روزگار سیاه بورس

دیروز بورس تهران در وضعیت خرسی قرار گرفت و اغلب نمادهای بازار سهام با افت قیمت مواجه شدند.
در معاملات روز یکشنبه، ۲۵ تیر ۱۴۰۲، شاخص کل بورس تهران ۴۹ هزار و ۵۹۳ واحد معادل ۳۹/۲ درصد نسبت به روز کاری گذشته پایین‌تر ایستاد و تا سطح ۲ میلیون و ۲۱ هزار و ۲۹۶ واحد پایین آمد.
رفتار بدون برنامه و به دور از تحلیل، عدم توجه به هیچ‌گونه اتفاق و متغیر مثبت و واکنش جدی به کوچک‌ترین خبر منفی، عدم حمایت لفظی و عملی از سمت سیاستگذار اقتصادی و بورسی و… باعث شده است که بورس تهران این روزها یکی از سخت‌ترین دوران خود را سپری کند.
افزایش بی‌اعتمادی به دولت و سیاستگذار در دو ماه گذشته و درحالی که بهبود شرایط بازار از ابتدای اسفندماه توانسته بود اندکی از اعتماد از دست رفته طی سه سال گذشته را پس بگیرد، روزهای معاملاتی بورس تهران را اغلب با رنگ سرخ همراه کرده است. از سمت دیگر وجود ابهامات زیاد و شرایط عدم‌اطمینان در وضعیت اقتصادی و سیاسی کشور موجب شده است تا سرمایه‌گذاران تمایل کمتری برای خرید سهام از خود نشان بدهند.
دولتی که بورس را نمی‌بیند
مدت زیادی از ایجاد چالش پتروشیمی‌ها برای بورس تهران به واسطه اعلام نرخ جدید خوراک پتروشیمی‌ها نگذشته است و به نظر می‌رسد با شفاف‌سازی پتروشیمی‌ها از زیان احتمالی با نرخ خوراک جدید و همچنین نامه‌ای که پالایشگاه اصفهان منتشر کرد، بار دیگر این چالش رنگ جدیدی به خود گرفته باشد. با وجود اینکه طی روزهای گذشته بارها امید تازه‌ای از سمت سیاستگذاران در رابطه با احتمال تغییر این نرخ ایجاد شد و توانست تا حدی شوک منفی وارد‌شده به بدنه بازار سهام را کمرنگ کند، اما اتفاقات اخیر نشان می‌دهد که گویا دولت به دلیل کسری بودجه خود پافشاری زیادی بابت قطعی کردن نرخ ۷ هزار تومانی برای خوراک پتروشیمی‌ها دارد. روز سه‌شنبه نیز با شفاف‌سازی شپنا در رابطه با لغو سود ۱۷ تومانی و شناسایی زیان ۲۲ تومانی که از محل کارمزد صادرات طی سال‌های ۹۷ تا ۱۴۰۰ از سمت شرکت پالایش و پخش ایجاد شده است، بازار را با چالشی جدید همراه کرد و اجازه نفس کشیدن به بورسی‌ها را نداد.
این اتفاقات اگرچه تنها شامل برخی صنایع از جمله صنعت پتروشیمی و پالایشی‌ می‌شود، اما رفتار سیاستگذار در رابطه با مسائل حیاتی برای صنایع مهم کشور که از پایه‌های توانایی اقتصادی و ارزی کشور هستند، این سیگنال را به دیگر گروه‌ها منتقل می‌کند که سهامداران دیگر گروه‌ها نیز باید هر لحظه با چشم تردید به آینده بنگرند و ریسک سیاستگذاری خلق‌الساعه و دولت بی‌پول را در تحلیل‌های خود بگنجانند.
هم‌مسیری بورس با رکود بازارها
اگرچه روند بورس تهران و اکثر سهم‌ها طی هفته گذشته به دلایل ذکر‌شده در بالا با فشار عرضه زیادی از سمت فروشندگان همراه بود، اما نگاهی به دیگر بازارها نشان می‌دهد که تقریبا به دلیل شرایط موجود در وضعیت سیاسی و اقتصادی کشور، رکودی همه‌گیر ایجاد‌شده و اغلب شاهد نوسانات اندک یا کاهش قیمت در کلاس‌های دارایی مختلف هستیم. نرخ دلار نیز که در روزهای گذشته توانسته بود به میانه کانال ۵۰ هزار تومانی برسد، اکنون در میانه کانال ۴۸ هزار تومانی نوسان می‌کند و فعلا خبری از روند صعودی نیست.
نبود چشم‌انداز مشخص از وضعیت سیاسی کشور، آمارهای اقتصادی‌ای که نشان از یک کاهش نسبی در انتظارات تورمی دارد و همچنین احتمال بهبود دولت در دسترسی به منابع ارزی خود، یکی از دلایلی است که نرخ دلار با وجود کمرنگ شدن خوش‌بینی به توافق هسته‌ای و احیای برجام، با افزایش قیمت در بازار آزاد همراه نمی‌شود و نقش خود به عنوان یک محرک برای بازارها را از دست داده است.
