رنج پرستاران

۱۳۰ ساعت اضافه‌کاری برای یک میلیون و نهصد هزار تومان!

«جهان‌صنعت»-اضافه‌کاری‌های اجباری برای پرستاران در بیمارستان‌های دولتی و دانشگاهی، صدای اعتراض نیروهای پرستاری را در آورده است. موضوع شیفت‌های کاری و اضافه‌کاری اجباری نیروهای پرستاری در بیمارستان‌های دولتی و دانشگاهی، با انتقاد شدید پرستاران همراه بوده است، زیرا تعرفه‌ای که برای یک ساعت اضافه‌کاری در نظر گرفته شده، بین ۱۳ تا ۲۰ هزار تومان متغیر است. پرستاران از نرخ‌های پایین اضافه‌کاری که تقریبا اجباری هم هست، انتقاد دارند. آنها مدعی هستند پرستاران در هر ماه به اندازه ساعات موظف خود اضافه‌کار می‌ایستند، اما مبلغ دریافتی بسیار ناچیز است. یک پرستار در یک ماه، به جای پرستاری که در سیستم وجود ندارد و جای او خالی است، به اندازه تقریبا یک شیفت موظفی کار کرده، اما اضافه‌کارش چند ماه بعد یک میلیون و ۹۰۰ هزار تومان واریز شده است. تعدادی از اعضای خانه پرستار از نرخ‌های پایین اضافه‌کاری پرستاران انتقاد کرده‌اند. به گفته آنها، پرستاران در هر ماه به اندازه ساعات موظفی خود اضافه‌کار می‌ایستند اما مبلغ دریافتی بسیار ناچیز است.
آنها پیامک واریز اضافه‌کار یک پرستار را ارسال کردند که با چندماه تاخیر، اضافه‌کار بهمن سال قبل واریز شده است؛ البته آنچه جالب است، مبلغ این واریزی است: ۱۳۰ ساعت اضافه‌کاری برابر با یک میلیون و نهصد هزار تومان. اعضای خانه پرستار می‌گویند: این پرستار در یک ماه، به جای پرستاری که در سیستم وجود ندارد و جای او خالی ا‌ست، به اندازه تقریبا یک شیفت موظفی کار کرده است، اما اضافه‌کارش چند ماه بعد، یک میلیون و نهصد هزار تومان واریز شده است! این کمال بی‌عدالتی ا‌ست.
اضافه‌کاری‌های اجباری
یک شیفت کاری پرستاری به اندازه ۴ شیفت کار بدون استرس و دغدغه است که کارمندان عهده‌دار هستند، زیرا کار اداری را نمی‌توان با سختی‌های کار پرستاری مقایسه کرد. مراقبت از چند بیمار که بعضا گرفتار بیماری‌های سخت هستند، از عهده یک پرستار بر‌نمی‌آید، اما متاسفانه به دلیل کمبود نیروی پرستاری در بیمارستان‌های کشور شاهد هستیم که یک پرستار عهده‌دار مراقبت از چند بیمار است. در همین حال، بعضا شاهد هستیم که همان پرستار برای دو شیفت پشت سر هم نیز قبول مسوولیت کرده که البته با آسیب‌هایی برای بیمار و پرستار همراه است.
تبعیض آشکار
«جواد توکلی» فعال صنف پرستاری با اشاره به تبعیض‌های وزارت بهداشت علیه جامعه پرستاری و شیفت‌های اجباری نیروهای پرستاری در بیمارستان‌های دولتی گفت: وزارت بهداشت به جای اینکه بیاید یک نیروی پرستاری استخدام کند و حداقل ۱۲ میلیون حقوق ماهانه برای او در نظر بگیرد، با نصف این مقدار از پرستاران می‌خواهد در شیفت‌های اجباری بمانند.
وی افزود: حالا که وزارت بهداشت توان استخدام نیروی پرستاری را ندارد، حداقل حقوق کامل را در قالب اضافه‌کاری اجباری به پرستار بدهد. به طوری که هر ۱۵۰ ساعت اضافه‌کاری، برابر با یک ماه حقوق پرستار است که می‌تواند پرداخت کند. اما متاسفانه همین رقم را بین چند پرستار برای اضافه‌کاری اجباری پرداخت می‌کند و این تبعیض و ظلم آشکار است. پرداختی بابت یک ساعت اضافه‌کاری به پرستار، بین ۱۳ تا ۲۰ هزار تومان است.
مهاجرت پرستاران از تهران به شهرستان‌ها
در همین راستا دیروز «حسین قناعتی» رییس دانشگاه علوم پزشکی تهران، در گفت‌وگوی تلویزیونی، با اشاره به کمبود نیروی پرستاری در کشور گفت: بسیاری از پرستاران به خاطر درآمدی که دارند و هزینه‌هایی که در شهر تهران هست به شهرستان‌ها مهاجرت می‌کنند و به شهرهای خودشان می‌روند.
وی افزود: الان تمایل بیشتری وجود دارد که همکاران پرستار بروند نزدیک خانواده خودشان یا جایی که اجاره کمتر باشد و بشود زندگی کرد. بنابراین تامین مالی اینها یکی از مسائلی است که حالا ما یک روش را خودمان پیدا کردیم.
رییس دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: به هر حال هزینه‌های تهران خیلی بالاست، مهم‌ترین چالش کل نیروی انسانی نظام سلامت در یک کلام خلاصه می‌شود؛ درآمد. اگر سطح درآمد را در حد قابل قبولی بالا ببریم، ماندگاری و پیدا کردن نیروی انسانی به راحتی انجام خواهد شد.
فرسودگی شغلی
بررسی‌ها و نتایج تحقیقات میدانی نشان می‌دهد، هر چقدر شیفت کاری پرستاران افزایش می‌یابد، احتمال خطا در مراقبت‌های پرستاری بیشتر می‌شود و این موضوع علاوه بر افزایش هزینه‌های نظام سلامت کشور، با آسیب‌های فراوانی برای بیماران و پرستاران همراه است. تحلیل جسمی نیروهای پرستاری بر اثر کار زیاد، یکی دیگر از آسیب‌های اضافه‌کاری‌های اجباری است. به طوری که اغلب پرستاران، قبل از رسیدن به دوران بازنشستگی، سلامت خود را از دست می‌دهند و با انواع بیماری‌های جسمی و بعضا روحی، دست و پنجه نرم می‌کنند. یکی از مشکلات پرستاری در کشور، شیفت‌های شلوغ و طولانی‌مدت پرستاران است.
ساعت‌ها روی پا ایستادن و سروکار داشتن با بیماران بدحال انرژی فیزیکی زیادی را از پرستاران سلب می‌کند. در طول ساعات شیفت، پرستاران موظف هستند به تعداد زیادی از بیماران رسیدگی کنند، بیماران را جابه‌جا کرده، به تخت یا دستگاه‌های خاص عکسبرداری و…، منتقل کنند که این موارد نیز فرد را متحمل فشار زیاد جسمانی می‌کند.
کم نیستند پرستارانی که تحت تاثیر همین کارها دچار مشکلات کمر و حتی آسیب‌های نخاعی شده‌اند! از طرف دیگر کشیک‌های شبانه‌روزی کم‌خوابی شدیدی برای پرستار به ارمغان می‌آورند. این کم‌خوابی اثر منفی بر سیستم قلبی عروقی، مغز، چشم، دستگاه گوارش، سیستم ایمنی و تنظیم هورمونی فرد می‌گذارد و تمرکز و احساس خوب را از فرد دریغ می‌کند. ساعات طولانی کار باعث افزایش مواجهه با خطرات شیمیایی محل کار، عوامل عفونی و مشکلات جسمی، روانی و احساسی می‌شود.
سپری کردن ساعات طولانی در کار، زمان لازم برای ورزش و وعده‌های غذایی را از فرد می‌گیرد و استرس مضاعف ناشی از کار و دیسترس‌های شدید اخلاقی برای پرستار به همراه خواهد داشت.
کمبود پرستار و استثمار وزارت بهداشت
بررسی‌ها و گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد با کمبود حداقل ۱۰۰ هزار نیروی پرستاری در کشور مواجه هستیم و این در حالی است که هر سال بر تعداد بیمارستان‌های جدید افزوده می‌شود که نیازمند کادر پرستاری هستند، اما از استخدام و جذب نیروی جدید خبری نیست. در واقع وزارت بهداشت به جای اینکه نسبت به استخدام نیروهای جدید اقدام کند، از نیروهای شاغل در حرفه پرستاری می‌خواهد که در چند شیفت مشغول کار باشند و اضافه‌کاری اجباری برای آنها در نظر می‌گیرد تا خلأ کمبود پرستار از این طریق جبران شود. پرستاری از آن دسته مشاغلی است که فقط با عشق می‌توان آن را معنا کرد.
پرستاری یکی از سخت‌ترین و زیان‌آورترین مشاغل است، مشکلاتی مانند نوبت کاری، حقوق و مزایای کم بسته به حجم کاری، بیمار و استرس روحی، آسیب‌های جسمی ناشی از کار در بیمارستان، استرس ناشی از اهمیت تمرکز در کار و ندیدن زحمات این کار جزو سختی‌های حرفه پرستاری است. به دلیل کمبود نیروی انسانی، بازنشستگی پیش از موعد پرستاران چندان آسان نیست.
در عین حال سختی‌های این حرفه همچنان از چشم مردم و بیماران پنهان مانده است. پرستاری شغلی است که اکثر پرسنل آن خانم هستند و از نظر سختی و حجم کاری اساسا با مشاغل دیگر قابل مقایسه نیست.