8 - 04 - 2025
راز اقبال جهانی به معدنکاری
دنیای معدن- براساس گزارش منتشر شده از سوی Grist در مجموعه «کشف نشده: مساله معدن» در دهه گذشته پس از تعهد جهانی برای مبارزه با تغییرات اقلیمی تحت توافق پاریس، سیستمهای انرژی جهانی دستخوش انقلابی عظیم شدهاند که نتیجه آن افزایش 6برابری انرژی خورشیدی در ایالات متحده و دو برابر شدن انرژی بادی بوده است. امروزه بیش از ۴۰میلیون خودروی الکتریکی در جادههای سراسر جهان تردد میکنند اما پایان دادن به وابستگی به سوختهای فسیلی و پذیرش فناوریهای سبز جدید، نیازمند مقادیر زیادی فلز است.
ساخت باتریهای خودروهای الکتریکی و دوچرخههای برقی به لیتیوم و کبالت نیاز دارد، همچنین ساخت پنلهای خورشیدی و توربینهای بادی به نیکل و عناصر خاکی کمیاب وابسته است و کابلهایی که انرژی تجدیدپذیر را از مناطق آفتابی و بادخیز به شهرها و کارخانهها منتقل میکنند، نیازمند مس فراوان هستند. هرچه سریعتر از سوختهای فسیلی فاصله بگیریم، به این فلزات و سایر مواد معدنی حیاتی نیاز بیشتری خواهیم داشت، به طوری که طبق گزارش آژانس بینالمللی انرژی، در گذار به انرژی پاک، تقاضای جهانی برای این مواد تا سال ۲۰۴۰ چهار برابر خواهد شد. این افزایش تقاضا به معنای حفر معادن روباز جدید، ساخت پالایشگاههای قدرتمند برای تصفیه سنگ معدن خام و احداث کارخانههای جدید برای تولید باتری و توربین است.
همانطور که قرن بیستم با جغرافیای نفت تعریف شد، قرن بیستویکم نیز میتواند با جغرافیای جدید فلزات تعریف شود، بهویژه با زنجیرههای تامین صنعتی پیچیده که اغلب از جهان در حال توسعه به جهان توسعهیافته و بالعکس جریان دارند. دونالد ترامپ، رییسجمهور ایالات متحده آمریکا، در روزهای ابتدایی فعالیت خود، دو فرمان اجرایی جداگانه در مورد مواد معدنی حیاتی امضا و بیان کرد که کشور با سرعتی «بسیار ناکافی برای تامین نیازهای ملی» در حال استخراج آنهاست. او از آن زمان تلاش کرده صدور مجوز برای پروژههای معدنی داخلی را تسریع کند، در حالی که همزمان به دنبال منابع بیشتر در خارج از کشور بوده است، از جمله در گرینلند که معتقد است باید تحت کنترل آمریکا باشد و در اوکراین که سعی کرده در ازای محافظت در برابر روسیه، دسترسی به مواد معدنی آن را تامین کند. اگرچه ترامپ هر گامی را برای جلوگیری از توسعه انرژی تجدیدپذیر برمیدارد، تمرکز او بر این منابع منعکسکننده واقعیتی انکارناپذیر است؛ نیاز روزافزون جهان به مواد معدنی حیاتی، پیامدهای عظیمی برای ژئوپلیتیک و همچنین سیاستهای اقلیمی و زیستمحیطی دارد.
