دیوار کوتاه هنر

گروه فرهنگ و هنر- چند سالی است که ریز بودجه عمومی کشور در رسانه‌های جمعی منتشر می‌شود و از آن زمان تاکنون اعتراض‌هایی نسبت به اختصاص بودجه به بعضی از سازمان‌ها و نهادهای عموما فرهنگی- مذهبی در افواه عمومی دهان به دهان می‌شود. هسته اصلی این نقدها ابتدا به فلسفه وجودی این ارگان‌ها و در مرحله بعد مقدار بودجه‌ای است که به آنها اختصاص پیدا می‌کند. در جایی که سهم «حمایت و گسترش هنرهای تجسمی» با ده‌ها زیرمجموعه گسترده در بودجه سال ۹۹ حدود ۳۳ میلیارد تومان است، شورای سیاستگذاری حوزه‌های علمیه خواهران از دولت ۱۹۲ میلیارد تومان بودجه دریافت می‌کند. این تفاوت در تخصیص بودجه شامل بخش دیگر هنری هم می‌شود. برای مثال بودجه‌ای که برای کمک به موسسات، مراکز، انجمن‌ها، کانون‌ها و تشکل‌های صنفی موسیقی در نظر گرفته شده حدود سه میلیارد تومان است اما برای مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی ۱۵ میلیارد تومان در نظر گرفته می‌شود. این اختلاف فاحش در اذهان عده کثیری از مردم و فعالان فرهنگی ناعادلانه است و باعث تشدید حس تبعیض می‌شود. این در حالی است که با وجود اختصاص بودجه‌های سنگین به بعضی از این نهادها، آنها در تحقق اهداف‌شان موفقیتی به دست نیاورده‌اند و نتوانسته‌اند به وظایف ذاتی‌شان عمل کنند. برای مثال برای مساله حجاب که چندین نهاد فرهنگی، مذهبی و نظارتی برای رسیدگی به آن بودجه دریافت می‌کنند نه‌تنها توفیقی پیدا نکرده‌اند بلکه به اذعان خود این ارگان‌ها و کارشناسان مذهبی و حتی فعالان سایسی وضعیت حجاب در جامعه روز‌به‌روز بدتر شده است. جالب اینجاست عده‌ای معتقدند بودجه در نظر گرفته شده برای این موضوع کافی نیست و باید بودجه بیشتری به این موضوع اختصاص پیدا کند. این در حالی است که کسی در مورد نتایج و گزارش عملکرد بودجه‌های پیشین پاسخگو نیست و گاه دلیل عدم این توفیق را بودجه کم عنوان می‌کنند.
فاطمه ذوالقدر، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» در خصوص چگونگی تخصیص بودجه به موسسات و نهادهای فرهنگی گفت: برخی اعتراضات به بودجه بعضی از نهادها و ارگان‌ها که در قبال بودجه‌ای که می‌گیرند پاسخگو نیستند درست است اما بودجه فرهنگی کشور طی سالیان اخیر هیچ‌گاه افزایش پیدا نکرده و همواره روندی کاهشی داشته است. اما این درست که همه نهادهایی که از دولت بودجه می‌گیرند باید بابت عملکرد و نحوه هزینه‌کردشان به مجلس پاسخگو باشند. در کمیسیون فرهنگی مجلس کمیته‌ای با عنوان کمیته «اصلاح ساختار» تشکیل شده تا فعالیت‌های این نهادها را بررسی کند تا در صورت عدم تطابق بودجه اختصاص یافته با میزان فعالیت‌هایشان، ساختار بودجه‌ها اصلاح شود. متاسفانه در گذشته میزان این پاسخگویی بسیار کم بود اما طی سه سال گذشته نظارت بیشتر شده است. ذوالقدر در پاسخ به «جهان‌صنعت» مبنی بر چرایی اختصاص بودجه ۱۷۰۰ میلیارد تومانی به سازمان صداوسیما در حالی که به وزارتخانه تازه‌تاسیس و راهبردی میراث فرهنگی با سه زیرمجموعه عظیم میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی فقط ۱۲۰۰ میلیارد تومان بودجه تخصیص یافته است گفت: باید اعتراف کرد همچنان بی‌عدالتی‌هایی در زمینه اختصاص بودجه به نهادهای فرهنگی و هنری وجود دارد که باید اصلاح شود.
وی در پایان گفت: مساله بسیار مهمی که وجود دارد این است که بودجه فرهنگی کشور به طور کلی ۱۰ تا ۱۵ درصد نسبت به سال گذشته کاهش داشته و این در حالی است که حقوق و مزایای کارمندان امسال ۱۵ درصد افزایش داشته و نهادهای فرهنگی باید بتوانند حقوق کارمندان‌شان را پرداخت کنند.
طیبه سیاووشی عضو دیگر کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نیز درباره فلسفه وجودی بعضی از ارگان‌های فرهنگی و اختصاص بودجه به آنها به «جهان‌صنعت» گفت: هر سال در زمان تحویل بودجه به مجلس، در فضای مجازی و رسانه‌ای کشور در مورد اعداد ارقام بودجه‌ای که مثلا به حوزه‌های علمیه کشور یا ستاد امر به معروف اختصاص پیدا می‌کند جوی منفی به راه می‌افتد اما واقعیت این است که میزان کل بودجه فرهنگی کشور، کمتر از یک درصد کل بودجه است. اما در نهادهای اقتصادی که اتلاف بودجه صورت می‌گیرد را مردم نمی‌بینند.
ایشان در پاسخ به این سوال که نهادی مانند موسسه نشر و تنظیم آثار امام خمینی(ره) بر چه اساس ۲۶ میلیارد تومان بودجه دریافت می‌کند و این سوال مطرح می‌شود که آیا برای نشر آثار امام راحل سالانه ۲۶ میلیارد تومان بودجه لازم است، گفت: اگر می‌خواهید مصداقی ورود پیدا کنم، من ورود پیدا نمی‌کنم. اما مساله‌ای که وجود دارد این موسسات فقط در حد یک نشر نیستند و کارمند، کارگر و تجهیزات دارند.سیاووشی در ادامه اظهار داشت: مساله‌ای که ما پیگیر آن هستیم این است که بودجه‌ها براساس گزارش عملکرد موسسات و نهادها به آنها تعلق گیرد و دستگاه‌های ناظر در دولت و مجلس روی محل هزینه این بودجه‌ها نظارت کنند.
عضو فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی در مورد چگونگی اندازه‌گیری عملکرد موسساتی مثل مجمع جهانی تقریب مذاهب با بودجه‌ای بالغ بر ۳۲ میلیارد تومان به «جهان‌صنعت» گفت: این موسسه در هفته وحدت فعالیت‌های گسترده‌ای دارد. از برگزاری مراسم در دانشگاه‌ها تا دعوت از میهمانان خارجی و برگزاری برنامه‌های گوناگون در داخل و خارج از کشور اتفاقا این مجمع به شدت مورد حمایت نهادهای مذهبی و نمایندگان مجلس است و بسیاری نمایندگان ادوار مجلس در این مجمع مشغول فعالیت هستند.