در جست‌وجوی همدلی

گروه فرهنگ و هنر- پانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم پکن با وجود شرایط بارانی، باشکوه و اهمیت تاریخی کارش را آغاز کرد تا با حضور جمعی از چهره‌های سینمای بین‌المللی و چینی، سه سالگرد قابل توجه تاریخ سینما را گرامی بدارد. این جشنواره امسال سالگرد ۱۳۰‌سالگی پیشگامی برادران لومیر با اولین نمایش فیلم در پاریس، ۱۲۰‌سالگی سینمای چین و پانزدهمین سالگرد جشنواره را جشن می‌گیرد. در این مراسم جانت یانگ، رییس آکادمی اسکار، با یک سخنرانی دوزبانه بر قدرت فیلم به‌عنوان یک زبان جهانی تاکید کرد و به زبان ماندارین گفت: فیلم جهانی‌ترین زبانی است که همه دنیا را به هم مرتبط می‌کند. او همچنین گفت: اولین‌بار با آثار فیلمسازان نسل پنجم عاشق سینمای چین شدم. تکنولوژی می‌تواند به ما کمک کند اما چیزی که واقعا مردم را به جنبش درمی‌آورد داستان‌هایی است که از همدلی انسانی نشأت می‌گیرد. یانگ با اشاره به اینکه در سال‌های اخیر، داستان‌سرایان آسیایی و آسیایی دیاسپورا هرچه بیشتر وارد صحنه جهانی شده‌اند، گفت: آنها با صدای منحصربه‌فرد خود داستان‌هایی از زندگی بین فرهنگ‌ها بیان می‌کنند. به‌عنوان یک تهیه‌کننده چینی آمریکایی، می‌دانم این مسیر چقدر می‌تواند چالش‌برانگیز باشد اما دقیقا به همین دلیل است که اهمیت دارد. دیوید یتس کارگردان بریتانیایی که کارگردانی چندین فیلم «هری‌پاتر» را انجام داده و از اعضای هیات داوران جایزه تیانتان جشنواره است، گفت: از تماشای مقیاس و شکوه همه‌چیز اینجا شگفت‌زده شده‌ام. ریاست هیات داوران امسال را جیانگ ون بازیگر و کارگردان چینی برعهده دارد و جوآن چن بازیگر چینی آمریکایی، نی نی بازیگر چینی، تیمو نیکی فیلمساز فنلاندی و وینسنت پرز بازیگر و کارگردان سوییسی اعضای هیات داوران هستند. چهره‌های بین‌المللی این مراسم شامل کارگردانان بلا تار، نوئل باستین، باپتیست بوگارت و توبیاس اشمیتزلر، همراه هیات سوییسی و نمایندگان چندین جشنواره بزرگ فیلم بودند. مراسم افتتاحیه شامل نمایش‌های موزیکال برای بزرگداشت ۱۳۰‌سالگی سینما، ۱۲۰‌سالگی سینمای چین و تمرکز بر تاریخ انیمیشن چینی بود.
این جشنواره امسال در بخش کارگاه‌ها و مسترکلاس‌های خود از چهره‌های شاخص جهان سینما بهره می‌گیرد. ایزابل هوپر، اسطوره بازیگری فرانسوی که در بیش از ۱۰۰‌فیلم ظاهر شده و جوایز متعددی از جمله بهترین بازیگر زن جشنواره کن برای «معلم پیانو» و گلدن‌گلوب برای «او» را در کارنامه دارد، به بررسی رویکرد هنری متمایزی می‌پردازد که او را به نیرویی در سینمای اروپا بدل کرده و از همکاری خود با کارگردان‌هایی مانند کلود شابرول و میشائیل هانکه یاد می‌کند. کارگردان مولف چینی جیا ژانگکه که آثارش مانند «طبیعت بی‌جان» و «خاکستری خالص‌ترین سفید است» نیز در مسترکلاس خود با همراهی گروهی از همکاران قدیمی از جمله فیلمبردار یو لیک وای که تا به امروز تمام فیلم‌های جیا را فیلمبرداری کرده حاضر می‌شود. جیانگ ون سازنده «بگذارید گلوله‌ها پرواز کنند» و «ذرت سرخ» که پیش از این در هیات‌داوران کن و ونیز حضور داشته و ریاست هیات‌داوران جوایز تیانتان را برعهده دارد، درباره سینمای خود صحبت می‌کند. پنل انجمن صنعت جشنواره با عنوان «سقف بازار فیلم چین چقدر بالاست؟» به بررسی پدیده سال نو قمری یعنی فیلم انیمیشن «نژا‌۲» که نه‌تنها رکوردهای فروش داخلی را شکست، بلکه وارد ۵ فیلم پرفروش تاریخ فروش جهانی شد، به لحظه‌ای پردرآمد می‌رسد. این انجمن با حضور چهره‌های جهانی از جمله جانت یانگ، رییس آکادمی اسکار؛ فو روکینگ، رییس گروه فیلم چین؛ دانیل منوارینگ، مدیر عامل آی مکس چین؛ سدریک بهرل از توزیع‌کننده ترینیتی سینه آسیا برگزار می‌شود. بازار فیلم پکن امسال همچنان به‌عنوان مرکز رشدی برای استعدادهای نوظهور و آثار جدید چند برنامه ابتکاری در نظر گرفته که «پروژه سنگ جوان» برای کارگردانان نوظهور و «پیش‌بینی‌شده‌ترین جشن برای آثار کارگردانان جوان» برای تمرکز بر طرح و توسعه پروژه‌ها از جمله آنهاست. امسال ژانگ جی، فیلمنامه‌نویس باتجربه‌ای که از آثارش می‌توان به «رویاهای آمریکایی در چین» و «جهش» اشاره کرد، به‌عنوان مدیر هنری بازار فیلم پکن فعالیت می‌کند.
در بخش سالن بین‌المللی نیز شرکت‌های فروش جهانی متعددی حضور دارند که کمپانی توهو ژاپن (معروف برای فرانچایز «گودزیلا») و شرکت‌هایی از بریتانیا، فرانسه و ایتالیا از جمله آنها هستند. جشنواره امسال با گرامیداشت هفتادوپنجمین سالگرد روابط دیپلماتیک بین چین و سوییس، سوییس را به‌عنوان کشور مهمان خود معرفی کرده و با حضور هیاتی از فیلمسازان و مقامات سوییسی، در هفته فیلم سوئیس شش‌فیلم از جمله «گنجشک در دودکش»، «شجاعت» و «آلفا» به نمایش گذاشته می‌شود. سینمای استرالیا با فیلم‌های «موج‌گرد»، «گرگ‌ها همیشه در شب می‌آیند»، «مری و مکس» و چند فیلم دیگر در بخش چشم‌انداز مورد توجه ویژه قرار می‌گیرد و علاوه‌بر آن در هفته فیلم ژاپن آثار جدیدی مانند «من کیریشیما هستم»، «احمق خفته» و «طلوع غروب آفتاب» به نمایش درمی‌آید. در بخش جایزه تیانتان با دریافت نزدیک به ۱۸۰۰‌ارسالی از ۱۰۳‌کشور (9/18درصد افزایش نسبت‌به سال گذشته)، هیات‌داوران به ریاست جیانگ ون و با اعضایی شامل جوآن چن، دیوید یتس، نی نی، تیمو نیکی، وینسنت پرز و تیم ییپ، ۱۵‌فیلم برگزیده شامل آثاری از ترکیه، ژاپن، نروژ، سوییس، کنیا و ایران را در کنار فیلم‌های ارسالی چینی مانند «من بهتر، بهتر تو کوه‌ها» و «در اعماق کوه‌ها» و «در عمق» ارزیابی خواهند کرد.
این جشنواره همچنین در بخش‌های تخصصی مانند بخش فیلم زنانه نیوهر از کارگردانان زن در حال ظهور حمایت می‌کند، در برنامه حمایت از بازیگران جوان با حضور ۳۰‌بازیگر جوان چهره‌های کارکشته به ارائه رهنمود می‌پردازند و در بخشی دیگر تقاطع هوش‌مصنوعی و فیلمسازی بررسی می‌شود. جشنواره پکن امسال به زندگی در پکن هم توجه کرده و ۳۱سینمای نمایش‌دهنده آثار با بیش از ۳۰۰‌رستوران مجاور و بیش از ۶۰۰‌بازرگان در ۳۰‌مرکز خرید در سراسر شهر همکاری کرده‌اند تا به بازدیدکنندگان تخفیف ویژه ارائه کنند. همچنین آثاری از جمله فیلم‌های صامت مرمت‌شده مانند «عنکبوت‌ها»(۱۹۲۷) و «الهه»(۱۹۳۴)، نخستین انیمیشن چین و آسیا با نام «شاهزاده بادبزن آهنی»(۱۹۴۱) و کلاسیک‌هایی مانند «بهار در شهر کوچک» (برگزیده به‌عنوان بهترین فیلم تاریخ سینمای چین) تا آثار مدرنی مانند «ممکن است کوه‌ها در هم بریزند» اثر جیا ژانگ‌که در این بخش ویژه به نمایش گذاشته می‌شوند.
از طرفی سینما اولین‌بار در سال۱۸۹۶ با نمایش فیلم‌های کوتاه برادران لومیر در شانگهای به چین رسید. رن که در دهه۱۸۵۰ در فقر بزرگ شده بود، ابتدا به نجاری روی آورد اما با ورود عکاسی به چین، استودیوی عکاسی «فنگ‌تای» را در پکن تاسیس کرد و حتی عکاس مخصوص ملکه سی‌شی شد. او سپس با خرید یک دوربین فیلمبرداری و همکاری با بازیگر اپرا تان شین‌پی، فیلم «کوه دینگجون» را در حیاط استودیوی خود ساخت. لی ژن توضیح می‌دهد: «فیلمبرداری سه‌روز طول کشید و سه‌بخش از اپرای «کوه دینگجون» را ثبت کرد. رن پس از اتمام، فیلم را در سینمای داگوانلو به نمایش گذاشت و نخستین سالن حرفه‌ای پکن را تاسیس کرد؛ اقدامی که سینما را از یک جذابیت درباری به سرگرمی عمومی تبدیل کرد.» پانزدهمین جشنواره فیلم پکن از ۲۹فروردین تا ۶اردیبهشت (۱۸ تا ۲۶ آوریل) برگزار می‌شود و فیلم سینمایی «درنو» ساخته سید هادی محقق محصول ایران و جمهوری چک در اولین نمایش جهانی در بخش مسابقه اصلی، فیلم سینمایی «تنها صداست که می‌ماند» ساخته علی فرهمند در اولین نمایش جهانی در بخش رقابتی به‌سوی آینده و فیلم سینمایی «خاک سر به مهر» ساخته۱۳۵۷ مروا نبیلی در بخش جنبی این رویداد به نمایش درخواهند آمد.