دلیل نوسان اندک قیمت دلار، اقتصادی نیست

سیدبهاءالدین حسینی‌هاشمی، کارشناس مالی در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» اظهار کرد: با آنکه دامنه نوسان قیمت دلار محدود شده اما هنوز گپ بزرگی بین عرضه و تقاضای ارز در بازار وجود دارد. در حال حاضر حجم ثبت سفارش‌ها از سوی متقاضیان دریافت ارز بسیار زیاد است و صف انتظار برای تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی به این افراد شکل گرفته است. اقدام اخیر بانک مرکزی مبنی بر ایجاد انحصار در خرید و فروش ارز از سوی این نهاد ممکن است مقداری بر معاملات بازار آزاد تاثیر بگذارد و این نگرانی را در میان عاملین این بازار ایجاد کند که دیگر برای ارزهای دریافتی آنها از صادرکنندگان تقاضایی وجود نداشته باشد.
وی اظهار کرد: این واقعیت را هم نباید نادیده بگیریم که نقدینگی بازار نیز چندان زیاد نیست که امکان خرید ارز در حجم بالا برای متقاضیان ارز وجود داشته باشد. در این رابطه می‌توان به قدرت وام‌دهی اندک بانک‌ها اشاره کرد که موجب شده روند اعطای تسهیلات ریالی به افراد و تبدیل این تسهیلات ریالی به ارز کند شود. در عین حال کشش تقاضا در بازار هم محدود شده است و بازار با هر قیمتی کشش تقاضا ندارد. هرچند ممکن است کشش تقاضا برای ارزهای مسافرتی وجود داشته باشد اما کشش تقاضای ارز برای اهداف اقتصادی چندان هم زیاد نیست چرا که بازار حقیقی کالا ارتباط مستقیمی با قیمت ارز دارد.
حسینی‌هاشمی تاکید کرد: تجربه نشان داده سیاست‌هایی که دولت در زمینه مدیریت بازار ارز به بانک مرکزی اعلام می‌کند برای مدتی وارد مراحل اجرایی می‌شود تا اثرات و نتایج آن بر کلیت اقتصادی کشور آشکار شود. در زمان اجرای این سیاست‌ها بازار مقداری عقب‌نشینی می‌کند تا اثرات سیاست‌های جدید ارزی تا اندازه‌ای مشخص شود. در صورتی که بی‌اثر بودن این سیاست‌ها برای معامله‌گران و فعالان بازار آشکار شود بازار ارز بار دیگر تهاجمی عمل می‌کند و وارد مسیر افزایش قیمت می‌شود. بنابراین می‌توان ادعا کرد که محدود شدن دامنه نوسان قیمت دلار در مدت اخیر و یا حتی ریزش اندک قیمت ارز در نتیجه یک سیاست مهم اقتصادی اتفاق نیفتاده است.
این کارشناس مالی در خصوص تاثیر ثبات نرخ ارز بر انتظارات تورمی اقتصاد نیز گفت: به هر میزان که بازار ارز در آرامش باشد نوسان قیمت ارز نیز محدود‌تر می‌شود و همین مساله در نهایت موجب می‌شود که انتظارات تورمی نیز کاهش یابد. فراموش نکنیم که بازار سرمایه نیز در مدت اخیر ریزش شدیدی را تجربه کرده و نقدینگی در این بازار به دلیل این مساله قفل شده است.
به این ترتیب برخلاف تصور رایج هیچ سرمایه‌ای از بورس به سمت بازار ارز نیامده است. همان‌طور که اشاره شد بانک‌ها نیز در زمینه اعطای تسهیلات با مشکل مواجه شده‌اند که همه این عوامل نشان می‌دهد تامین نقدینگی برای تقاضای ارز دچار مشکل شده است.
حسینی‌هاشمی در خصوص دورنمای بازار ارز نیز گفت: وضعیت بازار ارز در آینده بستگی زیادی به وضعیت مالی دولت دارد. در صورتی که دولت کسری بودجه نداشته باشد که دارد، اگر دولت دست به استقراض نزند که می‌زند، و اگر دولت اقدام به چاپ پول نکند که می‌کند شاهد تداوم نوسان سینوسی قیمت ارز در بازار خواهیم بود. هرچند ممکن است افزایش صادرات گاز به عراق و وصول مطالبات ارزی کشور و همچنین بهبود رابطه ایران و عربستان و تقویت مناسب اقتصادی دو کشور آثار روانی مثبتی بر بازار ارز داشته باشند با این حال شاهد یک تحول اقتصادی ویژه نبوده‌ایم که انتظار داشته باشیم جهت‌گیری کلی بازار را تغییر دهد.