دستور ویژه احمدی نژاد برای تامین ارز تولید

گروه اقتصادی- با وجود اینکه سخنگوی مرکز مبادلات ارزی از هدایت تمامی تقاضاهای ارزی و سوق دادن کلیه منابع ارزی به مرکز مبادلات خبر می‌دهد اما وزیر صنعت، معدن و تجارت می‌گوید که رییس‌جمهور رضایت چندانی از عملکرد مرکز مبادلات ارزی ندارد.مرکز مبادلات ارزی که به خواسته دولت برای جمع‌آوری بازار مکاره ارز راه‌اندازی شد نه‌تنها نتوانست بازار آزاد را تعدیل و تمام نیازهای ارزی را تامین کند بلکه به مشکلات ارزی تولیدکنندگان نیز دامن زده است به طوری که رییس‌جمهور دستور داده جلسه ویژه‌ای درباره مشکلات ارزی تولیدکنندگان و واردکنندگان برگزار شود.
دلیل اصلی تشکیل این جلسه عدم رضایت رییس‌جمهور از عملکرد مرکز مبادلات ارزی است.در همین حال مهدی غضنفری، وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به اینکه رییس‌جمهور رضایت چندانی از عملکرد مرکز مبادلات ارزی ندارد، گفت: قرار است جلسه ویژه‌ای درباره مشکلات ارزی تولیدکنندگان و واردکنندگان برگزار شود.
وی اظهار کرد: این گزارش چندان در حد انتظار رییس‌جمهور نبود و قرار شد جلسه ویژه‌ای درباره تامین ارز کالاهای تولیدی با حضور رییس کل بانک مرکزی برگزار شود.
وی افزود:‌ باید تلاش کنیم بیشترین ارز ممکن در مرکز مبادلات ارزی به واردات مواد اولیه تولید و اقلام اساسی اختصاص یابد.
به گفته وزیر صنعت، معدن و تجارت در این جلسه رییس‌جمهور حضور نخواهد داشت.
غضنفری با بیان اینکه تامین ارز صنایع بزرگ یکی از موضوعات جلسه خواهد بود، گفت: تلاش می‌کنیم تا در زمینه تامین ارز صنایع بزرگ بانک مرکزی راسا عمل کرده و آنها را برای دریافت ارز سریعا به مرکز مبادلات ارزی معرفی کند.
این در حالی است که صمد کریمی، سخنگوی مرکز مبادلات ارزی خبر داد: تصمیم بزرگ ارزی دولت گرفته شده است، به طوری که عمده منابع ارزی با یک نمودار صعودی در یک برنامه زمان‌بندی مشخص به این مرکز هدایت خواهد شد.کریمی تقویت و تعمیق مرکز مبادلات ارزی از یک‌سو و هدایت تمامی تقاضای ارزی و در عین حال سوق دادن تمامی منابع ارزی از سوی دیگر به مرکز مبادلات را از برنامه‌های آتی این مرکز اعلام کرد.
صمد کریمی افزوده است: اقدامات لازم جهت تامین نیازهای ارزی گروه ۹ کالایی با عنوان کلی کالای نهایی با دوام انجام پذیرفته و بدیهی است پس از تامین ارز برای گروه کالایی ۹ و واردات این کالاها در آینده‌ای نه‌چندان دور، بازار شاهد کاهش قیمت در کالاهای مشمول این گروه از جمله کامپیوتر و قطعات آن، گوشی تلفن همراه، آسانسور کامل، انواع خودرو سواری با حجم هزار سی‌سی تا حجم ۲۵۰۰ سی‌سی، لوازم خانگی و… خواهد بود.
با این حال به اعتقاد کارشناسان اقتصادی بازار آزاد ارز هیچ‌گاه تعدیل نمی‌شود و دولت نمی‌تواند به صورت دستوری اقدام به تعطیلی بازار آزاد ارز کند.
