دولت، مردم و دلار

شهروندان ایرانی از تهیدست تا فرادست شیفته دلار آمریکایی‌اند، چون خوب می‌دانند این پول را هر جای دنیا ببرند، می‌توانند بفروشند یا با آن کالا خریداری کنند. دلار البته تنها در ایران نیست که هواخواه سرسخت دارد، بلکه بیشتر شهروندان جهان حتی در چین، روسیه، کره‌شمالی و کوبا که رهبران آنها ستیز با آمریکا را فعالیت اصلی خود قرار داده‌اند، کوشش می‌کنند دلار پس‌انداز کنند. از سوی دیگر با چنین هواداران سفت و سختی که دلار آمریکا دارد، این پول یک کالا شده و به همین دلیل قیمت دارد و قیمت آن را نیز همین تشنگی مردم تعیین می‌کند. به زبان ساده‌تر اگر بگوییم تا روزی که دلار در دنیا تقاضا برایش روند روزافزون دارد، پول جهانی است و قیمت آن فزاینده است.
اگر کشوری بخواهد این کالا را در داخل ارزان کند یا به زبان فنی‌تر نرخ تبدیل پول ملی به دلار آمریکا را افزایش دهد، باید رشد عرضه دلار به معنای واقعی در یک بازه زمانی از رشد تقاضا به صورت واقعی یا تقاضای موثر بیشتر باشد. در صورتی که این عرضه و تقاضا در دنیای واقعی با هم برخورد نکنند و دولت‌ها بخواهند با تبلیغات و دادن گزارش‌های ویژه که باور شهروندان نمی‌شود قیمت را پایین نگه دارد، این اتفاق نمی‌افتد که نرخ تبدیل دلار به ریال کاهش را تجربه کند. اگر همین الان دولت دلار را با قیمت ۵۰ هزار تومان به هر میزان عرضه کند و شهروندان بیمی از خرید و پیامدهای آن نداشته باشند همه دلارهای عرضه‌شده را با شتاب خریداری خواهند کرد.
شهروندان ایرانی باور ندارند دولت سیزدهم دلار‌های بیش از تقاضای جامعه در اختیار دارد یا می‌خواهد بیش از تقاضای موجود عرضه کند. به همین دلیل است که قیمت دلار برای آن میزان قابل دسترس در بازار آزاد روندی فزاینده را تجربه می‌کند. اینکه اعضای ارشد دولت سیزدهم به ترتیب و نیز برخی هواداران دولت حتی در بخش خصوصی پی‌در‌پی گفت‌وگو کنند که افزایش قیمت دلار سیاسی است و دولت دلار فراوانی در اختیار دارد و قیمت‌ها به زودی برمی‌گردند و… فایده‌ای ندارد. حقیقت را باید قبول کرد و دست از سرسختی برداشت و اجازه داد دلار به مثابه یک کالا در بازار آزاد خرید و فروش شود و دلارهایی که ایرانیان در ایران و دیگر کشورها دارند به این بازار بیایند تا قیمت‌ها تعدیل شود. شهروندان را ساده و ناآگاه فرض نکنیم. دولت‌های نهم تا دوازدهم نیز بارها همین حرف‌ها را زده‌اند.