26 - 11 - 2022
در انتظار توافق نهایی
وزرای خارجه آمریکا، انگلستان، آلمان، فرانسه و کوفی عنان به جمع مذاکره‌کنندگان پیوستند
گروه ایران- دور دوم از مذاکرات ایران با ۱+۵ از روز پنجشنبه در ژنو آغاز و با فضای مثبتی پیش رفت. سفر وزرای امورخارجه آمریکا، انگلیس، آلمان و فرانسه در روز دوم یکی دیگر از نکات قابل توجهی بود که می‌تواند در به نتیجه رسیدن این دور از مذاکرات تاثیر داشته باشد.
شروع مذاکرات دوجانبه هیات مذاکره‌کننده ایران با نمایندگان سه کشور اروپایی روز پنجشنبه با دیدار هیات مذاکره‌کننده ایران به سرپرستی محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه کشورمان با نمایندگان سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به سرپرستی کاترین اشتون آغاز شد که پس از آن به‌طور جداگانه هیات ایران با نمایندگان آمریکا، روسیه و چین دیدار کردند.
سیدعباس عراقچی، مذاکره‌کننده ارشد ایران پس از پایان نشست افتتاحیه مذاکرات ایران و ۱+۵ در جمع خبرنگاران از رویکرد سازنده دو طرف خبر داد و گفت که اعضای ۱+۵ بار دیگر از چارچوب طرح پیشنهادی ایران که در ژنو یک ارایه شد استقبال کرده و بر آن تاکید کردند.
مذاکرات مثبت
معاون وزیر امورخارجه همچنین در گفت‌وگو با شبکه خبر ضمن اشاره به اینکه اختلاف جدی در دیدگاه‌های دو طرف وجود دارد، خاطرنشان کرد: این مذاکرات مثبت است و مثبت بودن مذاکرات به این معناست که هر دو طرف این اراده را دارند که دیدگاه‌های خود را به هم نزدیک کنند.
وی با بیان اینکه به دلیل سختی و پیچیده بودن مذاکرات سفر آقای ظریف به رم کنسل شد، افزود: اصل اول برای ما حفظ حقوق مردم ایران است و امیدواریم به این هدف برسیم.
براساس گزارش ایسنا به نقل از نیویورک‌تایمز، یک مقام آمریکایی نیز در این رابطه مطرح کرده است که اگر ایران برنامه هستهای خود را به مدت شش ماه متوقف کند در این صورت آمریکا برخی از تحریم‌ها را به صورت موردی محدود و موقت لغو می‌کند اما لغو تحریم‌های اساسی علیه ایران منوط به دستیابی به یک توافق نهایی است.
این مقام آمریکایی به خبرنگاران گفت: آنچه ما دنبالش هستیم این است که در گام اول و در راستای درک متقابل اولیه از یکدیگر فعالیت روبه جلوی ایران متوقف شود.
به نوشته این روزنامه، مقامات آمریکایی درباره گام‌هایی که می‌خواهند در آینده درباره موضوعات هستهای ایران بردارند جزییاتی را بیان نمی‌کنند اما گام‌های مورد انتظار از ایران شامل موضوعاتی مانند میزان غنی‌سازی، ذخایر مواد هستهای ایران و توانایی این کشور در فناوری هستهای است.
روزنامه فوق آورده است: اما این مقام آمریکایی اعلام نکرد که به‌طور دقیق چه تحریم‌هایی برداشته می‌شود.
نیویورک‌تایمز در ادامه گزارش خود آورده است که مقامات آمریکایی اعلام می‌کنند که تحریم‌های اصلی مربوط به امور بانکی و نفتی تا زمان دستیابی به یک توافق جامع و نهایی باقی می‌ماند، میزان لغو تحریم‌ها به این مساله بستگی دارد که تا چه میزان ایران می‌تواند به تعهداتش درباره گام اول پایبند باقی بماند.