باید مانع اقدامات فسادآمیز شد
در همین حال عباس شاکری، استاد دانشگاه و کارشناس مسایل اقتصادی گفت: در ۱۷ ماه گذشته در مساله ارز، فساد زیادی صورت گرفته که همه آنها افراد عادی نبودند و خیلی از بانک‌های دولتی و خصوصی نیز در این فساد دست داشته‌اند.وی ادامه داد: آنچه مسلم است اینکه اگر دولت با کمبود ارز روبه‌رو است باید اقدام به مدیریت کند ولی این کار به چند شرط بستگی دارد.وی افزود: اگر دولت بتواند نیازهای ارزی مردم مانند مسافران، دانشجویان و کالاهایی که ورود آن برای اقتصاد امری عادی می‌باشد را مدیریت و تامین کند و در صورتی که هیچ اقدام فسادآمیزی صورت نگیرد، این طرح به عنوان یک دوره گذار و راه‌حلی برای شرایط بحران می‌تواند جواب دهد.شاکری تصریح کرد: به عبارت دیگر اگر هدف دولت از این طرح حذف فعالیت‌های سوداگرانه ارز باشد طرح خوبی است اما شرط موفقیت این طرح این است که هیچ اقدام فسادآمیزی صورت نگیرد.
این استاد دانشگاه اظهار کرد: در بحث کاهش نرخ ارز، بحث کاهش رفاه مطرح می‌شود یعنی وقتی نرخ ارز را کاهش می‌دهیم رفاه را به خارج صادر می‌کنیم. در جواب گفته می‌شود در کشورهایی که فناوری پویا و رقابت‌پذیر دارند با کاهش نرخ ارز، کارایی و بهره‌وری بالا می‌رود و کاهس رفاه جبران می‌شود.وی ادامه داد: این درست نیست که یکسری خام‌فروش روزی جنس خود را با دلار یک‌هزار تومان صادر می‌کردند و امروز با دلار چهار هزار تومان صادر کنند. ارز چهار هزار تومان برای صادرکننده کلوخ‌های فلزی ارتقای صادرات نیست.وی تاکید کرد: در انجام این طرح باید اقدامات فسادآمیز انجام نشود و باید اقدامات کسانی که کارهای بلوکی روی ارز انجام دادند و چه بسا هنوز انجام می‌دهند، مهار شود.شاکری به فرارو گفت: اگر معاملات سوداگرانه حذف شود ما به راحتی می‌توانیم حتی به مسافران نیز ارز مبادله‌ای دهیم. اگر جلوی یکسری واردات بی‌رویه گرفته شود و یکسری محدودیت‌ها اعمال شود با کمبود ارز مواجه نخواهیم شد.وی افزود: اگر بتوان مبادلات روان دایر کرد و ارزهایی که در اقتصاد استحصال می‌شود را به نیازها و اولویت‌ها اختصاص داد و معاملات سوداگرانه انجام نشود به فرو نشاندن تب و تابی که اکنون بر اقتصاد حاکم است، کمک می‌شود و اگر شرایط بدتر شد می‌توانند تعداد گروه‌های دریافت‌کننده ارز مبادله‌ای را کاهش دهند.
عقب‌نشینی دولت
اما دکتر ابراهیم رزاقی، استاد بازنشسته دانشگاه و کارشناس مسایل اقتصادی گفت: در مرکز مبادلات ارزی دولت اقدام به فروش دلارهای نفتی خود می‌کند و بخش خصوصی حاضر نیست ارز خود را به این مرکز بیاورد. دولت هم مدام عقب‌نشینی کرد و در حالی که از ابتدا قرار بود ارز مبادله‌ای به کالاهای اساسی تعلق بگیرد، اکنون شامل کالاهای گروه‌های بالاتر هم شده است.وی ادامه داد: این موضوع نشان‌دهنده آن است که دولت در این وضع خطرناک اقتصادی، طبقات محروم را زیر فشار دلال‌بازی، افزایش قیمت و احتکار عملا نابود می‌کند و حاضر نیست همچون دهه اول انقلاب مایحتاج مردم را از طریق تعاونی‌ها و بسیج اقتصادی تامین کند.رزاقی خاطرنشان کرد: ما باید سیاست‌های لیبرالی را رها کنیم و به‌جای آن اقتصاد را مدیریت کنیم.
وی افزود: دولت نباید ارزی که به سختی به دست می‌آید را به سادگی در اختیار بخش خصوصی یا بخش دولتی فاسد قرار دهد. اکنون بانک‌ها یکی از منابع غارت مردم هستند و بانک‌ها خود در دلالی شرکت می‌کنند.
