رابطه سیاسی خریدار را تعیین کرد

گروه بورس- ‌صابر فیضی، مدیرعامل سابق بزرگ‌ترین شرکت مشمول اصل ۴۴ در اعترافی جالب توجه بعد از چهار سال به صراحت نکته‌ای را بیان می‌کند که می‌توان از آن به عنوان یک جمله طلایی و حل معمای حذف تعاونی پیشگامان کویر یزد نام برد چرا‌که وی درباره انتخاب خریدار و برنده بلوک ۱+۵۰ درصدی مخابرات که در ساعاتی باقیمانده به عرضه آن تنها رقیب جدی آن نیز حذف می‌شود، می‌گوید‌:‌ «‌برای ما مهم بود کسی که مخابرات را می‌خرد اولا کار بلد باشد و دوما بتواند با نظام سیاسی و اجتماعی کشور هم راه بیاید». وی همچنین می‌گوید: برخی خصوصی‌سازی مخابرات را شوخی گرفته بودند. ابلاغ بند «ج» اصل «۴۴» قانون اساسی درحالی هفته گذشته وارد هفتمین سال شد که از سال ۸۵ تاکنون بالغ بر ۲۰ شرکت دولتی وارد بورس و فرابورس شد‌ه‌اند. درمیان این تعداد شرکت، مخابرات از لحاظ میزان سرمایه‌ و ارزش روز بازار سهام دولتی واگذار شده حاضر در بورس به عنوان بزرگ‌ترین شرکت شمار می‌رود که از ۱۹ مرداد‌ماه ۸۷ با کشف قیمت ۱۵۰ تومانی هر سهم در مدار خصوصی شدن قرار گرفت و بعد از ۱۳ ماه با معامله ۸/۷ هزار میلیارد تومان ۵۰ درصد به علاوه یک سهم، رکورد بزرگ‌ترین معامله و واگذاری شرکت‌ها را در طول حیات اقتصادی ایران شکست و خصوصی شد، چک ۱۵۰۰ میلیارد تومانی بابت آن پرداخت وجه نقد معامله تاریخی شد، این شرکت که از آن به عنوان غول شرکت‌های دولتی یاد می‌شود، بعد از آن معامله تاریخی با مسایل و حاشیه‌‌هایی چون بحث بیمه کارگزاران روستایی، افزایش سهم سازمان تنظیم مقررات، ماهیت خریداران و. . . روبه‌رو بود تا اینکه در اردیبهشت‌ماه همین سال صابر فیضی بعد از شش سال و هفت ماه ناخواسته از مدیریت این شرکت رفت و جانشین پوررنجبر در توسعه اعتماد مبین (سهامدار اصلی مخابرات) شد. پور رنجبر هم سکان مدیریت مخابرات را به عهده گرفت. به همین بهانه‌ها و جواب دادن به سوالات متفاوت در زمینه واگذاری سهام مخابرات، فارس گفت‌وگویی را با فیضی انجام داده است که در ادامه می‌آید.
برخی خصوصی‌سازی مخابرات
را شوخی گرفته بودند
وی در ابتدا درباره اینکه بعد از ابلاغ بند«ج» اصل «۴۴» چه کارهایی برای آماده‌سازی انجام شد، می‌گوید: هرچند اسم مخابرات در این بند بود اما شر‌ط‌هایی مانند شبکه‌های مادر و غیر مادر مخابرات مطرح بود که خوشبختانه شبکه‌ها در سال ۸۲ توسط دولت تصویب شده بود. به هرحال مرحوم وفا غفاریان و وزیر وقت ارتباطات با جدیت پیگیر واگذاری مخابرات و خصوصی‌ شدن آن بودند ولی همه فکر می‌کردند شوخی است. در این میان دو قشر بودند؛ یک عده که دلسوزانه مخالفت می‌کردند و عده دیگری هم خصمانه‌ اما حتی آنهایی که خصمانه مخالفت می‌کردند واگذاری مخابرات را جدی نمی‌گرفتند.
حمله به واگذاری
وی در مورد اینکه این گروه‌ها از بیرون مخابرات بودند یا داخل اظهار داشت: هر دو این گروها فعال بودند. سندش هم این است که به محض خصوصی شدن مخابرات و رد و بدل شدن آن چک تاریخی که به ارزش ۱۵۰۰ میلیارد تومان (بابت وجه نقد معامله ۵۰ درصد به علاوه یک سهم مخابرات در ۱۸ آبان‌ماه ۸۸) داده شد، حمله‌های زیادی علیه مخابرات به وجود آمد، از طرفی بعد از عرضه اولیه سهام مخابرات در ۱۹ مرداد‌ماه ۸۷ و به وجود آمد مسایلی، عده‌ای اعلام کردند این شرکت هنوز آماده برای عرضه و شفاف نبود و دلیل آن نیز این بود که اتفاقاتی که افتاد ناشی از شرایط خاص بورس در پذیرش شرکت‌هایی چون مخابرات بود به همین دلیل موضوع پذیرش مخابرات سه بار در هیات پذیرش مطرح شد. در اولین بار باید ۱۶ مورد تعیین تکلیف می‌شد و در مرحله بعد ۱۶ بند به شش شرط تبدیل شد، این کاهش شروط هم به سادگی نبود و زحمت زیادی می‌برد. سپس در مرحله سوم به سه بند کاهش یافت تا اینکه آن سه بند هم برطرف شد، این درحالی است که مخابرات شرکتی دولتی بود و باید تغییرات زیادی اعمال می‌شد. یکی از آنها تغییر اساسنامه و تبدیل به سهامی عام و شفاف شدن صورت‌های مالی و تعهدات بود.
ورود شفاف به بورس
فیضی درباره اینکه آیا مخابرات با شفافیت معقولی وارد بورس شد نیز می‌گوید: اگر با شفافیت مناسب بورسی نمی‌شد که تاکنون یکی از آن موارد به نتیجه می‌رسید‌ اما این‌گونه نشد. چون مستندات ارایه شده در آن مقطع کافی بود‌. یکی از بحث‌های مخابرات، خود سازمان حسابرسی بود که واقعا مو را از ماست بیرون می‌کشد. افرادی در آن سازمان فعالیت و مدیریت می‌کنند حرفه‌ای و متخصص هستند و وقتی که گزارشی را به بورس می‌خواهند بدهند، با حساسیت بالایی این کار را می‌کنند. از موارد قابل توجه مخابرات هم این بود که حسابرس و بازرس قانونی آن سازمان حسابرسی بود و هست. به طوری که طی تغییر دوباره تیم حسابرسی، گزارش‌های تهیه شده مخابرات مورد تایید قرار گرفت که یکی از آنها بحث‌ حقوق بازنشستگان بود. بنابراین معتقدم نکته مبهمی از مخابرات باقی نماند. چون بعد از پنج مجمع سالانه‌ای که برگزار شده همه آن مباحث برطرف شد‌ اما به هر حال شرکتی با این بزرگی حاشیه‌هایی دارد که گاه با مقاومت‌های دولتی هم همراه بود.