حمایت تکنیکالی بورس کجاست؟
ثبت کندل‌های منفی در روزهای گذشته به خصوص در روز چهارشنبه، علی‌رغم شکست حمایتی‌ای که در سقف سال ۹۹ ایجاد شده بود، نسبت فیبوناچی ۳۸ درصدی در محدوده ۰۸/۲ میلیون واحد را نیز پشت‌سر گذاشت و اکنون در شرایط سخت‌تری قرار دارد. این موضوع باعث می‌شود در میان مدت شرایط برای ادامه مسیر بازار چشم‌انداز مناسبی نداشته و نقطه احتمالی برگشت بورس به مدار صعودی از حمایت بعدی در ۹۷/۱ میلیون واحدی (با احتمال بالایی از نقطه‌ای که با رنگ زرد مشخص شده) باشد.
سهام را به ثمن‌بخس نفروشید؛ حقوقی‌ها در حال خرید هستند
در این میان، اما سعید شیرزادی در برنامه بورسان اظهار کرد: عمده سرمایه‌گذاران حقوقی که شاهد رسیدن دارایی‌های خود به قیمت جذاب هستند، اتفاقا شروع به خرید می‌کنند.
مدیرعامل گروه مالی بانک مسکن درخصوص انتشار اوراق تبعی از سوی صندوق توسعه بازار سرمایه عنوان کرد: اکنون قیمت‌ها در محدوده‌ای پایین‌تر از ارزش ذاتی قرار دارند. این روزها با توجه به اینکه قیمت و ارزش سهام به حداقل رسیده است، حرفه‌ای‌ها اقدام به خرید و افزایش بازدهی می‌کنند.
وی افزود: در شرایط فعلی افراد حرفه‌ای بازار اقدام به فروش نمی‌کنند، صف‌های عمدتا سنگین فروش را افرادی تشکیل داده‌اند که مقداری آستانه تحمل آنها پایین‌تر است.
این کارشناس بازار سرمایه معتقد است، عمده سرمایه‌گذاران حقوقی که شاهد رسیدن دارایی‌های خود به قیمت جذاب هستند اتفاقا شروع به خرید می‌کنند.
به سرمایه‌گذاران توصیه می‌شود در شرایط کنونی دارایی‌های خود را به ثمن‌بخس نفروشند.
شرایطی همانند وضعیت فعلی بارها در بازار سهام روی داده است؛ نکته اینجاست که از چنین نقاطی روند افزایشی شکل می‌گیرد و سرمایه‌گذاران می‌توانند بازدهی مطلوبی را کسب کنند.
بازار در روزها و ماه‌های آینده متعادل خواهد بود
شیرزادی شکل‌گیری کمپین‌های مقابله با صنعت فولاد و پتروشیمی و اینکه اساسا این دو صنعت عامل گرانی و تورم در کشور هستند یا خیر، بیان کرد: شرایط کشور در سال گذشته تورمی بود. با توجه به شعار سال، تمام افرادی که در حوزه اقتصادی فعال هستند باید مهار تورم را در اولویت قرار بدهند.
بورس کالا مورد تایید نهاد ناظر و سایر مراکز نظارتی است. این بازار شرایطی را مهیا خواهد کرد که به صورت رقابتی محصولات فولاد و پتروشیمی عرضه و مشتریان به راحتی اقدام به خرید کنند.
در واقع، حذف بورس کالا می‌تواند فضای متلاطم دهه‌های گذشته را به‌طور مجدد ایجاد کند. مسیر بازاری مبتنی بر عرضه و تقاضا کاملا درست است. طبعا جایگزینی پس از لغو این مسیر نخواهیم داشت.
مدیرعامل گروه مالی بانک مسکن پیشنهاد داد که سرمایه‌گذاران باید سبدی از دارایی را تشکیل دهند.
وی درباره صندوق‌های درآمد ثابت، موقعیت نگهداری بخشی از پرتفوی در این بخش، درباره صندوق سکه و طلا، موقعیت نگهداری بخشی از منابع به این صندوق در راستای حفظ قدرت خرید، درباره صندوق زمین و ساختمان، موقعیت نگهداری، درباره سهام موقعیت نگهداری در بخشی از سبد سرمایه‌گذاری صحبت کرد.
به گفته این تحلیلگر بازار سرمایه، صنعت دارو به عنوان صنعت پیشران در نظر گرفته می‌شود. موارد مربوط به خوراک پتروشیمی‌ها با توجه به اینکه دولتمردان به دنبال حمایت و صیانت از بازار هستند، قابل حل خواهد بود. بنابراین صنعت پتروپالایشگاهی با توجه به ریزش‌های فعلی هم صنعت رو به رشدتری خواهد بود.
در برنامه بورسان، سعید شیرزادی مدیرعامل گروه مالی بانک مسکن به تشریح وضعیت جاری و چشم‌انداز آتی معاملات بازار سهام پرداخت. در ادامه حسین شیبانی کارشناس بازارهای مالی بین‌الملل شرایط بازارهای جهانی را مورد بررسی قرار داد.