دنیای نو از چشم‌های داووس

«جهان‌صنعت»-حالا دیگر داووس یک دهکده بی‌نام و نشان افتاده در گوشه‌ای از کشور سوییس نیست که تنها سرمایه‌داران خوش‌ذوق آن را می‌شناختند. این دهکده برای اولین‌بار در ژانویه سال۱۹۷۱میزبان ده‌ها شخصیت جهانی از جنس سیاست، اقتصاد، دانش و هنر بود که توسط کلاوس‌شواب به عنوان جایی برای جمع‌شدن رهبران اقتصادی و سرمایه‌داران اروپایی راه‌اندازی شد. شواب که در آن زمان در دانشگاه ژنو تدریس می‌کرد، داووس را برای جمع‌شدن اقتصاددانان، سیاستمداران، صاحبان سرمایه، نظریه‌پردازان و هنرمندان انتخاب کرد. گزارش همه‌سویه و به دردبخور دکتر محمود سریع‌القلم از این اجلاس نشان می‌دهد دنیایی نو در حال زاد و رشد است و کشورها و مدیران اصلی آنها با هر مرام سیاسی دنبال این هستند که کشورشان را با آموزه‌ها و رخدادهای دنیای نو هماهنگ سازند. در دنیایی که به گزارش داووس هر روز رنگی از نوآوری و استیلای عقل و دانش و فن و تکنیک و سازگاری با دنیای نو راه را برای پیشرفت بازکرده است، کشورهایی که از تنش‌زایی دورند و می‌خواهند در دنیای آشتی و دوستی زندگی کنند با گام‌هایی شتابان و حساب‌شده هر روز پیشرفت می‌کنند.
در دنیایی که حالا با آمدن دونالد ترامپ ماهیت تازه‌ای می‌گیرد کشورهایی که با شهروندان خود سازگارند و به دنیا از چشم دوست بودن می‌نگرند می‌توانند سدهای توسعه را بردارند و از پیشرفت جهانی سهمی داشته باشند. در اجلاس داووس برخی شخصیت‌ها مثل ترامپ و وزیر خارجه تازه سوریه ستاره‌های درخشانی بودند. کشورهایی مثل روسیه و شوربختانه ایران در این اجلاس به چشم نمی‌آمدند و اگر حضور محمدجواد ظریف و نیز حالا محمود سریع‌القلم نبود، کسی آگاه نمی‌شد که اجلاس داووس برگزار شده است.
به گزارش دکتر محمود سریع‌القلم، استاد علوم سیاسی و مهمان همیشگی این نشست مهم جهانی، پنجاه‌وپنجمین اجلاس مجمع جهانی اقتصاد در شهر کوچک داووس (Davos) طی 20 تا 24 ژانویه (اول تا پنجم بهمن‌ماه1403) تشکیل شد. حدود 3000نفر از 130 کشور در این اجلاس شرکت کردند و 1600شرکت (45‌درصد از آمریکا) در آن حضور داشتند. 350 مقام دولتی شامل 60 رییس دولت نیز مشارکت کردند. 170نماینده از گروه‌های جامعه مدنی از هر پنج‌قاره نیز فرصت اثرگذاری بر موضوعات و مباحث را داشتند. حدود 250 استاد دانشگاه یا محقق یا نویسنده به دعوت داووس، آخرین دستاوردهای علمی و دیدگاه‌های خود را در حدود 300 جلسه طی پنج روز مطرح کردند. دونالد ترامپ در روز چهارم کنفرانس به‌صورت آنلاین حدود 20 دقیقه سخنرانی کرد و سی دقیقه به پرسش‌های پنج رییس هیات‌مدیره بانک یا شرکت مالی و نفتی پاسخ داد. رییس مجمع جهانی اقتصاد از او در انتهای این برنامه دعوت کرد تا سال آینده به صورت حضوری در داووس شرکت کند. داووس امسال پنج محور را در بر می‌گرفت:
1- محافظت از کره زمین (27جلسه)، 2- بنای مجدد اعتماد میان ملت‌ها و دولت‌ها (28جلسه)، 3- صنعت در عصر هوش‌مصنوعی (35جلسه)، 4- سرمایه‌‌گذاری روی انسان‌ها (44جلسه) و 5- افق‌های نوین در رشد و توسعه (51 جلسه)
ستاره داووس
در گزارش طولانی و کامل سریع‌القلم آمده است: از برجسته‌ترین وقایع داووس2025، میزگرد دونفره وزیر خارجه جدید سوریه با تونی بلر، نخست‌وزیر اسبق بریتانیا بود. او برای طیفی از پرسش‌ها، پاسخ‌های بسیار سنجیده ارائه داد و تصویری منطقی، حقوق بشری و حقوقی از زمامداران جدید به نمایش گذاشت. به‌نظر می‌رسد مشاوران واقع‌‌بینی او را در جمله‌‌بندی‌ها و واژه‌هایی که استفاده می‌کرد راهنمایی کرده بودند. ارائه او همانند یک دیپلمات برجسته و امروزی جهانی بود. او تا آنجا پیش رفت که سنگاپور و عربستان را الگوهای جدید نظام سوریه معرفی کرد. سنگاپور از منظر بین‌المللی مقبولیت اقتصادی دارد و معتبرترین پاسپورت جهان را با حق ورود بدون ویزا به 195 کشور داراست و عربستان مرکز ثقل سیاست و نفت و اقتصاد دنیای عرب است. حال باید منتظر ماند، دید تا چه میزانی این نمایش قدرتمند دیپلماسی به واقعیت خواهد پیوست.
درخشش عربستان
از برجستگی‌های دیگر داووس2025، ظرفیت و توانمندی وزرا، نویسندگان، اصحاب‌رسانه و دانشگاهیان هند، چین، عربستان و امارات بود. عربستان با چهار وزیر و طیفی از مدیران بخش خصوصی، حضوری چشمگیر داشت. هندی‌ها و اماراتی‌ها جز علم، صنعت، خصوصی‌سازی، هوش‌مصنوعی، انرژی پاک، تعامل با جهان و یادگیری از شرکت‌های کلیدی فناوری، سخنی به میان نیاوردند. تسلط آنها به اقتصاد جهانی، مناظره‌های راهروهای قدرت و واقع‌بینی نسبت‌به آنچه قابل‌تحقق است ستودنی بود. این کشورها عموما رقابت را در صحنه بین‌المللی قبول کرده‌اند و می‌خواهند با مهارت، رقابت و آموزش، سهمی در ثروت و اثرگذاری سیاسی میان کشورها به دست آورند. به‌عنوان مثال، عربستان یک شرکت هواپیمایی جدید به نام Riyadh Air تاسیس کرده که 132هواپیمای مسافری از بوئینگ و ایرباس خریداری کرده و تا سال2030 به صد مقصد پرواز خواهد کرد. انتظار می‌رود این شرکت هواپیمایی 20‌میلیارد دلار به GDP عربستان اضافه کند. رییس هیات‌مدیره این شرکت نوپا Tony Douglas است.
از نکات مهمی که تیم هندی مطرح کردند، افق قرار دادنِ طبقه متوسط همه کشورها برای فروش کالا و خدمات هندی است. پیش‌بینی می‌شود طی 15-10 سال آینده 500‌میلیون نفر در آسیا در طبقه متوسط قرار گیرند. این در شرایطی است که افکارسنجی از حضار بخش خصوصی داووس نشان می‌دهد که 82‌درصد معتقدند بازارهای مالی جهان در سال‌های آتی بهبود خواهند یافت. در عین حال، 71‌درصد این گروه‌ها اظهار داشتند که تورم در جهان قابل مدیریت خواهد بود.
