دهه فجر چطور تاریخی شد؟

گروه فرهنگ و هنر- بازگشت
امام خمینی (ره) به ایران واقعه‌ای در جریان انقلاب ۱۳۵۷ است که طی آن در ۱۲ بهمن سال ۱۳۵۷ امام خمینی (ره) پس از ۱۴ سال تبعید به ایران بازگشت و در تهران مورد استقبال قریب به سه میلیون ایرانی قرار گرفت. این روز در تقویم رسمی با عنوان روز آغاز دهه فجر، مشخص شده‌ است. با گسترش قیام مردم و خروج شاه از ایران، شاپور بختیار به عنوان آخرین و تنها امید رژیم پهلوی و سردمداران غربی پشتیبان این رژیم، به عنوان نخست‌وزیر باقی مانده بود. در طرف مقابل تظاهرات مردم هر روز پرشورتر و مصمم‌تر می‌شد و شعار استقلال،‌ آزادی، جمهوری اسلامی به عنوان اصلی‌ترین خواسته مردم در نهضت انقلابی به رهبری امام خمینی مطرح می‌شد. امام خمینی که شرط ورود خود را به کشور، خروج شاه، اعلام کرده بودند، با فرار شاه در ۲۶ دی ۱۳۵۷، تصمیم به بازگشت گرفتند.
امام خمینی(ره) از سیزده آبان سال ۱۳۴۲ تا دوازده بهمن سال ۱۳۵۷، یعنی حدود چهارده سال در تبعید به سر برد و در سال ۱۳۴۳ ابتدا به ترکیه و پس از مدتی به عراق تبعید شد و اوقات پایانی دوری از وطن را در فرانسه و در دهکده‌ای به نام نوفل لوشاتو گذراند. نوفل لوشاتو در روزهای اوج نهضت، به قلب تپنده انقلاب ایران تبدیل شده بود. وقتی امام را به ترکیه تبعید می‌کردند، شاه و آمریکا هیچ‌گاه پیش‌بینی نمی‌کردند او روزی پیروزمندانه به ایران بازگردد و رژیم شاهنشاهی را از بن بر کند.
پس از خروج شاه در ۲۶ دی ۱۳۵۷، امام در پیامی کوتاه خطاب به خبرگزاری‌های جهان اعلام کرد: «خروج شاه از ایران، اولین مرحله پایان یافتن سلطه جنایت‌بار پنجاه ساله رژیم پهلوی می‌باشد که به دنبال مبارزات قهرمانانه ملت ایران صورت گرفته است. من این پیروزی را به ملت تبریک می‌گویم.» همچنین ایشان اعلام کرد در اولین فرصت به ایران بازمی‌گردند.
تعویق سفر بزرگ
در حالی که یاران حضرت امام و مبارزان مذهبی، با وجود تمام نگرانی‌ها در تدارک برگزاری مراسم استقبال باشکوهی از امام بودند، اعلام خبر تصمیم امام برای آمدن، مسوولان و سردمداران رژیم پهلوی را سخت به تکاپو انداخت. آنان که به شدت از تظاهرات خیابانی مردم بر ضد رژیم پهلوی هراسناک شده بودند، ورود امام را به کشور، پایانی بر تمام امیدهایشان می‌پنداشتند و یقین داشتند که در این صورت، طومار سلطنت پهلوی برچیده خواهد شد. بنابراین، درصدد مقابله با ورود امام به کشور یا مانع‌تراشی در برابر تصمیم امام برآمدند. بختیار در مقام نخست‌وزیری، نقشه‌های گوناگونی در سر می‌پروراند که انفجار هواپیمای امام یا منحرف کردن مسیر هواپیمای حامل امام و سپس دستگیری ایشان از آن جمله بود که هیچ یک عملی نشد. تیر آخر او، بستن فرودگاه‌ها به روی هواپیمای امام بود. در حالی که قرار بود پرواز انقلاب در روز ششم بهمن امام خمینی رحمه‌الله را از فرانسه به ایران بیاورد، سازمان هواپیمایی کشور اعلام کرد به علت بدی هوا و نبود دید کافی، همه پروازها لغو شده است.