دلار ارزان می‌شود

گروه اقتصاد- بازار ارز روزهای آرامی را سپری می‌کند، مدتی می‌شود که دیگر از نوسان‌های زیاد خبری نیست و قیمت‌ها در یک بازه اندک بالا و پایین می‌روند. دلار روز گذشته در بازار به نرخ سه هزار و ۵۸۰ تومان فروخته می‌شد که کاهش ۳۰ تو‌مانی را تجربه کرد.
در این شرایط بازار چشم انتظار سیاست‌های ارزی دولت در سال جدید است تا بعد از تصویب لایحه بودجه، تکلیف نظام ارزی مشخص شود و بر اساس آن قیمت‌گذاری صورت بگیرد. برخی از فعالان بازار معتقدند نظام تک نرخی ارز در صورت تصویب در مجلس موجب کاهش نرخ دلار در بازار می‌شود. رییس کل بانک مرکزی هم چنین دیدگاهی دارد. بهمنی معتقد است، در روزهای آینده دلار ارزان می‌شود.
رییس کل بانک مرکزی با بیان اینکه تکلیف نرخ ارز براساس مصوبه مجلس در ۱۰ تا ۱۵ روز آینده مشخص می‌شود، پیش‌بینی کرد نرخ ارز در روزهای آینده روند نزولی داشته باشد.
رییس کل بانک مرکزی گفت: تکلیف نرخ ارز بر اساس مصوبه مجلس طی ۱۰ تا ۱۵ روز آینده مشخص می‌شود و ما امیدواریم در روزهای آینده نرخ ارز در بازار آزاد روند نزولی به خود بگیرد که به طور حتم این موضوع در روزهای آینده اتفاق می‌افتد.
بهمنی درخصوص آخرین وضعیت نرخ تورم و رشد حجم نقدینگی در کشور اظهار کرد‌: نرخ رشد تورم تا پایان سال گذشته به رقم۵/۳۰ درصد رسید که این رقم میانگین شاخص‌های مورد بررسی بانک مرکزی بود. همچنین نرخ رشد نقدینگی تا پایان سال گذشته به رقم۸/۳۰ درصد رسید.
وی درباره آخرین وضعیت نرخ تورم و رشد حجم نقدینگی در کشور تصریح کرد: با توجه به تمهیدات در نظر گرفته شده نرخ رشد تورم تا پایان سال گذشته به رقم ۵/۳۰ درصد رسید که این رقم میانگین شاخص‌های مورد بررسی بانک مرکزی بود. همچنین نرخ رشد نقدینگی تا پایان سال گذشته به رقم ۸/۳۰ درصد رسید.
نرخ رشد تورم
وی خاطرنشان کرد: مطلبی که باید گفته شود این است که سال پایه توسط بانک مرکزی از سال ۱۳۸۳ به سال ۱۳۹۰ تغییر داده شده است ضمن آنکه در بحث مطالبات معوق بانکی در ماه‌های دی‌ و بهمن سال گذشته باید بگویم رقم این مطالبات حدود ۱۷ درصد بود که در بهمن‌ماه سال گذشته این رقم ۹/۱۶ درصد بوده که تا پایان اسفند‌ماه سیر نزولی داشته و به ۹/۱۴ درصد رسیده است.
بهمنی درباره آمار اعلام شده در رابطه با تورم بخشی خودرو به باشگاه خبرنگاران گفت: ما نرخ تورم را اعلام کردیم موضوع نرخ تورم بخشی حاصل بررسی میانگین کل شاخص‌هاست که از سوی بانک مرکزی مورد بررسی قرار می‌گیرد در رابطه با تورم بخشی مربوط به خودرو این آمار استخراج و به شورای رقابت ابلاغ شده است.
با این حال سخن اصلی بهمنی برمی‌گردد به پیش‌بینی وی از بازار ارز بعد از تعیین تکلیف نرخ ارز در بودجه. به اعتقاد وی، تا دو هفته آینده ابهام تک نرخی شدن نرخ ارز رفع می‌شود اما نکته قابل تامل این است که با تک‌نرخی شدن ارز مرکز مبادلات ارزی منحل می‌شود.
انحلال مرکز مبادلات ارزی
تعطیلی مرکز مبادلات ارزی در شرایطی در دستور کار دولت قرار گرفته که هنوز هیچ تصمیمی درباره کاهش نرخ ارز در بازار آزاد گرفته نشده است. برخی تحلیلگران بازار معتقدند تعطیلی مرکز مبادلات ارزی موجب افزایش قیمت ارز در بازار خواهد شد و برشکاف بازار و نرخ دولتی خواهد افزود.
درصورت تصویب نرخ ۲۴۵۰ تومانی دلار در بودجه سال ۹۲ کل کشور در صحن علنی مجلس شورای اسلامی، مرکز مبادلات ارزی تعطیل می‌شود.