بود و نبود روسیه یکی شده است
در داووس2025، روسیه نه حضور سیاسی داشت و نه اقتصادی و عموما نسبت‌به پوتین که در بیست‌وپنجمین سال زمامداری خود است، بی‌اعتمادی جمع قابل حس بود. نسبت به سال‌های گذشته، وزرا و نویسندگان از کشورهای آفریقایی، حضور بیشتری داشتند و به نحوی نشان می‌دادند که به‌دنبال بهبود و اصلاح امور کشورهای خود از طریق ایجاد شبکه‌های بین‌المللی هستند. در داووس2025، 66‌درصد از سخنرانان مرد و 33‌درصد زن بودند. توانمندی فکری و مدیریتی زنان مدیر، زنان سیاست‌مدار، زنان نویسنده، زنان خبرنگار، زنان فعال مدنی و زنان کارآفرین از تمامی مناطق جهان، تحسین‌برانگیز بود. خوشبختانه سال به سال، حضور زنان در محافل جهانی افزایش می‌یابد و مهارت‌ها و ظرفیت‌های فکری و مدیریتی آنان بیشتر و بیشتر مورد شناسایی قرار می‌گیرد. در چند جلسه محدود که در رابطه با خاورمیانه و MENA (خاورمیانه و شمال آفریقا) وجود داشت، تا 95‌درصد مباحث پیرامون سرمایه‌گذاری، مشارکت علمی و پروژه‌های مشترک برای رشد و توسعه بود و به‌ندرت فردی نسبت‌به حل‌وفصل دائمی موضوع اسرائیل و فلسطین به صورت دو دولت امیدوار بود.
مالزی تحسین‌برانگیز
تحسین و تقدیر از رشد مالزی، اندونزی و ویتنام نیز بارها در حین جلسات مطرح می‌شد. یک فعلی که شاید ‌هزاران‌بار توسط سخنرانان استفاده شد، فعل incentivize به معنای ایجاد مشوق برای بخش خصوصی و کلا به آحاد جامعه بود که بتوانند از مهارت و توانایی خود بیشتر هم به نفع خود و هم به نفع جامعه استفاده کنند. عمر طولانی بعضی شرکت‌ها نیز جلب توجه می‌کرد Merck (134سال)، L’Oreal (116سال) و Siemens (178سال). یکی از شرکت‌هایی که چندبار در جلسات به آن اشاره شد، شرکت دارویی Hikma بود که اصالتا اردنی است ولی مقر آن در انگلستان است و با همکاری‌ها و فعالیت‌های بین‌المللی توانسته به فروش ‌میلیارد دلاری و سود 200‌میلیون دلاری دست باید. این نمونه‌ای از اهمیت کار بین‌المللی در کارآفرینی است. عموم مباحث اقتصادی در انتها به آنجا ختم می‌شد که ماهیت حکمرانان، نگاه زمامداران و جایگاه طبقاتی آنها سرنوشت رشد و توسعه یک کشور را تعیین می‌کند. رییس سازمان تجارت جهانی چندین‌بار اشاره کرد که همگرایی منطقه‌ای و قفل شدن اقتصادی کشورهای همسایه به یکدیگر، کارآمدترین روش در ایجاد امنیت، یادگیری اقتصادی و کارآمدی میان کشورهاست. ایشان بارها به موفقیت‌های ASEAN که 10 کشور آسیایی را به هم قفل کرده است اشاره نمود.
اسلوونی دیجیتال
تصمیم رهبران اسلوونی این است که حکمرانی آن 100‌درصد دیجیتالی شده و افراد در سه‌دقیقه فرم‌های مالیاتی خود را تکمیل می‌کنند و در 20دقیقه، یک Business را ثبت می‌نمایند. حملات سایبری به Data Base شرکت‌ها نیز بسیار مورد بحث قرار گرفت و افزایش بیمه سایبری برای عموم شرکت‌ها، موضوعی مهم در فرآیندهای مدیریتی جدید قلمداد شد. مسوولیت شرکت‌های بزرگ Tech در این چارچوب از اهمیت بیشتری برخوردار است زیرا به‌عنوان مثال دوسوم بازار جست‌وجوی جهانی از منبع Chrome است. چندین‌بار از برداشتن Fact Check‌های Meta در اواخر سال2024 انتقاد شد که معاون این شرکت علاوه‌بر هزینه این خدمات از ناکارآمدی آن در Scale جهانی در میان 4‌میلیارد کاربر اشاره کرد. جالب توجه این است که 40‌درصد مردم آمریکا، اخبار خود را از افراد Influencer متمایل به راست می‌گیرند و بین 64 تا 72‌درصد دانشگاهیان آمریکا در علوم انسانی عضویت یا تمایل به حزب دموکرات دارند.