیه نیز تصمیم گرفت که موارد تازه بر آن اضافه کند.
سالروز تسلیم نامه دبیران تاریخ دبیرستان‌های تهران به مصدق، این فرصت را داده است تا پیامی را که ۲۱ دی‌ماه ۱۳۸۷ دریافت شده بود درج کنیم که فرستنده‌اش خودرا مدرس دانشگاه معرفی و اصرار به انتشار آن از باب آگاهی عموم هموطنان کرده بود:
«… از آغاز به کار رادیو به عنوان یک رسانه عمومی در دهه ۱۹۲۰ و از زمان انتقال امواج تلویزیونی توسط ماهواره در دهه ۱۹۶۰ اجرای سیاست و مداخله از طریق رسانه‌های صوتی- تصویری و موضوع تلقین و شست‌و‌شوی مغزی یک مساله جهانی شده است که تنها چند دولت مشخص از این حربه استفاده می‌کنند. زبان انگلیسی یک وسیله ارتباط جهانی شده است و اگر فرضا دولت یک کشور کوچک یک برنامه به زبان انگلیسی بر برنامه‌های رادیو تلویزیون خود اضافه کند، به معنای شست‌وشوی مغزی و ساخت مخالف داخلی و … نیست زیرا ملل انگلیسی‌زبان به رشد و بلوغ متعارفی رسیده‌اند که گوش نکنند، ولی کار دولت‌هایی را که با تحمل هزینه سنگین برنامه گسترده رادیو تلویزیونی به زبان ملل دوردست و مورد نظر دایر می‌کنند یا اینکه برای این کار به تاسیس رادیو- تلویزیون مستقل می‌پردازند به چیزی جز مداخله، دشمنی، تحریک، و دست کم القای رفتار، روش و تفکری مغایر فرهنگ ملی نمی‌توان تعبیر کرد. این، یک کار امپریالیستی است و به نوعی اعلان جنگ. تا زمانی که همه اتباع جوامع قبلا مستعمره یا عقب‌مانده به آن حد از رشد و بلوغ نرسند که بدانند برنامه‌های این رادیو- تلویزیون‌های دولتی به زبان ملی آنان دام است و تخریب؛ برعهده دولت‌هاست که با وضع قانون و تدابیر دیگر مانع این تلقینات عمدتا زیان‌آور شوند. این، یک تکلیف دولت‌هاست. این، سانسور و عمل خلاف آزادی نیست. همان دولت‌های صاحب این رادیو تلویزیون‌ها انواع قانون ضد قمار، ضد مواد مخدر، ضد فروش سکس، ضد تروریسم دارند و… که مرتکبین آن اعمال، این کار خود را استفاده از آزادی تعبیر می‌کنند!‌ هرکار خواست دل که آزادی نیست.»‌