یکی دیگر از جلسات روز پنجشنبه میان هیات‌های مذاکره‌کننده ایران و آمریکا بود که طی آن عراقچی و شرمن پیرامون موضوع هستهای رایزنی کردند.
مذاکرات دوجانبه در دستور کار
عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هستهای ایران درباره مذاکرات دوجانبه گفت: این مذاکرات در چارچوب دستور کار اجلاس است. مذاکرات اصلی را به میز مذاکره کوچک‌تر تقسیم کردیم.
وی ادامه داد: ترجیح می‌دهیم در جمع‌های کوچک‌تر مذاکرات را انجام دهیم و فکر می‌کنیم به این شکل رسیدن به نتیجه آسان‌تر خواهد بود.
همچنین باب مندز، رییس کمیته روابط خارجی سنا در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان گفت: اگر ایران فعالیت‌های هستهای خود را متوقف کند کنگره هم تحریم‌های بیشتر را متوقف خواهد کرد.
این سناتور دموکرات اضافه کرد: نباید مانند دوره‌ای که حسن روحانی مذاکره‌کننده ارشد هستهای بود به ایران اجازه داده شود ضمن مذاکرات برنامه هسته‌ای‌اش را
گسترش دهد.
روزنامه واشنگتن‌پست نیز در همین رابطه در گزارشی نوشته است، مذاکرات بر سر برنامه‌های هستهای ایران به مرحله حساسی وارد شده است، چراکه دیپلماتها در حال بررسی توافقی هستند که به موجب آن تعلیقی موقتی در برنامه‌های غنی‌سازی ایران ایجاد می‌شود و در مقابل تحریم‌ها تعدیل می‌شوند.
روزنامه انگلیسی «دیلی تلگراف» به نقل از منبعی در سنای آمریکا هم جزییات طرح پیشنهادی آمریکا را چنین بیان کرده است: ایران غنی‌سازی ۲۰ درصد را متوقف، غنی‌سازی ۵/۳ درصد را محدود می‌کند و در مقابل برخی سرمایه‌های بلوکه شده ایران آزاد و برخی تحریم‌های اقتصادی لغو می‌شوند.
محمدجواد ظریف نیز در پاسخ به خبرنگار سایت دیپلماسی درباره این طرح آمریکایی‌ها و ارایه آن به هیات ایرانی گفت: این هم طرحی بوده که درخصوص آن باید بعدها صحبت کنیم و پیش از این نیز در این خصوص صحبت‌هایی شده بود. این طرح در مذاکراتی که در سه هفته گذشته بوده هم مطرح شده بود اما اینکه جزییات آن چگونه خواهد بود باید مورد بحث قرار گیرد. ما هم در پاورپوینت خود و هم بحث‌های مطرح شده به آن پاسخ داده‌ایم. آمریکایی‌ها هم نقطه نظراتی داشتند و ما هم نظر خود را با اشتون در میان می‌گذاریم.
ورود به مرحله نگارش توافقنامه
وزیر امورخارجه و مذاکره‌کننده ارشد هستهای ایران پس از پایان مذاکرات دوجانبه هیات ایرانی با اعضای ۱+۵ در شامگاه پنجشنبه نیز به جمع خبرنگاران آمد و گفت: زمینه برای ورود به مرحله نگارش متن توافقنامه بین ایران و ۱+۵ فراهم شده است.
وی در پاسخ به این پرسش که وزیر خارجه فرانسه گفته است ایران اگر می‌خواهد پیشرفتی در مذاکرات ایجاد شود باید برخی از برنامه‌های هستهای خود را کنار بگذارد نیز اظهار داشت: ما به همه تاکید کرده‌ایم که جمهوری اسلامی حق خود را
معامله نمی‌کند.
محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه کشورمان در گفت‌وگو با شبکه خبری سی‌ان‌ان نیز بیان کرده است که ایران غنی‌سازی را تعلیق نمی‌کند. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسراییل روز پنجشنبه در واکنش به مذاکرات هستهای جاری در وین گفت: اسراییل به‌طور کامل پیشنهادی را که در ژنو مورد مذاکره قرار گرفته رد می‌کند و آن را یک اشتباه تاریخی می‌داند.
این دور از مذاکرات با موافقت و مخالفت‌هایی همراه بود. ۷۹ مقام ارشد آمریکایی در نامه‌ای به اوباما حمایت خود را از اتخاذ راه‌حلی دیپلماتیک در قبال برنامه هستهای ایران اعلام کردند. ناطق‌نوری، عضو مجمع تشخیص مصلحت نیز با بیان اینکه مقام معظم رهبری هوشمندانه فرمودند اعضای تیم مذاکره‌کننده مورد اعتماد ما هستند، گفت: این روزها عده‌ای کاسه داغ‌تر از آتش نشوند، چراکه امروز احتیاج به وحدت داریم. وی با بیان اینکه امیدوارم آنها در این میدان موفق باشند، تاکید کرد: اگر در این جبهه هم موفق نبودند، ما دشمن را بهتر شناختیم و چیزی نباختیم.
از سوی دیگر بنیامین نتانیاهو این کار را مجددا اشتباه دانست و باراک اوباما رییس‌جمهور آمریکا طی گفت‌وگویی با ان‌بی‌سی اظهار داشت که مذاکرات ژنو در مورد کاهش مجازات‌های اقتصادی و محدودیت‌هایی که بر ایران اعمال شده نیست.
وی افزود: مذاکرات در مورد چگونگی عمل ایران به تعهدات بین‌المللی و اطمینان حاصل کردن از آن است که این کشور سلاح هستهای نمی‌سازد و برنامه آنها صلح امیز است.
وی افزود: این امکان وجود دارد که به یک توافق چند مرحلهای دست یابیم. به این صورت که ابتدا ایران هرگونه پیشبرد برنامه هستهای خود را متوقف کند و در عوض ما نیز تحریم‌ها را نسبتا کاهش دهیم. از سوی دیگر بنیامین نتانیاهو مانند گذشته این کار یک اشتباه دانسته است.
ورود وزرای اروپایی
نخستین روز اجلاس هستهای ژنو با ابراز امیدواری محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه ایران به پیشرفت مذاکرات پایان یافت و مایکل مان، سخنگوی کاترین اشتون، نماینده عالی اتحادیه اروپا در امورخارجه گفت که مذاکره به خوبی آغاز شده اما تمامی طرف‌ها توافق کرده‌اند از افشای جزییات مذاکرات
خودداری ورزند.
روز جمعه، مذاکرات ایران با ۱ +۵ در حالی ادامه یافت که کوفی عنان، جان کری، لوران فابیوس و ویلیام هیگ، گیدو وستروله وزرای خارجه آمریکا، فرانسه، انگلیس و آلمان برای پیوستن به مذاکرات عازم ژنو شدند و برخی دیپلماتها اظهار امیدواری کرده‌اند که امکان توافق وجود دارد.
لوران فابیوس، وزیر امورخارجه فرانسه پس از ورود به ژنو سوئیس در هتل اینتر کنتیننتال در جمع خبرنگاران گفت: به صورت شخصی به ژنو آمده‌ام زیرا این مذاکرات سخت است.
وی با بیان اینکه امنیت منطقه‌ای و امنیت بین‌المللی به یکدیگر مرتبط هستند، تصریح کرد: هدف این است که به توافقی دست یابیم و گام محکمی را برای پاسخ دادن به نگرانی‌های موجود درباره برنامه هستهای ایران برداریم.
گفتنی است، جان کری پیش از سفر به ژنو با نتانیاهو دیدار کرد و نتانیاهو پس از دیدار با کری با اشاره به احتمال توافق ایران با ۱+۵ گفت: ایرانیان همه چیز را به دست آورده‌اند بدون اینکه هزینه‌ای پرداخت کنند. اکنون همه اتفاقات براساس خواسته آنهاست.
