رای WTO برای تحریم آمریکا

گروه جهان- آمریکا و چین اعلام کردند پیشرفت‌هایی در مذاکرات تجاری پس از ۱۶ ماه به وجود آمده است. هدف از این مذاکرات پایان دادن به جنگ تجاری ۱۶ ماهه‌ای است که به اقتصاد جهان آسیب رسانده است. مقامات آمریکا می‌گویند یک قرارداد تجاری در همین ماه امضا خواهد شد. وزارت بازرگانی چین اعلام کرد این دو اقتصاد بزرگ جهان طی یک مکالمه تلفنی جدی و سازنده بین مذاکره‌کنندگان تجاری دو کشور، در مسائل اصولی به توافق رسیده‌اند.
پس از اعلام رسانه‌های چین مبنی بر اجماع پکن و واشنگتن بر سر توافق تجاری در پی گفت‌و‌گوی تلفنی مقامات دو کشور، سازمان تجارت جهانی به چین اجازه داد تا بیش از ۵/۳ میلیارد دلار تعرفه تلافی‌جویانه بر کالاهای آمریکایی تحمیل کند.
بنا بر تصمیم اتخاذ شده توسط نهاد داوری سازمان تجارت جهانی، چین حق برقراری تعرفه‌ تلافی‌جویانه بر کالاها و خدمات آمریکایی را به ارزش بیش از ۵/۳ میلیارد دلار به دلیل نقض قوانین این سازمان از جمله مقررات ضد‌دامپینگ، توسط ایالات متحده آمریکا به دست آورد. واشنگتن از اقدام WTO در دادن مجوز به چین برای اعمال تحریم جبرانی سالانه به ارزش بیش از ۵/۳ میلیارد دلار علیه آمریکا ابراز ناامیدی کرد.
اعلام این رای در حالی مطرح می‌شود‌ که دو اقتصاد بزرگ جهان در حال مذاکره برای نهایی کردن فاز اول توافق تجاری خود هستند. این پیروزی بزرگی برای چین محسوب می‌شود. حالا پکن می‌تواند تعرفه‌های بیشتری را به طور قانونی بر کالاهای آمریکایی وضع کند و آزادی بیشتری در انتخاب کالاها و بخش‌های تجاری مورد هدف این تعرفه‌ها خواهد داشت. از سوی دیگر تمایل چین برای دریافت مجوز از سازمان تجارت جهانی، به جای تلافی سریع اقدام آمریکا، نشان می‌دهد که این کشور به دنبال اقدامی حساب‌شده در برابر آمریکا بوده است.
این در حالی است که جمعه شب گذشته در مذاکره تلفنی معاون نخست‌وزیر چین و مسوول مذاکرات تجاری این کشور با آمریکا و رابرت لایتیزر، نماینده تجاری و استیون منوچین، وزیر امور خزانه‌داری آمریکا دو طرف در مورد مسائل کلی توافق تجاری به اجماع نظر رسیده بودند. این گفت‌و‌‌گوی تلفنی به درخواست نماینده تجاری و وزیر امور خزانه‌داری آمریکا انجام شد.
در مذاکرات تلفنی، دو طرف بحث‌های جدی و سازنده‌ای را برای رسیدگی صحیح به نگرانی‌های اصلی یکدیگر مطرح کردند و به اجماع اصولی رسیدند. همچنین دو طرف در مورد زمان بعدی رایزنی‌ها گفت‌و‌گو کردند.
پیش از این گزارش شده بود دو کشور در مورد توافق تجاری به اجماع رسیده‌اند و قرار است روسای‌جمهوری چین و آمریکا این توافق را در حاشیه نشست سران آپک در شیلی امضا کنند که این نشست به دلیل ناآرامی‌های شیلی لغو شد و امضای این توافق را هم زیر ‌سوال برد.
این در حالی است که پس از این گفت‌و‌گوی تلفنی، دونالد ترامپ دیروز اعلام کرد ممکن است توافقنامه تجاری با چین در ایالت آیووا امضا شود؛ ایالتی که بیشترین خسارت را از جنگ تجاری با چین متحمل شده و البته در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۱۶، بیشترین آرا را برای ترامپ داشت. دونالد ترامپ در کاخ سفید به خبرنگاران گفت: مرحله اول توافقنامه خوب پیش می‌رود و من و شی‌جین‌پینگ چند مکان را برای امضای آن در نظر داریم. این کار حتی می‌تواند در آیووا انجام شود. در حال گفت‌وگو درباره مکان‌ها هستیم اما‌ من دوست دارم که ابتدا به توافق برسیم.
انتظار می‌رفت‌ ترامپ و شی توافقنامه تجاری آمریکا و چین را در اجلاس همکاری اقتصادی آسیا- اقیانوس آرام در سانتیاگوی شیلی در ۱۶ تا ۱۷ نوامبر امضا کنند اما‌ کناره‌گیری شیلی از میزبانی این نشست، برنامه‌های ترامپ و شی را دچار اختلال کرد.
امضا در آیووا
ترامپ خاطر‌نشان کرد‌ او و شی ترجیح می‌دهند این توافقنامه در آمریکا امضا شود. آیووا، ایالت سرنوشت‌ساز در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰، مکان خوبی است. او اضافه کرد:‌ در حال صحبت کردن درباره آیوووا هستیم زیرا این ایالت بزرگ‌ترین جایگاه را برای کشاورزان دارد. از این رو‌ از نظر من، انتخاب آیووا منطقی است. من آیووا را دوست دارم. امکان امضای توافقنامه در آن وجود دارد.
ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۶ در مقایسه با آرای ۷/۴۱ درصدی هیلاری کلینتون دموکرات، موفق به کسب ۱/۵۱ درصد آرا در آیووا شد. البته‌ هنوز معلوم نیست چین با امضای توافقنامه در آمریکا موافقت خواهد کرد یا خیر. جنگ تجاری ۱۶ ماهه آمریکا و چین باعث کاهش صادرات سویا و غلات آمریکا شده است و ترامپ در طول دو سال گذشته با کمک ۲۸ میلیارد دلاری در قالب کمک تجاری درصدد جبران خسارت وارد به کشاورزان برآمد و همچنان از حمایت جدی این قشر برخوردار است.
یافته‌های نظرسنجی نشریه تجاری «فارم ژورنال پالس» از ‌هزار و ۱۵۳ کشاورز نشان می‌دهد‌ میزان مقبولیت ترامپ در ژوئیه و آگوست به ترتیب ۷۹ و ۷۱ درصد بود. جنگ تجاری بین دو اقتصاد بزرگ دنیا با افزایش تعرفه گمرکی آمریکا بر واردات کالاهای چینی و اقدام متقابل پکن شروع شد.
از طرفی جمعه گذشته وزارت بازرگانی چین در بیانیه‌ای اعلام کرد با آمریکا در زمینه اختلافات تجاری به تفاهم رسیده است. فاز نخست توافق تجاری بین چین و آمریکا شامل اختلافات مربوط به مالکیت معنوی، خدمات مالی‌ و صادرات محصولات کشاورزی از آمریکا به چین می‌شود. چین توافق کرده سالانه و در قالب این توافق ۴۰ تا ۵۰ میلیارد دلار محصولات کشاورزی از آمریکا وارد کند.
چراغ سبز WTO به چین برای تحریم آمریکا
این در حالی است که یک پنل سازمان تجارت جهانی اعلام کرد به دلیل امتناع آمریکا از حذف تعرفه‌های ضد‌دامپینگ، چین می‌تواند تعرفه‌های تلافی‌جویانه علیه واردات سالانه آمریکا به ارزش ۵۷۹/۳ میلیارد دلار وضع کند.
این تصمیم همزمان با تلاش دو ابرقدرت اقتصادی برای نهایی کردن فاز اول یک توافق تجاری اعلام شده است. لری کودلاو، مشاور کاخ سفید اظهار کرد دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا و مذاکره‌کنندگان آمریکایی درباره به نتیجه رسیدن این توافق بسیار خوش‌بین هستند. طبق حکم پنل WTO که از سوی سه داور اعلام شده است، صادرکنندگان چینی در تجارتی به ارزش سالانه ۵۷۹/۳ میلیارد دلار ضرر کرده‌اند. چین ممکن است اکنون از نهاد حل اختلاف WTO بخواهد با وضع تعرفه‌های تلافی‌جویانه علیه کالاهای آمریکایی به ارزش مشابه، چراغ سبز نشان دهد.
چین در سپتامبر سال ۲۰۱۸ به WTO اعلام کرد که به دلیل تعرفه‌های ضد‌دامپینگ آمریکا که در سال ۲۰۱۶ از سوی یک پنلWTO غیرقانونی شناخته شد، ۰۴۳/۷ میلیارد دلار ضرر سالانه متحمل شده است و اجازه خواست تعرفه‌های واردات روی کالاهای آمریکایی را به میزان مشابه بالا ببرد.
در حالی که دولت ترامپ به ارزش تعیین شده اعتراض کرده اما این موضوع به داوری ارسال شده است. این پرونده مربوط به تعرفه‌های ضد‌دامپینگ آمریکا علیه صنایعی همچون ماشین‌آلات و محصولات الکترونیکی، صنعت فلزات و مواد معدنی و شیوه محاسبه میزان دامپینگ- صادرات چینی که به قیمت پایین‌تر از قیمت کالاهای ساخت آمریکا ارزشگذاری شده – از سوی وزارت بازرگانی آمریکاست. شیوه محاسبه دامپینگ آمریکا سطح تعرفه‌های ضد‌دامپینگ روی تولیدکنندگان خارجی را افزایش داده و مکررا در احکام صادره از سویWTO غیرقانونی شناخته شده است.
یک مقام دولت آمریکا در واکنش به این تصمیم اعلام کرد آمریکا از تصمیم WTO که چین را برای وضع تعرفه روی واردات کالاهای آمریکایی به ارزش ۵۷۹/۳ میلیارد دلار مجاز می‌شمارد، مایوس شده و تصمیم مذکور تاثیر تعرفه‌های آمریکا روی چین را بیش از حد برآورد کرده است.
در این بین‌ پیتر ناوارو، مشاور بازرگانی کاخ سفید اظهار کرد آمریکا و چین در مسیر خوبی برای تکمیل فاز اول توافق تجاری هستند اما به دو فاز دیگر نیاز است تا تمام مشکلات ساختاری چین را پوشش دهد. ناوارو به شبکه فاکس‌نیوز نت‌ورک گفت: نکته محوری این توافق، مکانیسمی است که به آمریکا اجازه می‌دهد بدون ترس از تلافی‌جویی چین، در صورت نقض توافق علیه پکن تعرفه وضع کند.
ناامیدی واشنگتن
واشنگتن از اقدام سازمان تجارت جهانی در دادن مجوز به چین برای اعمال تحریم جبرانی سالانه به ارزش بیش از ۵/۳ میلیارد دلار علیه آمریکا ابراز ناامیدی کرد. این مقام آمریکایی اضافه کرد که دولت ترامپ به صورت فعال‌ به رایزنی با اعضای خود و سهامداران خواهد پرداخت تا‌ نحوه پیشرفت به جلو را بررسی کند. بر اساس گفته این مقام آمریکایی، این مورد تاثیری بر مذاکرات تجاری کنونی میان آمریکا و چین نخواهد گذاشت.
روند تحریم‌ها
از آغاز مذاکرات تجاری چین و آمریکا از فوریه سال ۲۰۱۸ به این سو، دو کشور در ۱۳ نشست دوجانبه درباره اکثر مسائل مورد اختلاف به توافق رسیدند اما مذاکرات بارها به خاطر عهدشکنی آمریکا دچار فراز و نشیب شد. ماه مارس سال ۲۰۱۸ یعنی یک ماه پس از آغاز مذاکرات تجاری دو کشور، دولت آمریکا گزارش بازرسی ۳۰۱ علیه کالاهای چینی را منتشر و اعلام کرد ۲۵ درصد بر تعرفه گمرکی ۵۰ میلیارد دلاری کالای چینی می‌افزاید.
بر اساس این گزارش در ماه می ۲۰۱۸‌ یعنی فقط ۱۰ روز پس از صدور بیانیه مشترک دو کشور مبنی بر عدم جنگ تجاری، دولت آمریکا بر‌خلاف این توافق، ادامه اجرای افزایش تعرفه گمرکی بر کالاهای چینی را اعلام کرد. در ماه می سال ۲۰۱۹ آمریکا غیرمسوولانه چین را به عقب‌نشینی از موضع پیشین متهم و اعلام کرد تعرفه گمرکی بر ۲۰۰ میلیارد دلار کالای چینی را که قبلا به ۱۰ درصد ارتقا‌ داده بود، به ۲۵ درصد افزایش می‌دهد و مراحل افزایش تعرفه گمرکی ۳۰۰ میلیارد دلاری کالای چینی باقیمانده را آغاز می‌کند. چین نیز در واکنش به این اقدامات تعرفه‌ای آمریکا تا‌کنون روی ۱۲۰ میلیارد دلار از کالاهای آمریکا تعرفه اعمال کرده است.
دوازدهمین دور مذاکرات تجاری دو کشور هم روزهای ۹ و ۱۰ مرداد سال‌جاری بدون نتیجه در شانگهای برگزار شد.
بعد از این مذاکرات بود که آمریکا تصمیم گرفت بر ۳۰۰ میلیارد دلار از کالاهای وارداتی چین و پکن هم بر ۵۰ میلیارد دلار از کالاهای وارداتی از آمریکا تعرفه جدید اعمال کنند، اما در سیزدهمین دور این مذاکرات که روزهای ۹ و ۱۰ مهر سال‌جاری در واشنگتن برگزار شد دو طرف در مسائل مربوط به کشاورزی، حفاظت از مالکیت معنوی، نرخ ارز، خدمات مالی، همکاری تجاری، انتقال فناوری و حل دعاوی به پیشرفت‌هایی دست یافتند.
بر این اساس آمریکا پذیرفته است افزایش تعرفه ۲۵ به ۳۰ درصدی بر ۲۵۰ میلیارد دلار از کالاهای چینی را که قرار بود هفته آینده اجرایی کند متوقف کند. چین نیز پذیرفته است خریداران عمده این کشور به خرید محصولات کشاورزی آمریکا ادامه دهند.