دنیای نفت؛ بروز امپراتور پوتین

مجتبی صدریا- کسانی که به سیاست خیلی علاقه‌مندند به وی لقب «مارمولک» داده‌اند که با طنزهایی به آن «مارمولک لزج» اضافه می‌کنند.
سال ۲۰۱۹ شاهد رخدادی بزرگ در دنیای نفت بودیم، اوایل تابستان نشست مشترکی بین ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه و محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان برگزار شد که طبق آن این هم‌پیمانان جدید توافق کرده‌اند یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه نفت کمتر در سال آینده وارد بازار کنند.
بسیاری از این تصمیم و ائتلاف بین عمده‌ترین تولید‌کننده اوپک و یک تولید‌کننده عمده دیگر که عضو اوپک نیست خوشحال شده‌اند، ولی آقای بیژن زنگنه از بزرگ‌مردان نفت ایران و دنیای معاصر اعلام خطر هوشیارانه‌ای کرد؛ ائتلاف پرقدرت جدید می‌تواند «عملا پایان اوپک باشد». وی اضافه کرد اوپک می‌تواند بمیرد.
یادآور می‌شوم که جیمز آکینز، سفیر سابق ایالات متحده در عربستان سعودی در مقاله‌ای در سال ۱۹۸۵ خطر مرگ اوپک را اعلام کرده بود، یقینا اگر آقای آکینز که امروز فوت کرده است این پیش‌بینی خود را از دهان وزیر نفت ایران می‌شنید خشنود می‌شد.
ارقام سرسخت هستند. واقعیت این است که عربستان سعودی و روسیه تا آخر سال ۲۰۱۸، روزانه ۴/۲۱ میلیون بشکه نفت در روز به بازار جهانی ارائه می‌کردند که این مقدار یک‌چهارم کل تولید نفت جهانی است.
پوتین خیلی ماهرانه با ائتلاف جدیدش با عربستان سعودی نقش کنترل‌کننده‌ای در نفت خلیج‌فارس به دست آورده است. این توضیح ضروری است که اگرچه استاندارد بهای نفت را برپایه نفت شمال یا برنت تعیین می‌کنند، ولی نفت خلیج‌فارس یا نفت سنگین برای پالایشگاه‌های جهان اساسی است، زیرا از جمله گازوییل یعنی سوخت اساسی کارخانجات و کشتی‌ها در دنیا از پالایش نفت سنگین خاورمیانه به دست می‌آید. کنترل جدید به دست آمده در بازار نفت برای پوتین شامل تبعات بزرگی در جهان خواهد بود. وی حق دارد که این روزها همانند امپراتورهای موفق تزاری که آرزوی دستیابی به آب‌های گرم داشتند بر مسند قدرت تکیه زند.
Modjtaba.sadria@yahoo.co.uk