رگهای حیاتی انقلاب سبز
یک محصول انرژی تجدیدپذیر، مانند باتری خودروی الکتریکی یا پنل خورشیدی، حاوی دهها ماده معدنی است که بسیاری از آنها یافتنشان دشوار نیست. به عنوان مثال، مس که جزو اصلی سیمهای انتقال است، بیش از ۱۰۰ سال است که در سراسر جهان به صورت انبوه تولید میشود اما بسیاری از مواد دیگر موردنیاز برای این فناوریها بسیار دشوارتر قابل دسترسی هستند و دولتها و شرکتهای سراسر جهان اکنون برای تامین آنها در تلاشند. لیتیوم برای فناوری پاک ضروری است زیرا میتواند مقادیر زیادی انرژی را در خود نگه دارد و آن را به پایه ایدهآل برای باتریهای خودروهای الکتریکی و ذخیره انرژی خورشیدی و بادی تبدیل کند. اگرچه این عنصر در سراسر جهان نسبتا رایج است اما استخراج آن تنها در چند مکان که ذخایر بزرگ و قابل دسترسی دارند، اقتصادی است. استرالیا بزرگترین تولیدکننده لیتیوم جهان است و حدود ۵۰درصد عرضه جهانی را تامین میکند، به طوری که در سال ۲۰۲۱، معدن عظیم گرینبوشز این کشور حدود یکپنجم لیتیوم خام جهان را تولید کرد. بولیوی، آرژانتین و شیلی مجموعا «مثلث لیتیوم» را تشکیل میدهند. این سه کشور آمریکایجنوبی در حال حاضر مقدار نسبتا کمی از این ماده معدنی را تولید میکنند اما در مجموع بیش از نیمی از ذخایر اثبات شده لیتیوم جهان را در اختیار دارند. آمریکا برای ایجاد زنجیره تامین لیتیوم خود، به صحرای دورافتادهای
در شمال نوادا چشم دوخته است. این منطقه، معروف به «تکر»، یکی از بزرگترین ذخایر شناخته شده لیتیوم جهان را در خود جای داده است که تخمین زده میشود بیش از ۴۰میلیون تن از این فلز را دربر دارد.
جمهوری دموکراتیک کنگو (DRC) با ۸۰درصد تولید جهانی، بازار کبالت را که ماده حیاتی دیگری برای باتریهای لیتیوم-یونی است، در اختیار دارد اما چین مالک یا سهامدار عمده اکثر زیرساختهای معدنی این کشور است که در سالهای اخیر به سرعت رشد کردهاند. عملیات استخراج، هزاران نفر را از خانههای خود آواره کرده، هوا را با گردوغبار سمی کبالت آلوده کرده و پسماندهای سمی را به رودخانهها و جویبارها ریخته است. طبق گزارش گروههای حقوق بشری، این معادن به طور گسترده از قاچاق انسان و کار کودکان استفاده میکنند. معضل اصلی این است که هیچ کشور دیگری ذخایر قابل مقایسهای از کبالت ندارد زیرا کنگو بیش از نیمی از ذخایر زمینی کبالت جهان را داراست و دو برابر استرالیاست که در رتبه دوم
قرار دارد. سایر کشورهای دارای ذخایر شناخته شده، مانند روسیه و کانادا، تنها به اندازهای ذخیره اثبات شده دارند که حدود
یک سال تولید جهانی کبالت با نرخ فعلی را تامین کند.
فلز چندکاره گذار انرژی
نیکل چاقوی سوئیسی مواد معدنی انتقال انرژی است؛ نهتنها در باتریهای خودروهای الکتریکی، بلکه در پنلهای خورشیدی، توربینهای بادی و حتی در تولید هیدروژن سبز نیز استفاده میشود. خوشبختانه، منابع این فلز بسیار بیشتر از لیتیوم و کبالت در سراسر جهان توزیع شدهاند، به طوری که کشورهای مختلفی از روسیه تا استرالیا و از برزیل تا اندونزی همگی دارای منابع عظیم نیکل هستند و حتی برخی ایالتهای جزیرهای کوچک مانند قلمرو فرادریایی فرانسه و کالدونیای جدید نیز مقادیر زیادی از این فلز را دارند. اندونزی، چهارمین کشور پرجمعیت جهان، در حال حاضر نیمی از تولید جهانی نیکل را به خود اختصاص داده است. این کشور از زمان استعمار هلند در اوایل قرن بیستم، به استخراج این فلز مشغول بوده است. در اینجا، مانند سایر کشورها، ماهیت جهانی زنجیره تامین از نظر سیاسی بحثبرانگیز بوده است. این کشور برای پالایش سنگ معدن نیکل خام و سرمایهگذاری
در زیرساختهای معدنی خود به چین وابسته است. برای کاهش این وابستگی، اندونزی در سال ۲۰۲۰ ممنوعیت صادرات سنگ خام نیکل را اعمال کرد که تولیدکنندگان را مجبور به سرمایهگذاری در منابع ذوب در داخل کشور کرد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد