در حمایت به روی تولیدکننده شمش مس بسته است

یک تولیدکننده شمش مس گفت: هدف اصلی تولیدکنندگان که در مسیر تولید گام برمی‌دارند، ارتقای جایگاه کشور در سطوح مختلف اقتصادی و صنعتی است، با این وجود حوزه تولید و تولیدکنندگان در ایران در جایگاه واقعی خود که شایسته آنها باشد، قرار ندارند و واحدهای صنعتی به سختی سر پا مانده‌اند. متاسفانه با توجه به شرایط کنونی و دورنمای نیمه‌روشن صنعت ریخته‌گری در کشور، به سرمایه‌گذاران توصیه می‌کنیم که به دنبال سرمایه‌گذاری در این صنعت نباشند.
محمد کاظمی با بیان اینکه شرایط تولیدکنندگان و واحدهای ریخته‌گری شمش مس حتی پس از گذشت دو ماه از شروع سال جاری همچنان نامطلوب است، عنوان کرد: مسلما چالش نوسان قیمت‌ها و نرخ ارز و تاثیرات پردامنه آن روی فعالیت‌های واحدهای تولیدی تاکنون چندین بار مطرح شده اما این موضوع به قدری مهم است که جا دارد مجددا در رابطه با آن به عنوان یکی از چالش‌های اساسی صنعت مس نظر داد، به طوری که همین مساله خسارات مالی فراوانی را به ما تحمیل کرد و با وجود اینکه صنایع فلزی وابستگی زیادی به نرخ ارز دارند، قیمت‌ها روزانه در حال تغییر هستند از سوی دیگر قیمت‌ جهانی مس در بورس فلزات لندن ۱۳مه‌۲۰۲۴ پس از یک دوره دو ساله، مجددا وارد کانال ۱۰هزار دلاری شد. با توجه به اینکه این کارگاه ریخته‌گری منابع مالی محدودی داشته و امکان خرید مواد اولیه در تناژ بالا نیست، به صورت مستمر تولید ندارد و بعد از مدتی با تجمیع مواد اولیه و رسیدن به حدنصاب، ذوب خاک و قراضه برای تولید شمش مس صورت می‌گیرد، در نتیجه با خرید تدریجی مواد اولیه در زمان‌های مختلف و تغییرات نرخ ارز متضرر می‌شویم. این در حالی است که اگر تولیدکنندگان با محدودیت منابع مالی مواجه نبوده و سرمایه مورد نیاز برای خرید مواد اولیه با عیار بالا را داشته باشند، می‌توانند در مدت زمان کوتاهی محصولات را تولید و به بازار عرضه کنند تا کمتر تحت تاثیر نوسانات قیمت‌ها قرار بگیرند. متاسفانه باید اذعان کنم کارگاه‌های ریخته‌گری کوچک‌مقیاسی که با این چالش دست‌به‌گریبان هستند، ناچارند خاک مس با عیارهای پایین را خریداری کنند و ما هم در این کارگاه از خاک مس با عیار ۲۰درصد استفاده می‌کنیم.
چاره دیگری نیست
این فعال معدنی درخصوص قیمت خاک و هزینه‌ حمل‌و‌نقل آن به کارگاه تصریح کرد: در حال حاضر قیمت شمش مس ۵۰۰هزار تومان به ازای هر کیلوگرم است که با احتساب این قیمت و کسر دستمزد آن، بهای هر تن خاک مس با عیار ۲۰درصد و ۸۵درصد به ترتیب حدود ۹۳میلیون تومان و ۴۲۵میلیون تعیین می‌شود. افزایش هزینه‌های ترابری و انتقال مواد اولیه از استان‌های دور به کارگاه، یکی از چالش‌های دیگر ما محسوب می‌شود. به طوری که هزینه حمل مواد اولیه از استان‌ تهران به زنجان برای هر تن، ۳۵۰هزار تومان است اما هزینه ترابری از استان کرمان به زنجان حدود ۸۰۰هزار تومان تا یک میلیون تومان برای هر تن است. علاوه‌ بر این، در سال گذشته هزینه حمل‌و‌نقل از استان تهران ۲۵۰هزار تومان به ازای هر تن بود که در سال جاری با رشد ۴۰درصدی به ۳۵۰هزار تومان افزایش یافته است. متاسفانه به دلیل نبود خاک مس به مقدار کافی در استان زنجان، چاره‌ای جز تامین آن از سایر استان‌ها نداریم و این در حالی است که واحدهای زیادی در زنجان در زمینه تولید ظروف مسی فعالیت دارند. علاوه بر چالش‌های ذکر شده، خرید خاک مس با عیاری که بهای آن توسط تولیدکننده پرداخت شده است، یکی از معضلات دیگر واحدهای ریخته‌گری به شمار می‌آید زیرا پس از خریداری محموله و انتقال آن به کارگاه، عیار خاک مطابق با میزان اعلام شده نیست.