با انتشار خبر بسته شدن فرودگاه‌ها و جلوگیری دولت بختیار از ورود حضرت امام به کشور، مردم با تظاهرات و راهپیمایی‌های خود، به اقدام دولت اعتراض کردند. همه افسران نیروهای سه‌گانه در پایگاه‌های خود در تهران، اصفهان، کرمانشاه، دزفول، همدان و بوشهر اعتصاب کردند و سپس به صفوف تظاهرکنندگان معترض پیوستند. در تهران، سیل جمعیت تظاهر‌کننده به سوی فرودگاه مهرآباد به راه افتادند. روحانیان مبارز سراسر کشور که برای استقبال از امام به تهران آمده بودند، با تحصن در مسجد دانشگاه اعلام کردند تا بازگشت امام خمینی(ره) به کشور به تحصن ادامه خواهند داد. مردم و دانشجویان نیز به جمع تحصن‌کنندگان می‌پیوستند. فردای آن روز، مردم در راهپیمایی عظیم یک میلیونی به مناسبت رحلت پیامبر اسلام، در حمایت از امام شعار دادند. در بسیاری از نواحی شهر تهران نیز زدوخوردهای شدیدی میان نیروهای انتظامی و تظاهرکنندگان روی داد. تیراندازی در نواحی مختلف لحظه‌ای قطع نمی‌شد. خبرگزاری پاریس اعلام کرد یکی از میدان‌های شهر، به میدان جنگ شباهت پیدا کرد و تعداد کشته‌ها در پایتخت را سه هزار تن گزارش کرد. روزنامه اطلاعات نوشت: «غرب و جنوب غرب تهران، غرق در شعله‌های آتش بود.»
عقب‌نشینی دولت بختیار
در پی تحصن‌ها و تظاهرات خونین مردم در اعتراض به بسته شدن فرودگاه‌ها، دولت بختیار عقب‌نشینی کرد و شکست را پذیرفت. بختیار در نهم بهمن ماه اعلام کرد فرودگاه مهرآباد امروز باز خواهد شد و هیچ ممانعتی برای ورود امام به کشور وجود ندارد. هیات دولت در دهم بهمن اعلام کرد ورود هواپیمای حامل امام به فرودگاه مهرآباد تهران بدون اشکال است. با اعلام این خبر، کمیته استقبال از امام در پیامی اعلام کرد امام خمینی رحمه‌الله در ساعت نه صبح پنجشنبه دوازده بهمن در تهران خواهد بود.شامگاه یازده بهمن، هواپیمای امام خمینی رحمه‌الله غرش‌کنان از فرودگاه شارل دوگل فرانسه به آسمان پرواز کرد. امام نماز شب را در طبقه دوم هواپیما به جای آورد و سپس در طبقه پایین هواپیما استراحت کرد. مهماندار هواپیما از مشاهده آرامش امام متعجب شده بود. هنگام طلوع فجر، امام و همراهان نماز صبح را به جماعت به جا آوردند. زمان ورود هواپیما به آسمان ایران، خبرنگاری از امام پرسید: «چه احساسی دارید؟» و امام پاسخ داد: «هیچ.» امام هیچ احساسی نداشت، چراکه او فقط برمبنای تکلیف عمل می‌کرد. پیروزی و شکست برای او، هر دو زیبا بود. همان طور که شکست، او را ناامید نمی‌کرد، پیروزی نیز احساسات شخصی‌اش را برنمی‌انگیخت. پرواز بازگشت سید‌روح‌الله خمینی از فرانسه به تهران با همراهی تعداد زیادی انجام شد که شامل سیاستمداران انقلابی، ماموران آمریکایی، چریک‌های آموزش‌دیده، خانواده آیت‌الله خمینی و خبرنگارها بودند. برخی از این افراد در زیر فهرست نوشته شده‌اند. ابوالحسن بنی‌صدر، صادق قطب‌زاده، ابراهیم یزدی، حسن ابراهیم حبیبی، حسن لاهوتی، احمد غضنفرپور، تقی ابتکار، محسن سازگارا، محمد منتظری- فرزند حسین‌علی منتظری، مرتضی مطهری، خانم دوریان مک‌گری، ژرار ژان فابین-باتوش (محافظ شخصی آیت‌الله خمینی در نوفل ‌لوشاتو).