دور زدن تحریم‌ها چاره‌ساز نیست

در نشستی با عنوان «مسیر دولت چهاردهم» با محوریت اقتصاد مقاومتی، کارشناسان بر این عقیده بودند که دور زدن تحریم نوعی بازتولید مسائل قبلی محسوب می‌شود، لذا مواجهه ما باید خنثی‌سازی تحریم باشد. نقطه قوت ما نیز منابع، صنایع و جغرافیای ماست و برای پیاده‌سازی اقتصاد مقاومتی دستگاه‌ها باید از پراکنش بپرهیزند و ذیل یک هدف قرار گیرند. داشتن کلان ایده، اقناع عمومی و بسیج نیروها در این مسیر اهمیت دارد.
به گزارش ایسنا، با نزدیک شدن به ماراتن چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، مساله چگونگی حکمرانی، تعاملات بین‌المللی، مساله تحریم‌ها، سیاست داخلی و خارجی و تاثیر این مولفه‌ها بر اقتصاد کشور مورد توجه قرار گرفته و انتظار می‌رود دولت آینده بتواند برنامه‌ها و سیاست‌های منطقی و اصولی در جهت بهبود اوضاع کشور در پیش بگیرد.
اخیراً اندیشکده اقتصاد مقاومتی با ارسال بسته سیاستی «مسیر دولت چهاردهم» به 6داوطلب چهاردهمین انتخابات ریاست‌جمهوری در قالب یک نامه، اعلام کرده است: تحول و پیشرفت کشور نیازمند اراده حکمرانی است و این اراده، بدون داشتن ایده حکمرانی ممکن نیست. این ایده مبتنی بر شرایط روز کشور و جهان، در بسته سیاستی «مسیر دولت چهاردهم» تبیین شده است.
در این راستا شب گذشته نشستی با حضور محمد امینی رعیا مدیر اندیشکده اقتصاد مقاومتی، حسین درودیان اقتصاددان، موسی شهبازی دبیر کمیسیون اقتصادی دولت و مهدی رزم‌آهنگ کارشناس مرکز پژهش‌های مجلس برگزار شد که در این گزارش، خلاصه‌ای از مباحث مطرح‌شده را می‌خوانید. متن کامل این نشست به‌زودی منتشر می‌شود.
محمد امینی‌رعیا مدیر اندیشکده اقتصاد مقاومتیدر این میزگرد بیان کرد: پس از انقلاب اسلامی، آمریکا و هم‌پیمانانش به این نتیجه رسیدند که ایران را باید متوقف کرد، زیرا ما در نقطه‌ای واقع شده‌ایم که می‌توانستیم برای قطب‌های بزرگ، خطر ایجاد کنیم. بنابراین تصمیم گرفتند ایران را تحریم کنند. اگر خود را جای کسی که تحریم کرده بگذاریم طبیعتا دلیلی ندارد تحریم را بردارد.
وی افزود: تحریم‌ها تهدیدی برای اقتصاد ما محسوب می‌شود. نقطه قوت ما نیز منابع، صنایع و جغرافیای ماست. نقطه ضعف اصلی ما هم در تمام دولت‌ها به بحث تورم و معیشت برمی‌گردد. به نظر من باید تحریم را از نقاط غیرمقاوم اقتصاد، بی‌اثر کنیم. سوال بعدی این است که چگونه قدرت ایجاد کنیم؟ جواب، توسعه صنعتی با محوریت نظم جدید جهانی است. باید صنایع اشتغال‌آفرین، ارزآور، صادراتی و مبتنی بر زنجیره‌های ارزش منطقه‌ای ایجاد کنیم تا قطب‌های جدید قدرت مبتنی بر صنایع پیشران شکل بگیرد. در ادامه این نشست، حسین درودیان اقتصاددان گفت: ضرورت کلان ایده داشتن این است شخصی که می‌خواهد کشور را در دست بگیرد جنبه گفتاری را تقویت و مردمی را که به این ایده اعتقاد دارند بسیج کند. مثلا کلان ایده دولت اصلاحات یا احمدی‌نژاد معلوم بود، لذا یک عده با آن همراهی کردند. این به شما اجازه می‌دهد در کنش‌های دولت ‌هارمونی و هم‌راستایی ایجاد کنید. اگر کلان ایده نباشد شما برای این موضوع که این ایده درست است یا نادرست، ملاکی ندارید.