این فعال صنعت مس افزود: همانطور که اشاره شد، این مجموعه در استان زنجان یکی از مراکز اصلی تولید محصولات مسی واقع شده است، به همین دلیل این احتمال می‌رود که مصرف‌کنندگان عمده شمش‌های تولیدی ما در این استان باشند اما محصولات مجموعه به استان تهران یا کرمان ارسال می‌شوند. با توجه به تعداد محدود خریداران و پیشنهاد قیمت‌های پایین از سوی آنها، تمایل داریم شمش تولید شده را به سایر نقاط کشور که قیمت‌های بالاتری را ارائه داده‌اند، ارسال کنیم. به عنوان مثال اگر قیمت شمش مس در استان تهران ۵۲۰هزار تومان به ازای هر کیلوگرم باشد، خریداران بومی پیشنهاد ۵۰۰هزار تومان به ازای هر کیلوگرم را مطرح می‌کنند.
بن‌بست تولید
کاظمی با تاکید بر اینکه کارگاه‌های ریخته‌گری مس در استان زنجان از شرایط خوبی برخوردار نیستند، اظهار داشت: متاسفانه زیرساخت‌های شهرک صنعتی ناجی به عنوان شهرک تخصصی مس استان که حدود ۲۵۰ واحد در آن فعالیت دارند، مناسب نیست و دولت به دلیل اینکه این شهرک خصوصی است، تنها در صورت پیگیری متولی امر آن حاضر به حمایت و رفع مشکلات شهرک صنعتی ناجی خواهد بود.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا تولیدکنندگان با توجه به نبود زیرساخت‌های لازم در این شهرک مستقر شده‌اند، گفت: با توجه به مسائل زیست‌محیطی و ایراداتی که از سوی سازمان حفاظت محیط‌زیست به فعالیت واحدهای ریخته‌گری مس وارد بود، تولیدکنندگان برای فعالیت شهرک تخصصی مس (ناجی) را انتخاب کردند. البته پس از انتقال کارگاه‌ها به این شهرک، چالش‌های زیست‌محیطی به طور کامل حل نشد و سازمان حفاظت محیط‌زیست، سالانه درصدی را به عنوان عوارض آلایندگی از تولیدکنندگان اخذ می‌کند، این در حالی است که ما توجه و حساسیت زیادی به کاهش آلایندگی‌ها داریم و در کنار آن از بگ فیلترها نیز استفاده می‌کنیم.
این تولیدکننده شمش مس با بیان اینکه ریخته‌گری جزو مشاغل سخت به شمار می‌آید، ابراز کرد: در مشاغل عادی حق بیمه افراد ۳۰درصد (۷درصد سهم کارگر و ۲۳درصد سهم کارفرما) است اما در مشاغل سخت و زیان‌آور کارفرما علاوه بر ۲۳درصد، باید ۴درصد اضافه‌تر به عنوان حق بیمه این نوع مشاغل پرداخت کند. ما برای ارتقای سطح ایمنی و حفظ سلامتی کارکنان آنها را ملزم به استفاده از تجهیزات ایمنی کرده‌ایم و فقط افراد باتجربه و متخصص اجازه فعالیت در واحد ذوب را دارند. البته امکان به‌کارگیری افرادی با تجربه پایین‌تر در مجموعه وجود دارد اما نیروهای جدید زمانی می‌توانند در واحد ذوب مشغول به کار شوند که دوره‌های آموزشی ۶ ماهه تا یک سال را پشت‌سر گذاشته و از مهارت کافی برخوردار باشند. علاوه‌ بر این، همواره در مجموعه و خط تولید حضور داریم و اقدامات نظارتی و بررسی‌های اولیه کیفیت محصولات را انجام می‌دهیم. شایان ذکر است که به سبب وجود چالش‌های فراوان، این مجموعه به سختی تاکنون فعال مانده است و تعداد نیروهای ما از حدود ۱۴ نفر به چهار نفر رسید، به همین دلیل قصد داریم در آینده با واگذاری کارگاه به سرمایه‌گذار جدید، به فعالیت خود در صنعت ریخته‌گری مس پایان دهیم.
کاظمی با مقایسه شرایط تولیدکنندگان کشور ترکیه و ایران اظهار داشت: با وجود اینکه کشور از منابع گازی فراوانی بهره‌مند است، تولیدکنندگان با چالش محدودیت مصرف انرژی و افزایش قیمت آن دست به گریبان هستند، به طوری که در سال گذشته دو تا سه هفته گاز مجموعه قطع شد و در فصل تابستان نیز به مدت ۱۰روز در هر ماه با قطعی برق مواجه بودیم که در این شرایط چاره جز تعطیلی کارگاه نداشتیم. این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که ترکیه همانند ایران از منابع گازی غنی برخوردار نیست و ایران یکی از صادرکنندگان گاز به این کشور به شمار می‌آید. با این وجود، تولیدکنندگان ترک چالشی در زمینه تامین انرژی ندارند و از حمایت‌های لازم دولتی بهره‌مند هستند.