20 - 12 - 2022
دو روی یک شخصیت
مسعود سلیمی
احسان نراقی به عنوان جامعهشناس و استاد دانشگاه از یکسو و فعال دانشگاهی، اجتماعی که گاه برچسب سیاسی هم بر آن میخورد در دهههای ۴۰ و ۵۰ خورشیدی در زمره شخصیتهای اهم و رسمدار ایران به حساب میآمد.
به شهادت کسانی که او را از نزدیک میشناختند بهویژه دانشجویانی که در کلاسهای درس و سمینارهای علوماجتماعی و جامعهشناسی از دانستههای او بهره بردهاند، احسان نراقی فردی بود عاشق فعالیتهای اجتماعی که در ارتباط با مسایل و مشکلات دانشگاهیان و دانشجویان همواره در کنار آنها یاریرسان بود.
یکی از خصوصیات بارز احسان نراقی، ارتباط خوب و گاه نزدیک او با دولتهای وقت پیش از انقلاب بود واقعیتی که هیچگاه نه او و نه طرفدارانش آن را انکار نکردند و به عنوان یک ابزار برای کمک به مشکلات دانشگاه و دانشجویان قلمداد میکردند تا جایی که او را پلی میدانستند میان دانشگاه و دولت که برای تلطیف شرایط اجتماعی و سیاسی بسته شده بود.
یکی دیگر از مشخصههای احسان نراقی این بود که در کلاسهای درس و در سمینارهایی که به ویژه در موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی برگزار میشد، مسایلی را مطرح میکرد و شرایطی را به وجود میآورد تا دانشجو و مخاطب را به چالش و بحث و جدل برانگیزاند.
احسان نراقی با برگزاری سمینارهای گوناگون و کشاندن آنها به رسانهها میخواست و تلاش میکرد تا بحث درباره مسایل و مشکلات روزمره مردم را به سطح جامعه بکشاند و به تعبیری توجه به مشکلات را نزد مردم نهادینه کند.
وی مانند تمام شخصیتهای معروف و اثرگذار در رفتارهای اجتماعی و سیاسی در کنار موافقان زیادی که داشت کسانی هم بودند که رابطه دوستانه او را با دولتهای وقت برنمیتابیدند و به عنوان روشنفکری فرصتطلب و متفکری که از تفکر ثابتی پیروی نمیکند، بر او میتاختند.
احسان نراقی در سالهای آغازین پس از انقلاب هم میخواست مانند گذشته با دولت وقت رابطه داشته باشد، اما در نهایت با موفقیت همراه نبود.
با رفتن از ایران و زندگی در فرانسه احسان نراقی رفتهرفته به روشنفکری خانهنشین و منزوی بدل شد، شرایطی که اصلا با روحیه و مشخصههای فکری و شخصیتی او وفق نمیداد آخر اینکه احسان نراقی با همه حرف و حدیثهایی که یدک میکشید و با همه تضادهایی که طرفداران و مخالفانش با دلایل خاص خود آنها را توجیه میکردند، نامش در زمره روشنفکران و فعالان اجتماعی و سیاسی بنام و اثرگذار در دو دهه پایانی، دوران پهلوی به ثبت رسیده است.
احسان نراقی در کنار سخنوری و فعالیتهای دانشگاهی و اجتماعی آثار مکتوب هم از خود بر جای نهاده است.
احسان نراقی که «غربت غرب» را با تمام وجود احساس کرده بود، سرانجام در ۱۱ آذر ۱۳۹۱ در تهران چشم بر دنیا بست.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد