دلالان در کمین مزارع گندم

اولین محصولی که قاچاق آن سروصدا کرد گوشت بود و حالا نوبت به گندم رسیده است. با توجه به افزایش نرخ ارز و افزایش سود صادرات، بسیاری از کشاورزان صادرات محصول را به تامین نیاز داخلی ترجیح می‌دهند. از طرفی دولت با اعمال محدودیت و ممنوعیت بر صادرات برخی از اقلام به خصوص اقلام اساسی و مصرفی برای حفظ قیمت‌ها در بازار داخلی مبارزه کرد که به قاچاق این اقلام انجامید. روی نمودار، میزان قاچاق کالاهایی که صادرات آنها ممنوع است نسبت به اقلام دیگر از اختلاف فاحشی برخوردار است. یکی از چالش‌های مهم در زمینه تولید گندم، نرخ خرید تضمینی این کالاست که هر سال باید قبل از آغاز سال زراعی از سوی دولت اعلام شود اما طی سالیان اخیر نه تنها این نرخ به موقع اعلام نشده بلکه رقم آن نیز مورد تایید کشاورزان و حتی کارشناسان این حوزه نیز نبوده است. از طرفی زمزمه‌هایی برای ورود این محصول به بورس کالا به گوش می‌رسد. کارشناسان معتقدند با ایجاد توازن در میزان صادرات و واردات گندم، علاوه بر اینکه می‌توان از قاچاق این محصول استراتژیک جلوگیری کرد، زمینه‌های افزایش تولید نیز فراهم خواهد شد. این کارشناسان سود بیشتر کشاورز از صادرات گندم را دلیلی برای تولید بیشتر توسط آنها دانسته‌اند، از طرفی دولت به ارزهای حاصل از صادرات برای مدیریت بازار ارز نیاز دارد و اگر توازن لازم بین صادرات و واردات صورت گیرد، می‌توان آن را به عنوان راهکاری برای گندم در نظر گرفت. در حالی که گندمکاران از نرخ‌گذاری دولت راضی نیستند، دلال‌ها در مزارع با قیمت‌هایی بالاتر از نرخ دولتی گندم را خریداری می‌کنند.
دولت ۱۷۰۰ تومان می‌خرد و دلال ۳ هزار تومان
در این باره علی خان‌محمدی، دبیر اجرایی بنیاد توانمندسازی گندمکاران کشور گفت: اکثریت کشاورزان، در حال حاضر گندم خود را به دولت نمی‌فروشند.
این فعال بخش خصوصی ادامه داد: قرار بود دولت قیمت خرید تضمینی گندم را حداقل ٢٠٠٠ تومان اعلام کند که این اتفاق رخ نداد و نرخ این کالا ١٧٠٠ تومان در هرکیلوگرم اعلام شد.
او با اشاره به اینکه در حال حاضر دولت گندم را از کشاورزان به نرخ کیلویی ١٧٠٠ تومان خریداری می‌کند، افزود: این شرایط نگران‌کننده است و اگر دولت طی چند روز آینده در این زمینه تعیین تکلیف نکند و تدبیری اتخاذ نکند، احتمال گسترش حضور دلالان و واسطه‌ها در این حوزه وجود دارد.
خان‌محمدی ادامه داد: دلالان در برخی استان‌ها گندم را از کشاورزان با قیمت کیلویی ٢٢٠٠ تا ٢۵٠٠ تومان پیش‌خرید می‌کنند. به عنوان مثال در کردستان هنوز زمان برداشت فرا نرسیده اما براساس شنیده‌ها دلالان در این استان برای گندم‌ تا کیلویی ٣٠٠٠ تومان هم پیشنهاد پیش‌خرید می‌دهند.
او اضافه کرد: چند روز قبل نیز تولیدکنندگان خوزستانی عنوان می‌کردند افرادی از عراق آمده‌اند و گندم را با قیمت کیلویی ٢٠٠٠ تومان می‌خرند. ضمن اینکه هزینه حمل و نقل را هم خودشان می‌پردازند. کیفیت محصول نیز برایشان اهمیت چندانی ندارد.
افزایش تولید نسبت به سال گذشته
خان‌محمدی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه برداشت گندم در استان‌های جنوبی مانند سیستان‌و‌بلوچستان، فارس، بوشهر، خوزستان و هرمزگان آغاز شده است، گفت: برداشت این محصول در کشور به تدریج در حال گسترش است و از ١۵ خردادماه به بعد در تمام کشور آغاز می‌شود.
او اضافه کرد: تولید نسبت به سال گذشته‌ شرایط بسیار خوبی دارد که دلیل آن نیز بارندگی‌های مناسبی بود که به موقع نازل شد و می‌توان گفت تقریبا در اکثر مزارع با افزایش تولید مواجه هستیم.
این فعال بخش خصوصی با بیان اینکه سیلاب‌های اخیر به تولید گندم در استان‌های خوزستان، لرستان، نقاطی از فارس و کرمانشاه خسارت‌هایی وارد کرده است، افزود: میزان این خسارت‌ها در حدی نیست که بتواند بر مجموع تولید تاثیرگذار باشد و احتمال اینکه افزایش تولید خسارت‌های سیل را جبران کند، وجود دارد.
خان‌محمدی با بیان اینکه بارندگی‌ها باعث افزایش عملکرد در مناطق دیم و مزارع گندم شده است، افزود: در مناطقی مانند همدان، مرکزی، سیستان و بلوچستان و کردستان تولید گندم حدود ٢۵ درصد افزایش یافته ضمن اینکه این رقم در برخی نقاط فارس حدود ٢٧ درصد بوده است.
او تاکید کرد: شرایط تولید بسیار مطلوب است و اگر اتفاق دیگری رخ ندهد که باعث کاهش تولید شود حاصل کار مساعد خواهد بود و نسبت به سال قبل حدود دو تا سه میلیون تن افزایش تولید خواهیم داشت.
خان‌محمدی ادامه داد: پیش‌بینی تولید گندم برای سال‌جاری حدود ١۴ میلیون تن بود که اگر سیل نمی‌آمد محقق می‌شد اما در شرایط کنونی برآورد ما تولید ۵/۱۲ تا ١٣ میلیون تن گندم در سال‌جاری است.