نتانیاهو با بیان اینکه این توافق احتمالی بدترین توافق خواهد بود، ادامه داد: اسراییل این توافق را رد می‌کند.
وی اعلام کرد که این نگرانی خود را با کشورهای منطقه در میان می‌گذارد. اسراییل از این توافق تبعیت نمی‌کند و هر کاری را برای دفاع از خود، امنیت و مردمش انجام می‌دهد.
این درحالی است که نیکولاس برنز، معاون سابق وزیر خارجه آمریکا مواضع نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی درباره مذاکرات هستهای ایران با کشورهای ۱+۵ در ژنو را نابخردانه دانسته است.
دیدار ظریف و اشتون
بعد از ورود کری به ژنو یک منبع دیپلماتیک در پاسخ به اینکه آیا احتمال دیدار دوجانبه ظریف و کری نیز وجود دارد، این احتمال را رد نکرد و به ایرنا گفت: ممکن است چنین دیداری نیز صورت گیرد.
وزیر خارجه آمریکا سفر خاورمیانه‌ای خود را نیمه‌تمام گذاشت و به ژنو رفت تا با وزیر خارجه کشورمان دیدار کند. گفته می‌شود که جان کری، وزیر امورخارجه آمریکا برای کمک به دستیابی به یک توافق هستهای عازم ژنو شده است.
خبرگزاری اتریش (آپا) در گزارشی با بیان اینکه جان کری می‌خواهد در سفر خود به ژنو با وزیر خارجه ایران دیدار کند، تصریح کرده که نشانه‌های قوی برای توافق وجود دارد.
این خبرگزاری خاطرنشان کرده که دست یافتن ایران و گروه ۱+۵ به یک توافق در مذاکرات بزرگ‌ترین موفقیت در مذاکرات هستهای طی یک دهه گذشته خواهد بود.
برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که جان کری برای نهایی کردن متن توافقنامه میان ایران و گروه ۱+۵ به ژنو سفر کرده است.
روز دوم مذاکرات با دیدار محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه کشورمان و کاترین اشتون، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در هتل اینترکانتیننتال ادامه یافت. در این دیدار عراقچی، روانچی، بعیدی‌نژاد از تیم ایران و هلگا اشمیت و استفان کلمنت از تیم کشورهای غربی نیز در این دیدار حضور داشتند.
کاترین اشتون و ظریف صبح پنجشنبه نیز صبحانه مشترک کاری داشتند و هر دو ملاقات صبح را خوب ارزیابی کردند.
پس از این دیدار ظریف ملاقاتی نیز با کوفی عنان داشت.
سیدعباس عراقچی با اشاره به دیدار دیروز ظریف و اشتون در جمع خبرنگاران گفت: این دیدار یک ساعت به طول انجامید و درباره نحوه ادامه مذاکرات در سطح کارشناسی و رسیدن به توافق درباره متن نهایی رایزنی شد. وی ادامه داد: خوشبختانه مذاکرات کارشناسی درباره متن تفاهمی که قرار است در قالب یک بیانیه مشترک باشد پیشرفت خوبی داشته است اما هنوز نمی‌توان گفت که این مذاکرات امشب به نتیجه می‌رسد یا خیر؛ در عین حال که روند به خوبی در حال پیشرفت است.
مرحله حساس مذاکرات
عراقچی با بیان اینکه به مراحل «حساس» و «پیچیده» مذاکرات رسیده‌ایم، ادامه داد: با توجه به حساسیت مذاکرات اشتون از ظریف خواست که درباره متن تفاهم مشترک جلسه‌ای سه‌جانبه با حضور وزیر خارجه آمریکا برگزار شود تا روی مطالب باقیمانده در متن تفاهم گفت‌وگو شود.
