رقابت با بازیگران منطقه

وزیر دفاع عربستان در جریان سفرش به چین ده‌ها توافقنامه و یادداشت همکاری در زمینه‌های اقتصادی سمیه حاتمی‌امین – وزیر دفاع عربستان در جریان سفرش به چین ده‌ها توافقنامه و یادداشت همکاری در زمینه‌های اقتصادی و تجاری با مقامات پکن امضا کرد‌. محمد بن سلمان در جریان سفرش به پکن توافقنامه‌ای را برای تاسیس تشکیل کمیته مشترک میان دو کشور امضا کرد‌. وی در دیدار با معاون نخست‌وزیر چین نیز ۱۵ توافقنامه و یادداشت تفاهم را در زمینه‌های مختلف از جمله انرژی، تجارت و مسایل دیگر امضا کرد‌.
محمد بن سلمان همچنین یک توافقنامه‌ را با وزارت مسکن عربستان برای تاسیس شهری جدید در ضاحیه الاصفر و شماری یادداشت تفاهم و توافقنامه‌های همکاری در عرصه‌های تکنولوژی، اقتصاد و علمی امضا کرد‌. در همین راستا کرملین اعلام کرد که ولادیمیر پوتین یکشنبه آینده با محمد بن سلمان در حاشیه نشست G20 در چین دیدار و با وی درباره بحران سوریه گفت‌وگو خواهد کرد‌. پوتین قرار است دوشنبه هم با عبدالفتاح سیسی، رییس‌جمهور مصر دیدار کند‌.
چشم امید به چین و ژاپن
محمد بن سلمان بن عبدالعزیز، جانشین ولیعهد عربستان که کشورش سلطه بر بازار نفت را از دست داده و با مشکلات اقتصادی عدیده و کاهش بودجه روبه‌روست، به چین و ژاپن سفر کرده تا بلکه با همکاری این کشورها بتواند بخشی از این چالش‌های پیش‌رو را برطرف کند‌.
عربستان که زمانی بزرگ‌ترین صادرکننده نفت آسیا به حساب می‌آمد حالا با قدرت‌های بزرگی چون چین، روسیه و ایران بعد از تحریم‌ها روبه‌رو شده است‌. این در شرایطی است که به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران برطرف شدن تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران موجب شده تا تهران به یک قدرت فزاینده صادرکننده نفت در دنیا تبدیل شود و این هم دردسر بزرگ دیگری برای عربستان است‌.
شرکت نفت ملی آرامکو عربستان به دلیل مشکلاتی که به آن اشاره شد، از مدتی قبل مذاکراتی را با شرکت ملی نفت «سی‌ان‌پی‌سی» چین آغاز کرد تا بتواند با انجام گفت‌وگو، رضایت طرف چینی را برای سرمایه‌گذاری مشترک در زمینه بازاریابی، ساخت پالایشگاه، تولید نفت و پتروشیمی به دست آورد‌.
گزارش‌ها حاکی است عربستان تمایل دارد پنج درصد از سهام آرامکو را به فروش بگذارد که ده‌ها میلیارد دلار ارزش دارد و به همین سبب برای این کشور در این شرایط سرمایه‌های چین و حتی ژاپن بسیار بااهمیت است‌. دو ماه قبل بود که مقام‌های ژاپنی و عربستانی درباره این معامله که احتمالا به سال ۲۰۱۷ میلادی موکول خواهد شد، بحث‌هایی انجام دادند و شماری از بانک‌های چینی نیز علاقه‌مندی خود را برای مشارکت در این طرح اعلام کردند‌.
روزنامه ژاپن تودی دوشنبه گذشته در گزارشی اعلام کرد که در چنین شرایطی محمد بن سلمان، جانشین ولیعهد عربستان می‌کوشد در جریان سفر به چین و ژاپن نظر این کشورها را به اجرای طرح‌های مختلف جلب کند چرا که به خوبی از وضعیت اقتصادی این کشورها آگاهی دارد‌.
در همین حال اعلام شده است که عربستان می‌خواهد طی یک دوره پنج‌ساله، اتکای خود را به صادرات نفت کاهش دهد و اقتصادی حول محورهای دیگری غیر از نفت ایجاد کند‌. شاهزاده عربستانی یک طرح رادیکال اقتصادی غیرنفتی را پیشنهاد کرده که برای اجرای آن سرمایه‌گذاری بانک‌های چینی و ژاپنی مهم است‌. محمد بن سلمان پس از مذاکره با مقام‌های چینی برای مدت چهار روز به ژاپن سفر کرده تا درباره مسایل اقتصادی و امنیتی با مسوولان ذی‌ربط گفت‌وگو کند‌. او ریاست هیاتی را در اختیار دارد که پس از سفر به ژاپن دوباره برای شرکت در اجلاس سران G20 در شهر‌ هانگ جو در شرق چین به این کشور باز خواهد گشت‌. این اجلاس ۱۴ و ۱۵ شهریورماه جاری برگزار می‌شود‌. او در جریان این اجلاس قصد دارد برنامه اصلاحاتی اقتصادی خود را معرفی کند که در پنج سال آینده برای اجرا و تکمیل آن دست‌کم ۷۲ میلیارد دلار سرمایه نیاز خواهد داشت‌.
ملک سلمان پادشاه عربستان و پدر محمد سال گذشته ریاست هیات سعودی در اجلاس G20 در ترکیه را برعهده داشت‌. به گزارش رویترز، عهده داشتن ریاست هیات سعودی در اجلاس امسال از سوی محمد بن سلمان، امتیازی سیاسی برای این شاهزاده ۳۱ ساله تلقی می‌شود، فردی که به لطف تکیه زدن پدرش بر کرسی پادشاهی عربستان در ژانویه ۲۰۱۵ به شهرت و آوازه‌ای دست یافت‌.
عربستان به‌طور سنتی بخش اعظم بازار نفتی آسیا را در اختیار داشته اما این کشور صادرکننده بزرگ نفت دنیا اکنون گود رقابت را به بازارهای بزرگ دیگری چون روسیه و چین باخته و با رقابتی جدید از سوی ایران مواجه است‌.
عربستان به موجب طرح تحول اقتصادی قصد دارد کمتر از پنج درصد سهام شرکت بزرگ نفت سعودی موسوم به آرامکو را به فروش رساند و به نظر می‌رسد پول‌های چین و ژاپن برای رهگشایی در زمینه فروش این سهام از اهمیت بالایی برخوردار باشد‌. نشریه ژاپنی می‌نویسد با وجود قدرت‌های نفتی بزرگی چون ایران و روسیه و چالش‌های پیش روی عربستان، این کشور به شدت به همکاری‌های نفتی و غیرنفتی اقتصادی نیاز دارد و می‌خواهد جایگاه تضعیف شده خود را در بازار دوباره بهبود بخشد و در این بین چین و ژاپن می‌تواند نقطه امیدی برای کشوری باشد که شرایط خوبی به لحاظ اقتصادی در خاورمیانه ندارد‌.
مذاکره‌ برای همکاری هسته‌ای
از طرفی به گزارش رویترز، شرکت ملی انرژی هسته‌ای چین (CNNC) دوشنبه گذشته اعلام کرد که رییس این شرکت با خالد الفلیح، وزیر انرژی عربستان برای گفت‌وگو در زمینه همکاری هسته‌ای دیدار کرده است‌. چین در تلاش است تا فناوری هسته‌ای و ظرفیت تولید تجهیزات هسته‌ای خود را به کشورهای دیگر صادر کند‌. بنا بر بیانیه کوتاهی که روی سایت شرکت CNNC قرار گرفت سون کین، رییسCNNC به الفلیح گفت که چین آماده است تا به‌طور تمام و کمال در زمینه انرژی هسته‌ای با عربستان سعودی همکاری کند‌. بنابراین بیانیه الفلیح از ورود فناوری هسته‌ای CNNC به عربستان مثل تحقیقات و توسعه فناوری هسته‌ای، استخراج و حفر معدن اورانیوم و ساخت نیروگاه هسته‌ای استقبال کرده است‌. جزییات بیشترین در مورد این دیدار و گفت‌وگو انجام شده منتشر نشده است‌. در این بیانیه آمده است که دو کشور یک تفاهمنامه مشترک را در زمینه آموزش پرسنل هسته‌ای امضا کرده‌اند‌.