درد و نگاه است که هنرمند را می‌سازد

منوچهر نیازی در هشتاد و یک سالگی می‌گوید از تماشای حاصل ۵۰ سال نقاشی‌ام زیر یک سقف لذت می‌برم.
این روزها گالری بوم نمایشگاهی از بهترین دوره‌های آثار منوچهر نیازی را به نمایش گذاشته است؛ این نقاش پیشکسوت درباره این رویداد گفت: «به من از طرف گالری پیشنهاد شد و از آنجایی که همه این شش سالی که بوم تاسیس شده علاقه‌مند به رویکرد هنری آن هستم، به توافق رسیدیم. رویکردهای موزه‌ای مانند گالری بوم به فرهنگ کمک می‌کند و هنر را در این کشور زنده نگه می‌دارد. خیلی از سرمایه‌داران تمایل دارند در زمینه ملک و طلا سرمایه‌گذاری کنند اما افرادی هم هستند که علاقه دارند سرمایه‌شان را در زمینه هنر صرف کنند که به اعتلا و پیشرفت فرهنگ سرزمین مادری می‌انجامد. این اقدامات از نظر من بسیار ارزشمند است و این افراد در تاریخ هنر موثر هستند و نام‌شان در تاریخ هنر ایران ثبت خواهد شد.»
او که سالیان دراز در آمریکا اقامت داشت و قریب به دو دهه است به ایران بازگشته است درباره هنر و نقش آن در زندگی مردم گفت: «ما بدون هنرآفرین در جهان هستی قادر به زندگی نیستیم، یعنی همه چیز به نوعی هنر است. روزانه همه انسان‌ها به اشکال مختلف هنر‌آفرینی می‌کنند، مثلا دکور خانه همه ما هنر است، ترکیبی از فرم‌ها و رنگ‌ها. ای کاش همه به اندازه‌ای عاشق فرهنگ و هنر باشند که هیچ دیواری خالی از هنر نباشد و من در مصاحبه‌های قبلی‌ام گفته‌ام «از دیدن دیوارهای خالی گریه‌ام می‌گیرد» و این یک واقعیت است.»
در این نمایشگاه حدود پنجاه تابلو از دوره‌های معروف نیازی از جمله «درخت‌ها»، «ازدحام»، «ماسوله» و کلاژهای او به تماشاست، منوچهر نیازی در این باره می‌گوید: «تمام این کارها که در گالری بوم عرضه شده، پیش از این در جایی به نمایش در نیامده است. این آثار را با وسواس جمع‌آوری کردم و قصد داشتم در قالب یک نمایشگاه ارائه کنم که در این میان با مدیر گالری بوم وارد مذاکره شدم و پیشنهادشان را پذیرفتم.»
قدیمی‌ترین آثاری که در این نمایشگاه به نمایش درآمده متعلق به سال ۱۹۵۷ است و جدیدترین کارها مربوط به سال‌های اخیر هنرمند مجموعه درخت‌هاست.
نیازی گفت: «راه من فعلا به همین درخت‌ها ختم شده است و بنا دارم فعلا روی همین مجموعه متمرکز باشم، برخی معتقدند که نیازی و سهراب سپهری کارشان را معطوف به تنه درخت‌ها کرده‌اند.»
تحصیلات دانشگاهی نیازی در زمینه موسیقی- اپرا و نقاشی بوده است و از دانشگاه کویین، کالج نیویورک درجه «مسترگرید» در رشته تاریخ هنر و هنرشناسی دارد، از این رو خیلی دور از انتظار نیست که او با الهام از موسیقی آثارش را خلق کند، نیازی می‌گوید: «من با الهام از موسیقی کلاسیک نقاشی می‌کنم. سمفونی شماره پنج بتهوون، موتزارت و دیگر آثار موسیقی کلاسیک جهان. وقتی که موسیقی گوش می‌کنم تمام فرم‌های اثرم به من الهام می‌شود. البته از پیش کارها را اتود می‌زنم و در حین پرداختن به اتودها و بسط ایده اولیه بدون شنیدن موسیقی نمی‌توانم کارم را پیش ببرم و به اتمام برسانم. همه چیز فرم است؛ وقتی بتهوون می‌خواست سمفونی شماره پنج را بسازد ابتدای کار مستاصل می‌ماند و وقتی که صاحبخانه برای گرفتن اجاره خانه به در می‌کوبد او از صدای در الهام می‌گیرد و سمفونی را می‌سازد. در عین حال این «نگاه» است که هنرمند را می‌سازد. پیکاسو، براک، ماتیس چرا موفق شدند برای اینکه فرم‌ها را می‌شناسند. هنرمند در درون آتلیه نمی‌تواند هنرمند شود. باید بیرون رفت، زندگی کرد تا بتوان فرم‌ها را دید و شناخت.»
او از مجموعه «ماسوله» می‌گوید و رنج و مرارتی که برای به تصویر کشیدن این آثار به جان خریده است: «درد است که هنرمند را می‌سازد، اصلا بدون رنج کشیدن اثری ساخته نمی‌شود، خاطرم است که اوایل دهه ۶۰ من و منصور قندریز به خیابان لاله‌زار می‌رفتیم و تابلوهای‌مان را می‌فروختیم تا بتوانیم رنگ بخریم برای ساختن تابلوهای جدید.»
او در مورد ادامه کارش در سال‌های آتی گفت: «من پیش از این روزی شانزده ساعت کار می‌کردم اما این روزها با توجه به شرایط جسمانی و کهولت سن توان کار بیش از دو ساعت در روز را ندارم. اما مطمئن هستم که تا جایی که جان در بدن داشته باشم کار می‌کنم چراکه نقاشی بخشی از من است.»
گفتنی است تمامى آثار به نمایش درآمده در گالرى بوم در زمره گنجینه این گالرى است و در جهت حمایت از هنر ایران است و جنبه فروش ندارد.
نمایشگاه آثار منوچهر نیازی تا ۱۷ اسفند در گالری بوم ادامه دارد. گالری بوم در خیابان ولیعصر، بالاتر از نیایش، خیابان ارمغان غربی، پلاک ۱۱ قرار دارد.