دردسرهای اخذ مجوز استارت‌آپ‌ها

گروه فناوری‌- استارت‌آپ‌ها کسب‌و‌کارهای مجازی هستند که چند سالی است در کشور فعالیت می‌کنند اما به سرعت رواج یافته و بسیاری از مردم در این حوزه وارد شدند. امروزه تعداد استارت‌آپ‌های مختلف به صورت روزافزونی در حال افزایش است؛ از فروش خوارو‌بار گرفته تا تمدید بیمه و کارهای اداری. این روزها استارت‌آپ‌ها حتی در زمینه ارسال پزشک و نمونه‌گیر خون و آزمایش به منزل نیز ورود کرده‌اند. اگرچه فعالیت این‌گونه استارت‌آپ‌ها در کشورهای توسعه‌یافته بسیار عادی است اما در ایران همچنان چالش‌هایی بین کسب‌و‌کارهای سنتی و استارت‌آپ‌ها وجود دارد. از سوی‌ دیگر نهادهای متولی اصناف مختلف و کسب‌و‌کارهای سنتی نیز استارت‌آپ‌ها را موظف به دریافت مجوز می‌کنند. اگرچه استارت‌آپ‌ها معتقدند دریافت مجوزهای مربوط به کسب‌و‌کارهای مجازی کافی بوده و نیازی به دریافت مجوزهای نهادهای متولی کسب‌و‌کارهای فیزیکی یا انجمن‌های صنفی ندارند اما رضا الفت‌نسب، سخنگوی اتحادیه کشوری کسب‌و‌کارهای مجازی معتقد است: اگر استارت‌آپ‌ها وارد فعالیت‌های صنفی شدند باید مجوزهای انجمن‌های صنفی و نهادهای متولی را بر اساس قوانین دریافت کنند اما اگر به عنوان پلتفرم رابط میان کسب‌و‌کارهای سنتی و فعالان صنفی و مشتریان فعالیت می‌کنند دریافت مجوز اتحادیه کشوری کسب‌و‌کارهای مجازی کافی است. در این میان عده‌ای از کارشناسان کسب‌و‌کارهای مجازی معتقدند باید کمیته‌های مشترک بین اتحادیه‌های صنفی و انجمن‌های کسب‌و‌کارهای مجازی تشکیل شود تا به رفع مشکلات استارت‌آپ‌ها بپردازد.
ایجاد کمیته‌های مشترک
کارشناسان معتقدند دردسرهای دریافت مجوزها نیاز به تشکیل کمیته‌های مشترک بین اتحادیه‌های صنفی مختلف دارد.
محمود محمدی، مشاور توسعه کسب‌و‌کارهای آنلاین در گفت‌و‌گو با «جهان صنعت» در رابطه با ابهامات اخذ مجوز اظهار کرده بود: در رابطه با اخذ مجوز در حوزه استارت‌آپ‌ها دو نظریه وجود دارد؛ نخست آنکه اول کار را باید پیش برد و سپس مجوزهای لازم را اخذ کرد، دوم آنکه اول باید مجوزهای لازم کسب شوند و سپس کار شروع شود.
او در رابطه با مجوز ای‌نماد که الزام اصلی برای کسب‌و‌کارهای آنلاین است بیان کرد: تمامی فروشگاه‌های آنلاین باید مجوز ای‌نماد را داشته باشند اما گاهی هم پیش آمده که برخی از فروشگاه‌های آنلاین مجوزهای لازم را دریافت نکرده و تنها عکس ای‌نماد را در سایت خود قرار می‌دهند.
محمودی با اشاره به اینکه همواره در صنعت فناوری این پرسش ایجاد می‌شود که اول مرغ بوده یا تخم مرغ گفت: بسیاری بر این باور هستند که فناوری اطلاعات خود یک صنعت است و برخی دیگر معتقدند IT زیرساخت دیگر صنایع به شمار می‌رود و در نتیجه کسب‌و‌کارهای آنلاین زیرمجموعه نهادها و اتحادیه‌های مختلف قرار می‌گیرند.این مشاور کسب‌و‌کارهای آنلاین تاکید کرد: اتحادیه کسب‌و‌کارهای آنلاین عنوان می‌کند که تمامی کسب‌و‌کارهای آنلاین تنها باید مجوز این اتحادیه را اخذ و زیر پرچم آن فعالیت کنند. در صورتی که اتحادیه‌های دیگر نیز معتقدند کسب‌و‌کارهای آنلاین مرتبط با آنها موظف هستند مجوز آنها را نیز دریافت کنند.
او راهکار صدور مجوزها و اختلاف نظر نهادهای مختلف بر سر آن را ایجاد کمیته‌های مشترک نامید و گفت: اتحادیه‌های مختلف باید کمیته‌ای مشترک برای رسیدگی به فعالیت کسب‌و‌کارهای آنلاین داشته باشند.
بررسی‌های لازم برای دریافت مجوز
اگر قصد دارید استارت‌آپ راه‌اندازی کنید بهتر است از ابتدای کار مجوزهای لازم را دریافت کنید و اگر نمی‌دانید چه مجوزهایی نیاز دارید کافی است به سایت اداره ثبت شرکت‌ها به آدرس http://sherkat.ssaa.ir مراجعه کنید تا از فهرست فعالیت‌هایی که نیاز به مجوز دارند و همچنین مرجع صدور مجوز آنها اطلاع یابید. البته در رابطه با مجوزهای خاص مانند مجوز از وزارت بهداشت و درمان باید بررسی‌های بیشتری انجام دهد و به این سایت اکتفا نکنید.
همچنین باید پیش از شروع کسب‌و‌کار در مرحله pre-seed بررسی کنید و دریابید ایده مورد نظر شما در صورت اجرایی شدن، با چه ارگان‌ها، نهاد‌ها یا حتی وزارتخانه‌هایی ممکن است درگیر باشد. به همه آنها سر بزنید و با حفظ محرمانگی اطلاعات خاص، از آنها در مورد لزوم مجوز بپرسید.
از سوی‌ دیگر گاهی مجوز به افراد (شخص حقیقی) داده می‌شود گاهی هم فقط مجوز به شخص حقوقی (شرکت)، در این مورد که شخص حقوقی مد نظر است باید بپرسید چه نوع شخص حقوقی مد نظر آن سازمان است.
سخن آخر
حتی اگر قصد دارید در دنیای مجازی فعالیت کنید بهتر آن است که قانونی به فعالیت بپردازید و فعالیت قانونی نیز نیاز به مجوز دارد. اما اگر پلتفرم ارتباط‌دهنده کسب‌و‌کارهای صنفی با مشتریان هستید و به شما برای اخذ مجوز گیر داده‌اند، شما درگیر سوءتفاهمات شده‌اید چراکه هنوز فعالیت کسب‌و‌کارهای مجازی در ایران تازگی دارد و نهادها و سازمان‌های مختلف هنوز اطلاعات کافی درباره آنها ندارند.