راه پرچالش

با وجود آنکه همچنان دولتی‌ها اختصاص سهام عدالت به جاماندگان را به صورت رسمی تایید نکرده‌اند، مجلس‌نشینان از در جریان بودن این فرآیند می‌گویند و اخیرا اعلام کرده‌اند که اولویت اول واگذاری سهام عدالت حدود چهار تا پنج میلیون نفر هستند.
با آزادسازی سهام عدالت در اردیبهشت سال ۱۳۹۹ و قیمت قابل توجه این سهام متاثر از وضعیت بازار سرمایه در آن روزها، بحث مشمول بودن یا نبودن سهام عدالت داغ شد. درحالی که طبق آمار حدود ۴۹ میلیون نفر مشمول سهام عدالت هستند، همواره صدای اعتراض عده‌ای به گوش می‌رسد که چرا با وجود اینکه جزو دهک‌های کم‌درآمد جامعه هستند، مشمول این سهام نمی‌شوند. در هر حال دولت دوازدهم درحالی به کار خود پایان داد که اعلام شد پرونده ثبت‌نام سهام عدالت بسته شده است و امکان اینکه مشمول جدیدی پذیرفته شود وجود ندارد. در دولت جدید نیز هیچ‌کدام از مسوولان هنوز اختصاص سهام عدالت به جاماندگان را تایید نکرده‌اند. حتی حسین قربانزاده رییس سازمان خصوصی‌سازی در آخرین مصاحبه خود گفت که هنوز در مورد ثبت‌نام جاماندگان سهام عدالت هیچ چیز قطعی نشده است. وی همچنین اعلام کرد: بین سازمان خصوصی‌سازی و وزارت رفاه تعامل وجود دارد و جلسات برگزار می‌شود تا زمانی که به جمع‌بندی برسیم و رسما به مردم اعلام کنیم. قربانزاده به این سوال که آیا منابعی برای اختصاص سهام عدالت به جاماندگان در نظر گرفته شده است، پاسخ داد: تعیین منابع نیاز به بررسی دارد، زیرا تکالیف دیگری نیز در قانون بودجه وجود دارد. به طور کلی ۲۰۰ هزار میلیارد تومان تکلیف در قانون بودجه برای فروش سهام وجود دارد و باید بررسی کرد که چه موردی در اولویت قرار دارد. رییس سازمان خصوصی‌سازی در مورد تعداد جاماندگان نیز گفت: هنوز هیچ عددی مشخص نیست.
چهار تا پنج میلیون جامانده سهام عدالت
به گزارش ایسنا با این حال مجلس‌نشینان همانند دو سال گذشته با قاطعیت در مورد اختصاص سهام عدالت به جاماندگان سخن می‌گویند. طبق اعلام پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان بورس و اوراق بهادار، محمدرضا پورابراهیمی در یک برنامه تلویزیونی که به موضوع «تکلیف قانونی جاماندگان سهام عدالت» اختصاص داشت، گفت: گزارش‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه تعداد زیادی از افرادی که مستحق دریافت سهام عدالت بودند، مانند افراد تحت پوشش کمیته امداد، بهزیستی، رزمندگان، ایثارگران، کارگران فصلی و… از دریافت این سهام محروم شده بودند. کمیسیون اقتصادی در مجلس یازدهم این را در دستور کار قرار داد و پس از بررسی و جلسات مشترک با دولت ظرفیتی را ایجاد کرد برای اینکه این واگذاری انجام شود. وی ادامه داد: ظرفیتش به اندازه‌ای است که بتوانیم با اولویت‌های تحت ‌پوشش کمیته امداد و بهزیستی را چهار تا پنج میلیون در نظر بگیریم و بقیه را اضافه کنیم. سقف آن حداکثر تا ۲۰ میلیون است، ولی طبیعتا هر چه به انتها نزدیک می‌شویم اولویت‌های ما کاهش پیدا می‌کند یا درصد اعطای سهام هم می‌تواند تغییر پیدا کند.
جایگاه جاماندگان سهام عدالت در قانون بودجه
طبق گفته‌های پورابراهیمی به نظر می‌رسد مجلس عزم خود را برای تعیین‌تکلیف این موضوع جزم کرده است. اما مهم‌ترین نکته در مورد ثبت‌نام جاماندگان، منابع مورد نیاز است، چراکه این سهام باید از سهم دولت به مشمولان اختصاص یابد.
باید توجه داشت که در بودجه سال جاری، دولت هزینه‌ها را چندان افزایش نداده و در تامین منابع تمرکز خود را از فروش اوراق برداشته و به سمت مالیات و البته نفت برده است، چراکه طبق آماری که در لایحه بودجه منتشر شده بود، واگذاری دارایی‌های مالی برای سال ۱۴۰۱، ۲۹۹ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده که نسبت به سال ۱۴۰۰ که بیش از ۴۲۷ هزار میلیارد تومان بود، کاهشی ۳۰ درصدی داشته است. البته هنوز جدول نهایی منتشر نشده است.
تنها موردی که در مورد سهام عدالت در قانون بودجه ذکر شده، در تبصره دو این قانون بوده که آمده است: دولت موظف است از محل باقی مانده سهام متعلق به دولت یا شرکت‌های دولتی در بنگاه‌های قابل واگذاری در هر بازار موضوع گروه‌های (۱) و (۲) ماده (۲) قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نسبت به واگذاری سهام عدالت به افراد تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) مددجویان سازمان بهزیستی کشور و کلیه افراد واجد شرایط طبق قانون نحوه اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی اقدام کند.