دولت آنالوگ

«جهان‌صنعت»- جلسه جمعی از فعالان اقتصاد دیجیتال با ابراهیم رییسی روز دوشنبه، بیست‌وهشتم فروردین ماه، برگزار شد تا فعالان این حوزه فرصتی داشته باشند برای اینکه مشکلات، خواسته‌ها و دغدغه‌هایشان را مطرح کنند. روسای برخی اتحادیه‌های حوزه فاوا، مدیران برخی پلتفرم‌های بومی و شرکت‌های فعال در حوزه فناوری از جمله حاضران در این نشست بودند.
رییسی در این نشست اقتصاد دیجیتال را بخش قابل‌توجهی از اقتصاد کشورهای توسعه‌یافته و در حال پیشرفت دانست. رییس‌جمهوری همچنین به رشد فزاینده اقتصاد دیجیتال در برخی کشورهای همسایه اشاره کرد و گفت: «عقب‌ماندگی در این حوزه خسارت‌بار و غیرقابل جبران است.» رییسی، انگیزه و استعداد فوق‌العاده جوانان کشور در حوزه اقتصاد دیجیتال، برنامه‌ریزی برای حفظ و جذب استعدادهای کشور و برداشتن گام‌های بلند در زمینه هوش مصنوعی را ضروری دانست.
ابراهیم رییسی بر لزوم سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در حوزه اقتصاد دیجیتال تاکید کرد و گفت: «در حوزه اقتصاد دیجیتال هم سرمایه‌گذاری داخلی می‌خواهیم و هم باید زمینه سرمایه‌گذاری خارجی را ایجاد کنیم. علاوه بر این، به تضمین برای اصل سرمایه‌ داخلی و خارجی و هم برای سود این سرمایه نیاز داریم.» او درباره نقش دولت در حوزه کسب‌وکارهای مبتنی بر فناوری چنین توضیح داد: «نقش دولت در عرصه کسب‌وکارهای دیجیتال حمایت، هدایت، نظارت و تنظیم‌گری است.» ابراهیم رییسی در ادامه نیز تاکید کرد که زمینه‌سازی برای حضور بیشتر بخش خصوصی در کسب‌وکارهای مجازی از وظایف دولت و همچنین اتحادیه‌هایی است که در حوزه اقتصاد دیجیتال فعالیت دارند.
رییس‌جمهور همچنین به دستور پیشین خود به دستگاه‌های دولتی درباره اینکه بدون نظر و مشورت فعالان بخش خصوصی نباید درباره مسائل آن حوزه تصمیم‌گیری کنند، اشاره کرد. به گفته رییسی، معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، وزارت ارتباطات و مرکز ملی فضای مجازی مکلف هستند نظام مسائل مربوط به حوزه اقتصاد دیجیتال و کسب‌وکارهای مجازی را احصا کرده و مشکلات را با هم‌اندیشی و همکاری خود فعالان این حوزه برطرف کنند.