شیطنت عامل سقوط قیمت
مدیرعامل سابق مخابرات از کشف قیمت ۱۵۰ تومانی هر سهم مخابرات در ۱۹ مرداد ۸۷ هم راضی به نظر می‌رسد و می‌گوید: ما در بحث قیمت‌گذاری به هیچ‌وجه وارد نشدیم. مجاز هم نبودیم. چون سازمان خصوصی‌سازی این کار را می‌کرد. با توجه به شرایط آن روز بازار، قیمت مورد تقاضای اکثر خریداران ۱۲۰ تومان بود تا اینکه مسوولان سازمان خصوصی‌سازی اعلام کردند هر سهم مخابرات را کمتر از ۱۵۰ تومان نخواهند داد. در این میان درست است که در عرض شش دقیقه پنج درصد سهام مخابرات به فروش رسید اما به هر حال قبلش مقاومت‌هایی شد و حتی در لحظات آخر هم ۶۰ درصد سهام قابل عرضه به فروش نرسید. تصورم این است اگر همکارانم در شرکت اقدام به خرید نمی‌کردند مساله دیگری رخ می‌داد اما بعد از عرضه اولیه، قیمت سهام مخابرات بالاتر و حتی به حدود ۲۱۰ تومان هم رسید ولی به دلیل شیطنت‌هایی که شد قیمت سهام در ماه‌های بعد به حدود ۱۳۰ تومان کاهش یافت. همچنین به خاطر بحث‌های واهی که از جاهای مختلف مطرح شد. در اسنادی که به بورس داده شده بود دلیلی برای کاهش قیمت سهام به ۱۳۰ تومان نبود اما یکی از راه رسید و گفت قرار است ۳۰۰ میلیارد تومان به دولت داده شود. آن یکی گفت باید به کارگزاران روستایی پول داده شود. این مسایل جزو مواردی است که طبق قوانین بورس کسانی که آنها را مطرح کرده و می‌کنند مجرمند، یعنی اگر سهامداری شکایت کند که با چنین مسایلی اقدام به فروش سهام کرده و زیان دیده‌، آن افراد متهم‌ هستند.
خریدار کاربلد می‌خواستیم
فیضی در این گفت‌و‌گو صراحتا می‌گوید خریدار بلوک برای وی به عنوان مدیرعامل وقت مخابرات مهم بوده و این اعترافی است که وی بعد از چهار سال آن را بیان می‌کند و می‌گوید: اینکه خریدار چه کسی باشد خیلی مهم بود‌ البته شاید گفتن این موضوع در آن زمان خیلی سخت بود اما در حال حاضر با سند می‌توان گفت قضیه واگذاری فولاد خوزستان چه شد؟ آیا الان کسی جرات دارد ۱۵۰۰ میلیارد تومان چک بابت وجه نقد معامله بلوک مخابرات پرداخت کند؟ مگر اینکه در آینده اتفاقاتی رخ دهد. آن چک جزو خاطرات جالب خصوصی‌‌سازی مخابرات بود که اکثر خبرگزاری‌های دنیا آن را گزارش کردند به همین خاطر باید کسی بلوک را رد اختیار می‌گرفت که کار بلد بوده و بداند که چکار می‌خواهد بکند. وی در پاسخ به این سوال که تعاونی پیشگامان کویر یزد هم متقاضی خرید بود اما به فاصله یک روز توسط سازمان خصوصی‌سازی کنار گذاشته شد، گفت: این گروه هم این کاره بود و توانایی انجام کار را داشت ولی از بعد سیاسی توانایی نداشت. می‌توانست مخابرات را اداره کند اما با توجه به هجمه‌هایی که علیه این شرکت به وجود آمد شاید با مشکلات سختی روبه‌رو می‌شد بنابراین برای ما مهم بود کسی که مخابرات را می‌خرد اولا کار بلد باشد و دوما بتواند با نظام سیاسی و اجتماعی کشور هم راه بیاید.
مدیریت دارایی بزرگ‌ترین هدف
فیضی درباره اهداف محقق شده این خصوصی‌سازی نیز می‌گوید: همیشه یک شعار می‌دهم که شاید شعار نه بلکه واقعیت باشد و آن اینکه کسی که ۱۵۰۰ میلیارد تومان را یکجا می‌دهد و ۲۵۰۰ میلیارد تومان قسط را تاکنون به موقع داده‌، بلد است از سرمایه خودش حفاظت کرده و دارایی‌هایش را مدیریت کند، من دنبال این بحث بودم. فرق خصوصی و دولتی هم همین است که طرف خصوصی آورده‌ای دارد و به هر بهایی که شده دنبال حفظ مجموعه و ارتقای آن است؛ آن هم مجموعه خدماتی مثل مخابرات که با طرف‌های زیادی درگیر و مرتبط است. از همه مهم‌تر بحث رقابت است که در دنیا رشددهنده است.