یک بام و دو هوای بورس

«جهان‌صنعت»- بورس اوراق بهادار تهران دیروز در اولین روز کاری هفته با روند رو به کاهش همراه شد، به گونه‌ای که شاخص کل در پایان معاملات با از دست دادن ۷۵۲۶ واحد به رقم ۲ میلیون و ۱۹۵ هزار و ۱۳۰ واحد رسید، اما شاخص کل با معیار هم‌وزن با افزایش ۱۲۹۰ واحد به رقم ۷۷۷ هزار و ۴۶۸ واحد رسید.
ارزش بازار در بورس تهران به بیش از ۷ میلیون و ۹۹۹ هزار میلیارد تومان رسید. معامله‌گران دیروز بیش از ۱/۷ میلیارد سهام در قالب ۶۰۹ هزار فقره معامله و به ارزش ۵ هزار و ۷۹۳ میلیارد تومان داد‌و‌ستد کردند.
روز گذشته بازار در نیمه اول اوضاع نسبتا خوبی داشت، اما در نیمه دوم با عرضه نمادها در گروه‌های مختلف کمی عقب نشست تا نشان دهد که بازار توان مثبت‌شدن را ندارد.
روند فعلی بازار سهام خبر از یک انتظار ادامه‌دار می‌دهد، چراکه بورس ایران همواره دنباله‌رو بازارهای موازی بوده و این موضوع انکارشدنی نیست. از آنجا که در هفته‌های گذشته نوسان قابل‌توجهی در بازارهای خودرو، دلار و مسکن دیده نشده، می‌توان گفت نزول بورس دیروز هم به دنبال صعود هفته گذشته شاخص‌های بازار سهام بود. به نحوی که بازار سرمایه همچنان قصد داشت این محدوده را به عنوان ترازی ثابت حفظ کند.
حال باید دید این رکود به تولید شرکت‌های بورسی ضربه می‌زند یا خیر؟ در رابطه با شرکت‌های بورسی باید گفت به عنوان مثال شاید رکود مسکن، فروش داخلی فولادسازان را تهدید کند، اما در مقابل، صنایع فولادی بازار خارج از کشور را دارند که می‌‌توانند صادرات محصولات خود را افزایش دهند. با این حال تهدید دلار ارزان شرکت‌ها همچنان بر صنایع صادرات‌محور سنگینی می‌کند.
در هر صورت باید منتظر گزارش‌های فصلی بود. شفاف‌سازی گزارش‌های فصلی به تشخیص جهت حرکت بازار سرمایه کمک شایانی خواهد کرد، چراکه در ماه‌های گذشته نیز اهالی بازار سرمایه شاهد تاثیر مثبت گزارش‌های خوب پالایشی‌ها روی صعود بورس بودند.
ناظران یکی از عوامل تداوم رکود معاملاتی را شوک افزایش قیمت خوراک صنایع می‌دانند. از سوی دیگر اخبار و مواضع دیپلماتیک حاکی از توقف مذاکرات ایران و آمریکا است که موجب رشد نرخ دلار در بازار آزاد نیز شد.
بنابراین ریسک‌های سیاسی بازار افزایش یافت. حتی به نظر می‌رسد توافقات و رایزنی‌های میان ایران و عربستان عایدی اقتصادی برای ایران نداشته است. از سوی دیگر چشم‌انداز روابط اقتصادی ایران و چین و همچنین ایران و روسیه نیز پرابهام است. خصوصا اینکه اروپایی‌ها و سه کشور موسوم به تروئیکا در پی تداوم تحریم موشکی ایران هستند. علاوه بر این روز گذشته نماینده ویژه آمریکا در نشست شورای امنیت سازمان ملل با تکرار ادعای استفاده از پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین و با اشاره به آزمایش موشک‌های بالستیک تهران، خواستار تمدید تحریم‌ها حتی پس از پایان محدودیت‌های قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شد. در چنین شرایطی نااطمینانی‌های اقتصاد ایران افزایش یافته که می‌تواند موجب کوچ سرمایه از بازار سهام به سمت بازارهای دارایی کم‌ریسک‌تر شود. به ویژه اینکه با وارد شدن شوک‌هایی مانند افزایش نرخ خوراک گاز و تاخیر ۵۱روزه در انتشار خبر آن، بی‌اعتمادی سهامداران به بازار سرمایه را افزایش داده است. همچنین با اتمام فصل مجامع بخشی از سبد سهام معامله‌گران از حالت فریز‌شده خارج خواهد شد و بیم خروج پول حقیقی از بازار می‌رود. بنابراین در میان‌مدت روند حرکت سرمایه حقیقی تعیین‌کننده روند شاخص خواهد بود.
سیگنال‌های تورمی و ضدتورمی به بورس تهران
تحولات رخ‌داده در حوزه سیاست کلان و به خصوص روابط با آمریکا، این پیش‌بینی را قوت بخشیده بود که احتمالا نرخ دلار در بازار آزاد روندی افزایشی به خود بگیرد و این اسکناس در روزهای گذشته بار دیگر به بالای کانال ۵۰ هزار تومانی افزایش یافت که خود این موضوع نشان از بالا بودن انتظارات تورمی دارد، زیرا با وجود انتشار خبرهای مثبت در هفته‌های گذشته کاهشی جدی در نرخ دلار تجربه نشد که نشان می‌دهد احتمال افت شدید قیمت آن فعلا کمی دور از ذهن است. روند افزایشی قیمت دلار هم به هرحال بر مسیر بورس تهران اثرگذار خواهد بود و می‌تواند به افزایش تقاضای تورمی بازار سهام منجر شود.از سمت دیگر انتشار آمار نقدینگی کشور از سمت بانک مرکزی برای خرداد ماه نشان می‌دهد که سیاست‌های پولی و بانکی ایجاد‌شده از سمت سیاستگذاران تا حدی توانسته موفقیت‌آمیز باشد و عطش شتاب رشد نقدینگی تا حدی کنترل شده، هرچند که فعلا به صورت کامل مهار نشده است. طبق آمار منتشرشده، نرخ رشد نقدینگی ۱۲ماهه کشور در ماه خرداد با کاهش ۸/۸ درصدی همراه بوده و عدد ۲۹ درصد را به ثبت رسانده که عمده دلیل آن نیز به تدوین و اجرای برنامه‌های پولی در کنار پیگیری جدی سیاست کنترل مقداری رشد ترازنامه بانک‌ها و جریمه بانک‌های متخلف بوده است. این موضوع نیز سیگنالی ضدتورمی منتشر می‌کند که می‌تواند تا حدی مانع از تقاضای تورمی در بازارها باشد که می‌تواند اثری مشابه در بازار سهام نیز داشته باشد. بنابراین از دو سیگنال متناقض بالا می‌توان این‌گونه برداشت کرد که احتمالا فعلا بازارها اغلب در فاز انتظار و تعادل قرار داشته باشند و بازدهی‌ها به نوسانات کوچک روزانه محدود شود.
رشد اندک نرخ بهره بین‌بانکی و تاثیر منفی بر بورس
نرخ بهره بین‌بانکی پس از دو هفته کاهش، به میزان ۳ صدم درصد در پایان هفته منتهی به ۱۴ تیرماه، رشد کرد و به ۴۴/۲۳ درصد رسید.
نرخ بهره بین‌بانکی در هفته‌های گذشته و رسیدن به رکورد ۷۶/۲۳ درصد در ۲۷ اردیبهشت ماه، با کاهش روبه‌رو شده است.
مجتبی دانشی کارشناس بازار سرمایه در گفت‌‌و‌گو با فارس درباره تاثیر نرخ بهره بین‌بانکی بر بازارهای مالی گفت: نرخ بهره بین‌بانکی مستقیم بر بازار سرمایه اثرگذار نیست. نرخ بهره بین‌بانکی، یک نرخ شبانه‌ای است که بانک‌ها به یکدیگر قرض می‌دهند و به نوعی نرخ استقراض بین‌بانکی است که تسویه می‌شود.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: نرخ بهره و سود سپرده‌هایی که ما می‌شناسیم و تاثیر مستقیم بر بازار سرمایه دارد با این نرخ فرق دارد، اما این نرخ بی‌معنی نیست و افزایش این نرخ نشان می‌دهد بانک‌ها در جذب نقدینگی موفق نبوده‌اند و در بازار سرمایه حجم معاملات نشان می‌دهد که این نقدینگی جذب بازار نشده است.وی تاکید کرد: با وجود این مسائل می‌توانیم انتظار رشد در بازارهای موازی را داشته باشیم. افزایش حجم معاملات نیز این موضوع را نشان می‌دهد. حتی ممکن است به سهامداران این سیگنال داه شود که افزایش نرخ بهره بین‌بانکی و بی‌توجهی دولتمردان و مسوول بانک مرکزی نشان‌دهنده سیاست‌های انقباظی در آینده خواهد بود.
دانشی تصریح کرد: به طور کلی افزایش نرخ بهره بین‌بانکی بیشتر تاثیر روانی روی بازار سرمایه دارد.بررسی تکنیکالی شاخص بورس تهران
نمودار شاخص کل بورس تهران بیش از یک ماهی است که تغییر خیلی خاصی را به خود ندیده است و در محدوده‌های ۲/۲ تا ۱۵/۲ میلیون واحدی در حال نوسان است. شاخص برای رسیدن به اهداف بالاتر نیاز به قدرت و خبرهای خوب دارد. این خبرها باید از جنس تعیین نرخ خوراک صنایع برای روزهای آینده و تعیین آن برای یک بازه زمانی ده‌ساله باشد، چراکه همه سرمایه‌گذاری‌ها نیاز به آرامش و قابلیت پیش‌بینی حداقلی دارد.
با این بی‌رمقی در بازار تنها می‌توان به مفروضات قبلی تکنیکالی اکتفا کرد. همان محدوده سبزرنگ حمایتی که در این مدت شاخص کل به آن واکنش مثبت نشان داده است.شاخص هم‌وزن اما از اوضاع به‌مراتب بهتری برخوردار بود. شاخص هم‌وزن پس از مورد حمایت قرارگرفتن در محدوده میانگین ۵۵روزه خود رویه مثبتی را آغاز کرد و این رویه در منفی‌های چندروزه قرار گرفته بود، اما همچنان می‌توان از شروع یک‌روند مثبت برای این شاخص صحبت کرد.