این کارشناس مسایل اقتصادی اظهار کرد: دولت باید در کنار مدیریت مرکز مبادلات ارزی با فساد هم مبارزه کند. اکنون درآمد ارزی دولت کاهش یافته و نباید ارز را همچون گذشته به قیمت ارزان در اختیار همه قرار دهد.وی ادامه داد: دولت باید نظارت کند و دستگاه قضایی هم به صورت ضربتی عمل کند و تعزیرات اقتصادی و نظارت بانک‌ها هم کار خود را به درستی انجام دهند.وی افزود: آنگاه باید ارز را در نیازهای کاملا ضروری و در جهت ایجاد امکانات تولید داخلی به کار بگیریم.رزاقی گفت: دولت می‌خواهد با توجه به سیاست‌های لیبرالی، ارز را ارزان کند و به نظر خودش قدرت پول ملی را بالا ببرد در حالی که غارتی که تاکنون صورت گرفته به همین دلیل بوده است.وی خاطرنشان کرد: وقتی تورم ۳۰ درصد است دلار هم باید ۳۰ درصد بالا برود و اگر دلار در خارج کاهش ارزش داشت در داخل هم کاهش خواهد یافت.
رزاقی گفت: نکته مهم این است که دولت همپای سیاست‌های مرکز مبادلات سعی نکند خونریزی دلاری به‌وجود بیاید که مجبور شود نفت بفروشد و دلار به دست بیاورد بلکه به تولید کننده کمک کند تا سود تولیدکننده بالا رود اما این سود را به مصرف‌کننده انتقال ندهد. اگر این اتفاق بیفتد نیاز ما به دلار به شدت کاهش پیدا می‌کند و با رشد تولید مواجه خواهیم شد.
وی تصریح کرد: ما اکنون بازار آزاد ارز نداریم بلکه نمایش بازار آزاد ارز داریم که این نمایش همیشه به ضرر امکانات عرضه مردم است که از نفت به دست می‌آید.
رزاقی با بیان اینکه با ارایه ارز مبادله‌ای به کالاهای گروه ۹ احتمالا قیمت این کالاها کاهش پیدا می‌کند، گفت: اما چه ضرورتی دارد که به این گروه از کالاها ارز مبادله‌ای داده شود. دولت به نسبتی که ارز دارد به این گروه ارز می‌دهد اما اگر خدای نکرده از ما نفت کمتری بخرند (که احتمال آن وجود دارد) آن وقت چه اتفاقی می‌افتد؟ ما ارز خود را به این صورت خرج کردیم و آنگاه برای دارو، غذا و شیر خشک ارز نخواهیم داشت.
رزاقی در پاسخ به این سوال که اگر درآمد ارزی ایران کاهش یافته چطور می‌خواهند به کالاهای گروه ۹ ارز مبادله‌ای دهند، گفت: زیرا دید مسوولان ما لیبرالی است. اگر دولت قیمت این کالاها را پایین بیاورد تولیدکننده داخلی ما نمی‌تواند رشد کند اما اگر قیمت را بالا ببرد و دولت از تولید داخلی حمایت کند به‌زودی می‌توانیم کامپیوتر هم بسازیم.رزاقی با بیان اینکه کاملا مخالف ارایه ارز مبادله‌ای به کالاهای گروه ۹ است، گفت: بنده حتی مخالف ارایه ارز مبادله‌ای به کالاهای گروه ۴ به بعد هستم و فقط باید به تولید کشاورزی و صنعتی ارز مبادله‌ای داد و کمک کرد که تولیدکننده داخلی بتواند با تولیدکننده خارجی رقابت کند در این صورت نیاز ارزی ما کاهش خواهد یافت.
رزاقی در پایان تاکید کرد: «بازار آزاد ارز هیچ‌گاه تعطیل نمی‌شود چون همیشه نیازهایی وجود دارد که حتی در این ۹ گروه کالایی نمی‌گنجد. به نظر من با توجه به اینکه اکنون در جامعه ایران اخلاق به شدت سقوط کرده است دولت نمی‌تواند به صورت دستوری اقدام به تعطیلی بازار آزاد ارز کند.»