در نوسازی بافت فرسوده موفق نبودیم

|زیبا ورمزیاری| طی چند روز گذشته بسیاری از مسوولان و دست‌اندرکاران حوزه ساخت و ساز کشور از ناپایداری ساختمان‌های زلزله‌زده آذربایجان‌شرقی انتقاد کرده و معتقد بودند که در صورت نوسازی و بهسازی این روستا‌ها دیگر شاهد میزان بالای تلفات جانی و مالی نبودیم، در حالی که تجربه ثابت کرده است پس از بروز حوادث و پس از دیدن صحنه‌های دلخراش عزم کشور، از مردم گرفته تا مسوولان برای پیشگیری از این سوانح جزم می‌شود اما به راستی پس از این حادثه روند نوسازی بافت فرسوده سرعت می‌گیرد.
در حوادث اینچنینی پیدا کردن مقصر کار دشواری نیست زیرا علاوه بر تداوم وجود بافت فرسوده، انگشت اتهام به سوی عوامل انسانی نشانه می‌رود به‌گونه‌ای که همواره در روند ساخت‌وساز کشور شاهد از قلم افتادن بند‌هایی از مقررات ملی ساختمان و نظارت نادرست هستیم.
اینکه تا چد هریک از عوامل در بروز زلزله در شمال‌غرب کشور نقش داشته موردی بود که در گفت‌وگو با سیدمهدی هاشمی، رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور مطرح شد.
متن گفت‌وگو با وی در ادامه می‌آید:
با توجه به بازدیدی که روز گذشته از مناطق زلزله‌زده داشتید، مهم‌ترین عامل در بالا بودن میزان خسارت مالی و جانی را در چه دیدید؟
در بازدید از مناطق زلزله‌زده چیزی که کاملا مشهود بود پایداری ساختمان‌هایی بود که با حداقل رعایت استانداردها مورد بازسازی قرار گرفته بودند که به این ساختمان‌ها خسارت جانی و مالی کمتری وارد شده بود اما در مابقی ساختمان‌ها دلیل تخریب علاوه بر فرسوده بودن بنا‌ها عواملی از جمله عدم رعایت اصول فنی و ایمنی، استفاده از مصالح غیراستاندارد به‌کارگیری افراد غیرحرفه‌ای است. باید گفت کسانی که در این موارد کوتاهی و بی‌توجهی کردند دچار
عذاب وجدان هستند.
میزان خسارت ریالی به این روستا‌ها چقدر بوده و چه تعداد خانه تخریب شده‌اند؟
۱۲ هزار واحد مسکونی در اثر دو زلزله شهرستان‌های ورزقان، اهر و هریس خسارت دیده‌اند، قرار است سازمان نظام مهندسی در برآورد خسارت وارده به واحدهای مسکونی همکاری کند، امروز برآورد خسارت
اعلام می‌شود.
با توجه به اینکه در حال حاضر سیل توجه و اعتبارات برای نوسازی به این روستا‌ها روانه شده، آیا برنامه‌ای برای نوسازی روستا‌ها در سایر مناطق کشور وجود دارد؟
در حال حاضر با وجود اولویت و توجهی که به مقاوم‌سازی بافت فرسوده وجود دارد و اعتباراتی که برای نوسازی آن در نظر گرفته شده انتظار می‌رود که با مشاهده حوادث اینچنینی تلاش برای رفع مشکلات بافت فرسوده کشور سرعت گیرد و نوسازی چه در شهر و چه در تهران با قید فوریت انجام شود. البته سهم دولت باید در نوسازی بافت فرسوده کشور بیشتر شود.
دولت چگونه می‌تواند سهم خود را در این بخش افزایش دهد؟
بارها گفتیم که بخش عمده مسکن مهر باید به محل بافت فرسوده هدایت شود تا مقاوم‌سازی با سرعت بیشتری انجام شود و در صورت بروز حادثه شاهد خسارات کمی باشیم، متاسفانه در حال حاضر در بحث نوسازی بافت فرسوده در وضعیت حداقلی به سر می‌بریم به خصوص در شهرهای بزرگ و مناطق پرجمعیت.
دلیل اینکه نتوانستیم در این بخش عملکرد رضایت‌بخشی داشته باشیم، چیست؟
مهم‌ترین دلیل عدم هماهنگی میان دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط است که این عاملی شده تا نتوانیم به آنچه می‌خواهیم دست یابیم. لازم است وزارت راه‌وشهرسازی، وزارت کشور و شهرداری‌ها اهتمام حداکثری به نوسازی بافت فرسوده و اجرای مسکن مهر داشته باشند و با در نظر گرفتن سیاست‌های تشویقی مردم را به سمت نوسازی بکشانند. دستگاه‌های ذی‌ربط شاید تاکنون به این بحث توجهی نداشتند اما اکنون باید نوسازی بافت فرسوده را از مردم مطالبه کنند، از طرفی منابع باید به اندازه کافی تامین شود تا افراد مشکل اینچنینی نداشته باشند. صاحبان خانه‌های فرسوده هم باید از تجربه‌های تلخ درس بگیرند و بدانند که حوادثی نظیر زلزله اخیر برای آنها تهدید محسوب می‌شود زیرا با توجه به شرایط زلزله‌خیزی کشور دیر یا زود این حوادث به سراغ آنها هم می‌رود.