تسهیل فضای کسب‌وکار در اقتصاد دیجیتال؛ وظیفه دستگاه‌های دولتی
رییسی با تاکید بر اینکه همه مسوولان و بخش‌های دولتی موظف به تسهیل فضای کسب‌وکار در اقتصاد دیجیتال و رفع موانع در این حوزه هستند، از تعدد مراجع و اطاله فرآیند صدور مجوز به‌ عنوان یکی از مهم‌ترین موانع این عرصه یاد کرد و گفت: «دستگاه‌‌های تنظیم‌گر باید به نحوی فعالیت‌شان را تنظیم کنند که موجب اخلال در کسب‌وکار نشود.» لزوم توجه به آموزش و تربیت نیروی انسانی کارآمد در حوزه اقتصاد دیجیتال دیگر ضرورت‌هایی بود که مورد تاکید رییس‌جمهوری قرار گرفت، چراکه به‌زعم او اشتغالزایی در این عرصه مناسب نیست: «خوشبختانه نیروی کار توانمندی در عرصه اقتصاد دیجیتال داریم، اما میزان اشتغالزایی در این حوزه، متناسب با این ظرفیت‌های موجود و قابل قبول نیست.» ابراهیم رییسی لزوم ثبات در سیاستگذاری و تصمیمات دولتمردان را نیز مورد تاکید قرار داد و گفت: «سرمایه‌گذاری در هر حوزه‌ای نیازمند ثبات است به نحوی که شرایط پایدار و مسیر آینده قابل پیش‌بینی باشد تا تولیدکننده بتواند با اطمینان و در فضایی واقعی فعالیت کند.» «تسهیل و تضمین اصل و سود سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در کسب‌وکارهای دیجیتال»، «تضمین خرید خدمات صاحبان کسب‌وکارهای مجازی»، «تخصیص ارز مناسب برای توسعه اقتصاد دیجیتال»، «حمایت از صادرات فناوری و خدمات دیجیتال» و «فعال شدن ستاد ویژه اقتصاد رمزارز» از دیگر تاکیدات ابراهیم رییسی در این نشست بود.
در این نشست مینا مهرنوش رییس اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی، حسین اسلامی رییس سازمان نصر تهران، علی رسولی‌زاده مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان پات، عباس عسگری مدیرعامل پیام‌رسان «سروش‌پلاس»، آسیه حاتمی‌یزدی مدیرعامل شرکت «ایران تلنت»، علیرضا عابدین‌نژاد مدیر عامل شرکت «دوران»، مسعود شکرانی مدیرعامل گروه «داده‌ورز جویان»، محمدمهدی تقی‌پور مدیرعامل شرکت «به‌پرداخت ملت»، مهدی انجیدنی مدیرعامل شبکه پیام‌رسان «گپ»، محمدرضا آقایا مدیرعامل سایت «باسلام»، حمیدرضا فومنان مدیرعامل شرکت «آرمان رایان‌شریف»، مهدی جعفری‌جوزانی نماینده جامعه بازی‌سازان کشور و امیرحسین راد مدیرعامل شرکت رمزارز «نوویتکس»، حضور داشته و دغدغه‌هایشان را مطرح کردند. «ایجاد مناطق آزاد فناوری اطلاعات»، «جلوگیری از رقابت شرکت‌های شبهه‌دولتی با بخش خصوصی»، «افزایش زمان تسویه‌حساب تسهیلات ارزی فعالان حوزه دیجیتال»، «آینده‌پژوهی و تثبیت بازار برای کسب‌وکارهای مجازی»، «جلوگیری از ورود بانک‌ها به سرمایه‌گذاری در عرصه اقتصاد دیجیتال» و «تدوین سند چشم‌انداز کشور برای سرمایه‌گذاری در حوزه رمزارز و تدوین لایحه برای کنترل ریسک‌های این حوزه» از جمله موضوعاتی بود که از جانب فعالان حوزه فناوری در این نشست مطرح شد. رییس‌جمهور مرکز ملی فضای مجازی را مامور کرد پیشنهادهای ارائه‌شده در این نشست را برای تهیه لایحه برای کنترل ریسک سرمایه‌گذاری در اقتصاد دیجیتال و همچنین ایجاد شورای رقابت اقتصاد دیجیتال مورد بررسی قرار دهد.
درخواست بهره‌گیری بیشتر از توان بخش خصوصی
«حسین اسلامی» رییس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران یکی از فعالان عرصه اقتصاد دیجیتال بود که در این جلسه حضور داشت و به ارائه دغدغه‌ها و مطالبات در این حوزه پرداخت. به گزارش روابط‌عمومی سازمان نصر تهران، «اسلامی» بر بهره‌گیری بیشتر دولت از توان بخش خصوصی تاکید کرد. «اسلامی» همچنین پیشنهاد حضور یک نماینده از بخش خصوصی در نشست‌های فضای مجازی را بدون حق رای ارائه داد. بازگشت درآمد صنعت به خود صنعت و سرمایه‌گذاری دوباره، موضوع دیگری بود که رییس سازمان نصر تهران عنوان کرد: «امکان دارد افرادی در بخش دیجیتال درآمد داشته باشند، اما به دلیل نداشتن امید به سرمایه‌گذاری مجدد، این درآمدها را در سایر حوزه‌ها سرمایه‌گذاری کنند؛ از این رو مناسب است تا خود دولت به عنوان یک الگو، درآمدهای حوزه‌هایی مانند اپراتورها را به همان صنعت بازگشت دهد.»
رفع اختلالات اینترنت درخواست دیگری بود که اسلامی به آن اشاره کرده و گفت: «محدودیت‌های کنونی اینترنت کمکی به آینده کشور نخواهد کرد. همه موارد عنوان‌شده از سوی نهادهای امنیتی و قضایی را شنیده‌ایم اما هنوز بر این باوریم که در فضای بازتر باید به فعالیت ادامه داد.» او در ادامه از آمادگی بخش خصوصی برای حل دغدغه‌های کنونی خبر داده و اعلام کرد: «نمی‌دانیم مواردی مانند «یوتیوب» و «گوگل پلی» چه زمانی رفع فیلتر می‌شوند. بنده استدعا دارم تا در این موارد تجدیدنظر شود و این آمادگی را داریم تا با حضور نمایندگان بخش خصوصی دغدغه‌های کنونی حل شوند و فشار حداکثری کشور برداشته شود.»

لزوم هماهنگی میان قوای سه‌گانه
جمشید عدالتیان‌شهریاری اقتصاددان و عضو سابق اتاق بازرگانی ایران در خصوص رفع موانع فضای کسب‌وکارهای دیجیتال به «جهان‌صنعت» گفت: مساله فناوری اطلاعات مربوط به قوه اجرایی است و بعضی از این مسائل مربوط به وظایف قوای سه‌گانه است. به این دلیل که زمانی که از وزیر ارتباطات می‌پرسیم چرا همه چیز فیلتر است می‌گوید از دست من خارج است و مسوولیت فیلترینگ را بر گردن سازمان و قوه دیگری می‌اندازد.
به نظر می‌آید قوه مجریه در زمان آقای روحانی هم این قول را می‌داد ولی اجرایی نشد. به این دلیل که سازمان‌های دیگر هم در این مساله دخالت می‌کنند. لذا قوه مجریه می‌تواند تا جایی که ممکن است این وعده‌ها را عملی کند ولی باید از آقای رییس‌جمهور تقاضا کنیم هماهنگی‌های بیشتری را بین سه قوه به‌وجود آورد تا این کار عملی شود. او در ادامه گفت: در واقع مساله فیلترینگ در حیطه شخصی آقای رییس‌جمهور نیست، لذا آقای رییسی باید قول دهد که در جلسه سران قوا تلاش کند تا این مسائل حل شود. در نهایت اگر این مشکلات حل نشود و محدودیت‌ها ادامه‌دار باشد، رشد در زمینه کسب‌و‌کارهای دیجیتال کار بسیار مشکلی است.
عدالتیان‌شهریاری همچنین در خصوص شرط فعالیت پلتفرم‌های خارجی در ایران گفت: زمانی که یک نمایندگی در کشوری ورود پیدا می‌کند و می‌خواهد خدمات خود را ارائه کند، انتظاراتی از آن داریم که در حیطه وظایف خود نمی‌داند و به همین دلیل حضور پیدا نمی‌کند. ولی اگر در کشوری نمایندگی داشته باشد که می‌تواند بدون محدودیت درآمدی را برای خود ایجاد کند، احتمال اینکه نمایندگی خود را در آن کشور ایجاد کند، بیشتر است.