به گفته درودیان، متن کلان ایده اقتصاد مقاومتی با وجود آنکه توسط جوانان ایجادشده دارای پختگی است و عالمانه بودن در آن دیده می‌شود. متن خیلی واقع‌گرا نوشته شده و چیزهای شعاری در آن نمی‌بینید. جنبه مثبت دیگر به وجه میدانی بودنش مربوط است. مشکلی که خیلی از اقتصاددانان دارند با واقعیت روی زمین ربط و پیوند ندارد. مثلا خیلی زیاد حرف زدن روی متغیرهای کلان دور از دسترس مثل شعار تورم تک‌رقمی با واقعیت میدانی خیلی فاصله دارد. ما زیادی به مسائل کلان اهمیت می‌دهیم. در حالی که بهتر است تمرکزمان را روی چند کار رو به بهبود بگذاریم.
موسی شهبازی دبیر کمیسیون اقتصادی دولت نیز گفت: متاسفانه در حال حاضر برداشتی که جامعه کارشناسی از موضوع تحریم دارد با برداشت‌ها در فضای عمومی متفاوت است. در این انتخابات می‌بینیم که گفته می‌شود شاید آن موقع نمی‌شد تحریم را برداریم ولی الان با یک مذاکره می‌توان تحریم‌ها را رفع کرد. دولت‌ها همیشه تلاش‌شان این بوده که تحول ایجاد کنند اما چرا مسائل به ثمر نمی‌رسد؟ آیا در دولت‌های قبلی اساسا اولویت‌بندی نداشتیم که مسائل اقتصاد‌مان حل نشده یا موضوع ریشه‌ای‌تر و ساختاری‌تر است؟
شهبازی بیان کرد: دولت رییسی از نظر پشتکار و تلاش (با گذشته) قابل مقایسه نبود. وزرا هم انسان‌های پیگیر و دغدغه‌مندی بودند و عموم بدنه دولت با مسائل آشنایی داشتند، ولی من با آسیب‌شناسی به این نتیجه رسیدم که لکوموتیوی که باید پیش‌برنده اولویت‌ها باشد ضعف دارد. به فکر این نباشیم که یک برنامه ۱۰۰‌روزه بدهیم و گرفتار اسناد شویم. دستگاه‌ها و وزارتخانه‌های متعدد داریم که در کنار مراجع تصمیم‌گیری فرادولت قرار می‌گیرند. نظام تصمیم‌گیری اینطور شده که بعضا از نو همه چیز را می‌سازد و با دعوت از همه دستگاه‌ها دچار نوعی پخش‌شدگی می‌شود. معتقدم تزاحم بین ملاحظات سیاسی کوتاه‌مدت با بلندمدت باید از بین برود.
مهدی رزم‌آهنگ‌ کارشناس مرکز پژوهش‌های مجلس در این نشست گفت: به‌زعم من کلان ایده می‌تواند وجه مشخصه یک دولت باشد و تا زمانی که نباشد همه مسیرها و ایده‌ها غیرواگرا می‌شوند. اگر آن کلان ایده باشد همه نیروها برای رسیدن به آن هماهنگ می‌شود. مثلا در دولت روحانی بحث عادی‌سازی روابط مسوولیت اصلی دولت بود. این کلان ایده به آنها خط می‌داد، لذا فکر می‌کنم کلان ایده مهم است.
وی تصریح کرد: دور زدن تحریم نمی‌تواند پاسخ دقیقی به تحریم باشد، زیرا دور زدن تحریم معماری جدیدی در مناسبات بین‌المللی ایجاد نمی‌کند، بلکه موضوعات قبلی را بازتولید می‌کند. نکته دوم اینکه جهان ۲۰۲۴ با جهان ۲۰۱۴ کاملا متفاوت است. یک بار خروج از برجام تجربه شده است. اروپا و غرب سیاست چندپارگی را در پیش گرفته‌اند و تجارت به ابزاری برای جنگ تبدیل می‌شود. به‌طور مثال اروپا زنجیره‌های ارزش را از روسیه جدا کرده و تصمیم گرفته از روسیه گاز وارد نکند. در بحث برجام نیز آن طرف میز کسی که با موضوع برجام با ما گفت‌وگو کرد دیگر ننشسته است. امروز اگر به طرف اروپایی بگوییم بیا و برای گفت‌وگو پشت میز بنشین، مساله غزه برایش پررنگ‌تر از مساله هسته‌ای است. بنابراین مساله ما باید خنثی‌سازی تحریم باشد.