این عضو هیات مذاکره‌کننده ایران با ۱+۵ افزود: ظریف برای یک جلسه سه‌جانبه با اشتون و کری به دفتر اشتون در نمایندگی اتحادیه اروپا در سازمان ملل در ژنو می‌رود.
وی همچنین از دیدار وزیر خارجه کشورمان به‌طور دوجانبه با نمایندگان چین و روسیه خبر داد و در پاسخ به این پرسش که آیا ظریف با کری ملاقات دوجانبه خواهد داشت، گفت: تا الان برنامه‌ای برای ملاقات دوجانبه با آمریکا نداریم و در دستور کارمان هم نیست. کری به درخواست خانم اشتون به ژنو سفر کرده است.
عراقچی درباره ادامه مذاکرات تا روز شنبه نیز گفت که با توجه به حساسیت مباحث در این مرحله و ضرورت رسیدن به نتیجه ممکن است مذاکرات تا نیمه‌های شب یا روز شنبه ادامه یابد و به مذاکرات بعدی موکول شود.
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه می‌توانید به موارد مورد بحث در متن تفاهم احتمالی میان ایران و ۱+۵ اشاره کنید، با بیان اینکه نمی‌توانم وارد جزییات شوم اظهار کرد: متنی مشترک به‌طور بیانیه شامل طرح سه مرحلهای ایران (اهداف مشترک، گام اول و گام آخر) در حال مذاکره است و چارچوب این متن همان چارچوب طرح پیشنهادی ایران است که در ژنو ۱ ارایه شد و در این ژنو نیز روی آن بحث می‌شود و قرار است بر همین مبنا به نتیجه برسیم.
این عضو تیم مذاکره کنده ایران با ۱+۵ گفت: مذاکرات در سطوح مختلف ادامه دارد و شامل رفع تحریم‌ها و مباحث مربوط به اعتمادسازی می‌شود که جزییات متعددی دارد. کارشناسان از نشست وین تاکنون مباحث را دنبال کرده‌اند.
وی ادامه داد: وقتی روی متن مشترک به تفاهم رسیدیم پس از آن درباره گام اول، دو طرف مباحث خود را نهایی می‌کنند و درباره تاریخ برداشتن گام‌ها هم توافق خواهد شد. پس از نهایی شدن متن، جلسه ۱+۵ با ایران تشکیل می‌شود و در پایان کنفرانس مطبوعاتی مشترک میان ظریف و اشتون برگزار می‌شود.
عراقچی در پاسخ به این پرسش که گفته می‌شود توافق میان ایران و ۱+۵ درباره حذف غنی‌سازی ۲۰ درصد است، تاکید کرد: هیچ کدام از اخباری را که در مورد جزییات توافق میان ایران و۱+۵ منتشر شده است تایید نمی‌کنم. غنی‌سازی از اصول و حقوق ماست اما درباره اندازه، ابعاد و سایز آن می‌توان مذاکره کرد.
معاون وزیر خارجه در پاسخ به این پرسش که چرا فقط دیدار سه‌جانبه بین جان کری، اشتون و ظریف برگزار می‌شود، گفت: از آنجایی که بسیاری از تحریم‌های یکجانبه توسط آمریکا اعمال شده بنابراین لازم است در این مورد و برخی مسایل دیگر توافق نهای بین وزیران خارجه دو کشور انجام شود.
عراقچی در پایان گفت که وزیر خارجه ژاپن امروز شنبه با محمدجواد ظریف دیدار کرده و روز یکشنبه در صبحانه کاری با یکدیگر گفت‌وگو می‌کنند.
گفتنی‌است، وزیر امور خارجه آمریکا روز جمعه و پیش از دیدار با ظریف ضمن ابراز امیدواری به مثبت بودن نتیجه این ملاقات اظهار کرد: آمده‌ام که فاصله بین ایران و ۱+۵ را کمتر کنم. وی تاکید کرد: کسی اشتباه نکند، فاصله مهمی بین نظر ما و ایران وجود دارد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد