رقابت در دنیای جست‌وجو

گروه فناوری- موتورهای جست‌وجو از زمان پیدایش اینترنت نقش حیاتی در دسترسی کاربران به اطلاعات ایفا کرده‌اند. شرکت گوگل به عنوان یکی از پیشگامان این حوزه، توانسته با ارائه خدمات متنوع و بهبود مستمر الگوریتم‌های خود، جایگاه خود را به عنوان بزرگ‌ترین و پرکاربردترین موتور جست‌وجو تثبیت کند اما بالاخره شرکت OpenAI انتظارها را به‌ پایان رساند و خبر ورود خود به بازار موتورهای جست‌وجو را اعلام کرد؛ «SearchGPT» موتور جست‌وجویی قدرت‌گرفته از هوش مصنوعی است که به ‌صورت بی‌درنگ به اطلاعات موجود در سراسر اینترنت دسترسی دارد.
موتور جست‌وجوی OpenAI با یک باکس متن بزرگ آغاز می‌شود که از کاربر می‌پرسد «به‌ دنبال چه چیزی می‌گردی؟»، اما SearchGPT به ‌جای آنکه فهرستی عادی از لینک‌ها را در پاسخ کاربر به‌ نمایش بگذارد، سعی می‌کند سازمان‌دهی‌شان کند و از آنها سر در بیاورد. در یکی از نمونه‌هایی که OpenAI به ‌نمایش گذاشته است، موتور جست‌وجو خلاصه‌ای از یافته‌هایش درباره جشنواره‌های موسیقی را با توضیح کوتاهی از رویدادها و لینک به این رویدادها به ‌نمایش می‌گذارد. در نمونه‌ای دیگر، SearchGPT پیش از آنکه انواع گوجه‌فرنگی را تشریح کند، شیوه کاشت این گیاه را شرح می‌دهد. پس از نمایش نتایج، کاربر در ادامه می‌تواند سوال‌‌های مرتبط دیگری بپرسد یا با کلیک روی سایدبار، لینک‌های مرتبط دیگر را بارگذاری کند. قابلیت دیگری موسوم به «visual answers» نیز وجود دارد اما هنوز اطلاعاتی درباره کارکردش در دسترس نیست.
OpenAI یک موسسه تحقیقاتی پیشرفته در زمینه هوش مصنوعی بوده که در سال ۲۰۱۵ تاسیس شده است. این شرکت با هدف توسعه هوش مصنوعی ایمن و مفید برای همه انسان‌ها فعالیت می‌کند. موتور جست‌وجوی جدید این شرکت با بهره‌گیری از الگوریتم‌های پیشرفته و مدل‌های زبان طبیعی قدرتمند، تلاش دارد تجربه کاربری بهتری را برای کاربران فراهم کند. در حال ‌حاضر SearchGPT صرفا یک «نمونه آزمایشی» به ‌شمار می‌آید. به ‌گفته «کایلا وود»، سخنگوی OpenAI به ورج این سرویس از خانواده مدل‌های زبانی «GPT-4» قدرت می‌گیرد و در زمان آغاز ‌به‌ کار برای ۱۰هزار کاربر در دسترس خواهد بود. خانم «وود» می‌گوید OpenAI برای تولید نتایج جست‌وجو با شرکای دیگر همکاری می‌کند و فیدهای محتوایی مستقیم را به‌ کار می‌گیرد. هدف نهایی OpenAI، ادغام مستقیم قابلیت‌های جست‌وجو با ChatGPT است. بر همین اساس موتور جست‌وجوی SearchGPT می‌تواند نقطه‌ شروع یک تهدید جدی برای گوگل باشد؛ شرکتی که شتاب‌زده قابلیت‌های AI را به موتور جست‌وجوی خود اضافه کرد تا مبادا کاربران را به رقبایی واگذار کند که در ارائه‌ قابلیت‌های مشابه پیش‌دستی کرده‌اند. البته OpenAI با SearchGPT به صحنه رقابت با Perplexity نیز وارد می‌شود که خود را «موتور پاسخ هوش مصنوعی» می‌داند. پرپلکسیتی اخیرا از سوی ناشرانی به باد نقد گرفته شده که ادعا می‌کنند قابلیت خلاصه‌سازی هوشمند این شرکت به ‌طور مستقیم از آثار آنها کپی‌برداری می‌کرده است.
به ‌نظر می‌رسد OpenAI از بداقبالی‌های Perplexity درس گرفته باشد زیرا می‌گوید مسیر کاملا متفاوتی را در پیش گرفته است. OpenAIدر پست بلاگ خود تاکید می‌کند که SearchGPTبه ‌موجب همکاری با شرکای رسانه‌ای مختلف توسعه یافته است؛ شرکایی که مواردی همچون وال‌استریت‌ژورنال، آسوشیتد‌پرس و وُکس‌مدیا را دربر می‌گیرند. کایلا وود می‌گوید: «شرکای رسانه‌ای بازخوردهای سازنده‌ای ارائه دادند و ما به دریافت بازخورد آنها ادامه می‌دهیم.» این شرکت می‌گوید ناشران راهکاری برای «مدیریت چگونگی به ‌نمایش درآمدن‌شان در قابلیت‌های جست‌وجویOpenAI خواهند داشت؛ آنها می‌توانند انتخاب کنند که محتوای‌شان برای تعلیم مدل‌های OpenAI به‌ کار گرفته نشود اما کماکان در نتایج جست‌وجو نمایان شود. در پست بلاگ OpenAIچنین آمده است: «SearchGPT به‌ گونه‌ای طراحی شده است که از طریق ارجاع ‌دادن و لینک‌ دادن به ناشران در نتایج جست‌وجو، به ارتباط ‌گرفتن کاربران با آنها کمک کند. در هر پاسخ [موتور جست‌وجو]، لینک و ذکر منابع به‌ صورت شفاف، درخط (in-line) و نام‌گذاری‌شده وجود دارد.» بنابراین انتشار آزمایشی موتور جست‌وجوی SearchGPTمی‌تواند به طرق مختلف به کمک OpenAIبیاید؛ نخست اینکه اگر موتور جست‌وجو اشتباه فاحشی کرد، مثلا مانند قابلیت AI Overviewsبه کاربر پیشنهاد داد در پخت پیتزا از چسب استفاده کند، به ‌سادگی می‌توان گفت «خب، SearchGPT یک نمونه آزمایشی است!» از سوی دیگر ممکن است در ذکر منابع، اشتباهی رخ دهد یا حتی مانند Perplexity، فجایعی همچون کپی‌برداری از آثار دیگران به بار بیاید.
در نتیجه OpenAI به‌ تدریج ChatGPT به تجربه بی‌درنگ وب نزدیک می‌کند. هنگامی که 3.5 ChatGPT منتشر شد، ماه‌ها از دنیای واقعی عقب بود. سپتامبر سال گذشته OpenAI راهکاری موسوم به Browse with Bing برای جست‌وجوی اینترنت با ChatGPT معرفی کرد اما این راهکار به ‌لحاظ پختگی و پیچیدگی، فرسنگ‌ها با SearchGPT فاصله دارد. پیشرفت‌های تند و تیز OpenAI، میلیون‌ها نفر را به جامعه کاربران ChatGPT اضافه کرد اما هزینه‌های شرکت هم به ‌طور فزاینده‌ای افزایش می‌یابد. طبق اطلاعات منتشر شده هزینه‌های تعلیم و استنتاج مدل‌های هوش مصنوعی OpenAI احتمالا امسال به ۷‌میلیارد ‌دلار می‌رسد چراکه میلیون‌ها کاربر هم‌اکنون از نسخه رایگان ChatGPT استفاده می‌کنند و صرفا هزینه پردازشی را بالا می‌برند. SearchGPT در ابتدا رایگان خواهد بود و از آنجا که هم‌اکنون تبلیغی هم در این قابلیت وجود ندارد، مشخصا باید OpenAI برای درآمدزایی از قابلیت جدیدش، تدبیری بیندیشد. در نهایت رونمایی از موتور جست‌وجوی OpenAI نشان‌دهنده گامی مهم در پیشرفت فناوری جست‌وجو و هوش مصنوعی است. در حالی که گوگل همچنان به عنوان پیشتاز در این حوزه حضور دارد،‌ ورود OpenAI به این عرصه می‌تواند رقابت را تشدید کرده و به بهبود مستمر این فناوری‌ها کمک کند. این رقابت به نفع کاربران خواهد بود که از خدمات بهتری بهره‌مند شوند.