دگردیسی در دستگاه دیپلماسی «شی»

گروه بین‌الملل- دولت چین روز جمعه اعلام کرد که چین گانگ سفیر این کشور در ایالات متحده را به عنوان وزیر خارجه جدید معرفی می‌کند. این انتصاب در حالی صورت گرفته که روابط میان پکن و واشنگتن همچنان در بخش‌های مختلفی از تجارت گرفته تا موضوع تایوان تنش‌آلود است.
گانگ جانشین وانگ‌یی ۶۹ ساله شده که وزیر خارجه قبلی در کنگره ماه اکتبر مقامی در دفتر سیاسی کسب کرده و با ارتقای مقام همچنان در دستگاه سیاست خارجی چین ایفای نقش خواهد کرد. به گزارش NPR، چین گانگ که اکنون در حساب توئیتری خود بیش از چهار میلیون دنبال‌کننده دارد به گفته ناظران یکی از افراد مورد اعتماد شی ‌جین‌پینگ رئیس‌جمهوری چین است. گانگ ۵۶ ساله همچنین به عنوان جوان‌ترین وزیر خارجه جمهوری خلق چین نیز محسوب می‌شود. در این رابطه دولت چین در بیانیه‌ای که در این خصوص صادر کرده، اعلام کرد که پکن برای حل چالش‌های مشترک دیپلماسی چینی که آمیزه‌ای از خرد و ابتکارات است را ارائه خواهد داد. سون یون مدیر برنامه چین در مرکز استیمسون در واشنگتن دی‌سی می‌گوید: وزیر خارجه جدید چین اکنون با انبوهی از کارها و برنامه‌های متعدد مواجه است؛ از روابط با ایالات متحده گرفته تا مشارکت میان پکن و مسکو. البته به نظر می‌رسد اولویت اصلی او بهبود روابط با آمریکا باشد. در واقع این امر برای بهبود وضعیت اقتصادی چین نیز بسیار حائز اهمیت است. از سوی دیگر با مساله مهم روسیه و کره‌شمالی نیز روبه‌رو است.
چهره‌ای آشنا در چین
چین گانگ در حال حاضر چهره‌ای آشنا برای شهروندان چینی و روزنامه‌نگاران خارجی مستقر در پکن است. وی به عنوان سخنگو و معاون مدیرکل اداره اطلاعات وزارت خارجه چین در بازه زمانی ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۰ یک رویکرد خاص و تهاجمی در قبال سوالات خبرنگاران داشت که از همین منظر به عنوان دیپلماسی گرگ جنگجو شناخته شد. به عنوان مثال وی وقتی در سال ۲۰۰۸ از سوی یک خبرنگار درباره یک آلبوم موسیقی مورد سوال قرار گرفت که با سرزنش کردن خبرنگار گفت: بسیاری از مردم این نوع موسیقی را دوست ندارند زیرا خیلی تند و پرسر‌وصدا است. وی سپس افزود: حدس می‌زنم که شما یک بزرگسال بالغ هستید، اینطور نیست؟
به واسطه همین نوع برخوردها بود که گانگ در داخل چین و نیز در دانشگاه‌های این کشور مورد تحسین واقع شد. دانشگاهی که او در آن تحصیل‌کرده یعنی دانشگاه روابط بین‌الملل پکن، هنگامی که وی در سال ۲۰۱۸ به مقام معاون وزیر خارجه ارتقا یافت در وب‌سایت خود نوشت: او هرگز سوالی را بی‌پاسخ نگذاشته و نگرشی واضح و صریح داشته است.
چین گانگ در سال ۲۰۱۳ و طی مصاحبه‌ای نظرش را در خصوص دیپلماسی این‌چنین بیان کرد: دیپلماسی یک کار پیچیده و سیستماتیک است. می‌تواند با مقداری نرمی سخت یا با مقداری سختی نرم همراه باشد. همچنین می‌تواند سخت و نرم باشد. یعنی با تغییر زمان و موقعیت، این دو ممکن است به یکدیگر تبدیل شوند.
دستیار مورد اعتماد شی‌ جین‌پینگ
پس از پیوستن به وزارت خارجه چین در سال ۱۹۸۸، چین گانگ ابتدا برای مدت کوتاهی در دفتر پکن یونایتد پرس اینترنشنال به عنوان مدیر یک خبرگزاری آمریکایی منصوب شد. در آن زمان، خبرگزاری‌های غیرچینی نمی‌توانستند مستقیما اتباع این کشور را استخدام کرده و باید از سوی مقامات، کارمندان محلی در اختیار آنها قرار داده می‌شد. وی سپس به عنوان یک دیپلمات، تخصص خود را در امور اروپای غربی تقویت کرده و سپس در دهه ۲۰۰۰ میلادی به سفارت چین در انگلستان رفت. او در این پست دیپلماتیک به عنوان منشی سوم و دوم خدمت کرد و در نهایت به عنوان سفیر چین در لندن منصوب شد.
سپس وی در بازه زمانی ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ مدیر پروتکل وزارت خارجه چین، مسوول تدوین برنامه‌ دیدار و گفت‌و‌گوی شی جین پینگ با سایر رهبران جهان شد. علاوه بر این قبل از تصدی سفارت چین در آمریکا در سال ۲۰۲۱ نیز به عنوان معاون وزیر خارجه در سال ۲۰۱۸ خدمت کرد. دوره کوتاه سفارت او در آمریکا در حالی خاتمه یافته که وی در طول یک‌سال گذشته سرتاسر ایالات متحده آمریکا را بازدید کرده و حتی دیدارهایی نیز با ایلان ماسک داشته است. او همچنین به محض ورود به واشنگتن با لحنی خاص و آشتی‌جویانه به خبرنگاران گفت که درهای روابط میان دو کشور همیشه باز بوده و نمی‌تواند بسته شود.
او همچنین بارها تاکید کرده است که رقابت بین ایالات متحده و چین «یک بازی حاصل جمع صفر» نیست. گانگ در مصاحبه‌ای با استیو اینسکیپ از NPR در ژانویه سال ۲۰۲۱ تاکید کرده است: مهم‌ترین رابطه چین با ایالات متحده آمریکا است. او وقتی در خصوص تایوان مورد پرسش قرار گرفت نیز آن را نقطه منفی روابط میان دو کشور دانسته و گفت: اگر مقامات تایوانی که توسط ایالات متحده جسور شده‌اند به راه استقلال ادامه دهند، به احتمال زیاد چین و آمریکا به عنوان دو کشور بزرگ، درگیر یک تنش نظامی خواهند شد.