رقابتی تنگاتنگ برای تولید «ال‌ان‌جی»

«جهان‌صنعت»- «بعید است که روسیه برای راه‌اندازی طرح‌های ال‌ان‌جی به ایران کمک کند.‌» این موضوع را نه فقط علی ماجدی مدیر اسبق امور بازرگانی و بین‌الملل وزارت نفت که بسیاری از کارشناسان انرژی مطرح می‌کنند. تحلیل آنها بر پایه تجارت گذشته روسیه با ایران و البته شرایط کنونی این کشور در مواجهه با تحریم‌های بین‌المللی است.
در حالی که تحلیلگران بازارهای جهانی اعلام می‌کنند که با آغاز به کار پروژه‌های تازه گاز طبیعی مایع‌شده (ال‌ان‌جی) در جهان اواسط دهه جاری سبب کاهش قیمت‌های گاز می‌شود، توصیه قریب به اتفاق کارشناسان انرژی به دولت این است که هنوز جا برای کار در توسعه صنعت ال‌ان‌جی کشور وجود دارد زیرا چشم‌انداز جهانی یعنی عبور از سوخت‌های آلاینده.
علی ماجدی دیپلمات باسابقه و سفیر سابق ایران در آلمان در گفت‌وگو با ایلنا درباره عمل به تعهد روس‌ها برای اجرای پروژه ال‌ان‌جی در ایران می‌گوید: «برخلاف چین که در حوزه تجارت مکمل ایران است و در بسیاری حوزه‌ها می‌توانیم از سرمایه و تکنولوژی آنها بهره ببریم؛ ما با روسیه رقیب هستیم در نتیجه بعید است در زمینه انرژی بتوانند کمک زیادی به ایران داشته و برنامه‌های توسعه‌ای را بتوانیم با این کشور پیش ببریم. بنابراین حقیقت این است که ایران و روسیه در زمینه انرژی بیش از آنکه مکمل هم باشند رقیب هستند، مثلا بعد از تحریم روسیه؛ بازار نفت ایران در کشوری مثل چین کوچک شده و اکنون روسیه در این بازار حضور فعالی دارد، بنابراین هر دو کشور در بازارهای مشابهی به دنبال کسب درآمد ارزی در زمینه صادرات انرژی هستند.»
او اضافه کرد: ما هر دو تحریم هستیم و بازار کشورهای اروپایی روی روسیه و ایران بسته است، بنابراین تنها جایی که باقی می‌ماند شرق آسیا یعنی هند، پاکستان، چین و تا حدی کره و ژاپن است.
مدیر اسبق امور بازرگانی و بین‌الملل وزارت نفت تاکید کرد: اکنون رقابت بین کشورها در بازارهای نفت فشرده است؛ به طوری که روسیه تخفیف‌های مفصلی برای چین قائل است و این موضوع حضور ایران را سخت کرده است.
وی درباره برنامه توسعه ال‌ان‌جی ایران با همکاری شرکت‌های روس گفت: موضوع ال‌ان‌جی ایران طولانی شده و بیش از هر چیز سرمایه‌گذاری سنگین اولیه مانع اصلی است، ضمن اینکه طراحی اولیه توسط کشورهای غربی و آمریکایی صورت گرفته و روس‌ها تجربه چندانی در این زمینه ندارند. از سویی، بیشتر صادرات گاز روسیه از مسیر خط لوله است که به اروپا و به ویژه آلمان ارسال می‌شود و در زمینه ال‌ان‌جی کار عمده‌ای انجام نداده‌اند و بیشتر صادراتشان با خط لوله بوده، بنابراین بعید است که در حوزه ال‌ان‌جی حرفی برای گفتن داشته باشند.
ماجدی بر این باور است که اگرچه روسیه در زمینه بالادست نفت و گاز قوی بوده و تولید بالایی دارد و شرکت‌های بزرگ این کشور مثل روسنفت و گازپروم با توجه به تکنولوژی و دانشی که دارند در بالادست نفت و گاز ایران می‌توانند موثر واقع شده و به ما کمک کنند، اما در پایین‌دست از جمله پتروشیمی نمی‌توانند کمک چندانی به ما داشته باشند.
چنین تصویری در مقابل آنچه این روزها در دنیای تجارت ال‌ان‌جی در جریان است نشان می‌دهد که ایران همچنان در برنامه‌ریزی برای دستیابی به این تکنولوژی عقب است. آن‌طور که رویترز اخیرا گزارش داده، بررسی بازارهای بین‌المللی و تقاضای جهانی برای ال‌ان‌جی نشان می‌دهد که موج تازه افتتاح طرح‌های صادرات ال‌ان‌جی در جهان اواسط دهه جاری رقیبی برای انرژی‌های تجدیدپذیر ارزان‌قیمت و احیای بخش انرژی هسته‌ای خواهد بود و می‌تواند سبب کاهش قیمت‌های گاز شود و به برخی از پروژه‌های پیشنهادی آسیب برساند.
با آغاز به کار نیروگاه‌های جدید پیشنهادی و تاییدشده جدید ال‌ان‌جی، عرضه این محصول تا سال ۲۰۳۰ میلادی با ۶۷ درصد افزایش نسبت به سال ۲۰۲۱ به ۶۳۶ میلیون تن در سال می‌رسد و به‌طور بالقوه بازار گاز را اشباع می‌کند.
رویترز در این رابطه می‌نویسد: بر اساس داده‌های گردآوری‌شده شرکت تحلیل انرژی بی‌تی‌یو انالتیکس، یک پروژه بزرگ توسعه ال‌ان‌جی در قطر تا سال ۲۰۲۷ میلادی ۴۹ میلیون تن در سال به تولید ال‌ان‌جی جهان می‌افزاید. طرح‌های ایالات متحده نیز تا اواخر سال ۲۰۲۷ میلادی ۱۲۵ میلیون تن در سال (معادل ۱۶ میلیارد و ۴۰۰ میلیون فوت‌مکعب در روز) به ظرفیت تولید اضافه می‌کنند.
تحلیلگران معتقدند قیمت ال‌ان‌جی تا حدود سال ۲۰۲۷ همچنان بالا باشد، اما پس از آن ممکن است به‌دلیل چشم‌انداز مبهم تقاضا کاهش یابد.