تعیین نرخ ۲۴۵۰ تومانی ارز از سوی کمیسیون تلفیق، واکنش‌های متفاوتی در پی داشته است و بسیاری از این واکنش‌ها از تعطیلی مرکز مبادلات ارزی و جایگزینی نرخ ۲۴۵۰ تومان به جای ارز ۱۲۲۶به عنوان نرخ مرجع خبر می‌دهند. قرار است بعد از تصویب لایحه بودجه ۹۲ در مجلس و ارایه آن به دولت برای اجرا، مرکز مبادلات ارزی تعطیل شده و زمان آن نیز تیرماه اعلام شده است.در همین حال ابراهیم نکو یکی از اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس از جایگزینی نرخ دو هزار و ۴۵۰ تومان به عنوان نرخ مرجع و تعطیلی مرکز مبادلات ارزی در آینده‌ای نه چندان دور خبر داد.دبیر کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه راه‌اندازی مرکز مبادلات ارزی باعث ایجاد رانت و اختلال در بازار ارز شده است، گفت: کمیسیون تلفیق با تک نرخی کردن آن گامی در جهت ساماندهی بازار ارز و انحلال مرکز مبادلات ارزی برداشته است.
تک نرخی شدن ارز
ابراهیم نکو با بیان اینکه مرکز مبادلات ارزی طی مدت فعالیت خود باعث سردرگمی و ایجاد نابسامانی بیشتر در بازار ارز شده است، تصریح کرد: استدلال منطقی و استراتژی اقتصادی این را به ما دیکته می‌کند که باید قیمت دلار مبتنی بر واقعیات اقتصادی تعیین شود و برای اینکه نرخ آن به صورت کنترل شده باشد، باید به سمت تک نرخی شدن دلار گام برداریم.
وی افزود: بنابراین کمیسیون تلفیق با تعیین نرخ دو هزار و ۴۵۰ تومان زمینه را برای برنامه‌ریزی نرخ ارز آماده ساخته است.
به گفته وی، در فرآیند آتی می‌توان نرخ تعیین شده فوق را در بازار به صورت شناور شده مدیریت کرد و با حذف مرکز مبادلات ارزی از هرگونه رانت جلوگیری کرد.
نماینده مردم رباط کریم در مجلس نهم تصریح کرد: طی نزدیک به یک سال گذشته که از راه‌اندازی مرکز مبادلات ارزی می‌گذرد بسیاری از فرصت‌های اقتصادی از بین رفته و تولیدکنندگان نتوانستند براساس شعار مقام معظم رهبری تولید ملی را گسترش دهند.
دبیر کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: همچنین حذف مرکز مبادلات ارزی گامی برای دسترسی قشر آسیب‌پذیر جامعه از جمله بیماران خاص و دانشجویان برای خرید مایحتاج خود به صورت مناسب است.
نکو به ایلنا گفت: ‌نمی‌توان برای اقتصاد بزرگی همچون ایران به صورت دستوری ساز و کار اقتصادی را تعیین کرد چراکه تاثیرات اقتصاد دستوری بارها دیده شده است.
وی افزود: برای راه‌اندازی مرکز مبادلات ارزی باید مطالعات بسیاری صورت می‌گرفت و براساس آن اقدام می‌شد اما دولت به صورت روزمره و سلیقه‌ای با این موضوع برخورد کرده‌ و باعث افزایش بیش از حد نرخ دلار و تلاطم در این بازار شد.
هر‌چند که هنوز مسوولان دولتی در این خصوص به صورت رسمی اظهارنظر نکرده‌اند‌ اما همه شواهد حکایت از آن دارد که نرخ تعیین شده ارز از سوی کمیسیون تلفیق مجلس که دو هزار و ۴۵۰ تومان است به عنوان نرخ مرجع و به صورت رسمی بعد از تیر‌ماه در تمامی معاملات اقتصادی دولتی به کار گرفته می‌شود. مرکز مبادلات ارزی که از اواخر سال ۹۱ آغاز به کار کرد نتوانست انتظارات صادر‌کنندگان، واردکنندگان و تولیدکنندگان را فراهم سازد و انتقاد بسیاری از فعالان اقتصادی و نمایندگان مجلس را در پی داشت.در این میان حتی برخی از وزارتخانه‌های اقتصادی به دلیل نامشخص بودن استراتژی این مرکز در مواجهه با اولویت‌های تعیین شده و نبود هدف مشخص برای این مرکز دچار اختلاف شوند.
عدم شفافیت در بودجه
واردکنندگان می‌گویند: مرکز مبادلات ارزی در سال گذشته تاکنون نتوانسته تعهدات ارزی خود را برآورده سازد.
با ارایه لایحه بودجه ۹۲ و تعیین نرخ دو هزار و ۴۵۰ تومانی‌ که به پیشنهاد دولت در لایحه بودجه پیشنهاد شده‌ است، این نرخ جایگزین نرخ مبادله‌ای یا به عبارت دیگر‌‌ همان نرخ مرجع شده است. البته در این میان برخی از نمایندگان کمیسیون تلفیق نرخ ارز را تنها برای محاسبات بودجه‌ای قابل قبول می‌دانند.
حسن سبحانی، کار‌شناس اقتصادی در این رابطه می‌گوید: وقتی که در بودجه شفافیت وجود ندارد چگونه می‌توان نرخی را برای محاسبات بودجه‌ای تعیین کرد؟