روزی که آشوریان شهر شوش را ویران کردند

آوریل سال ۶۹۳ پیش از میلاد (در بیشتر کتاب‌های تاریخ عهد باستان؛ ۱۷ آوریل)‌ و پیش از تاسیس یک دولت واحد در ایران، ارتش آشور بانیپال (حکمران مناطقی در شرق مدیترانه به پایتختی نینوا- موصل- در شمال عراق امروز) شهر شوش را متصرف شد و ویران کرد. دولت همدان [دولت طایفه ایرانی ماد که این طایفه در آن زمان ساکن مناطقی از محور ری در جهت غرب ایران‌زمین بود] چند دهه بعد با کمک دولت بابل (به مرکزیت جنوب عراق امروز)، دولت ستمگر آشور را که به صورت یک امپراتوری درآمده بود برانداختند و از صفحه روزگار پاک کردند.
دولت همدان سپس چند گروه ایرانی [از طایفه ماد] را به سرزمین آشور منتقل کرد و در آنجا سکنی داد تا مانع احیاء آن دولت ستمگر شوند و کردهای عراق، ترکیه و سوریه فرزندان همان مادها هستند که فرهنگ ایرانی خود را همچنان حفظ کرده‌اند.
شوش در دوران هخامنشیان بازسازی و پایتخت اداری و زمستانی ایران شد و کاخ آپادانا در آن بنا شد. داریوش بزرگ پس از ساختن آپادانا در شوش، بر یک لوح سنگی این جمله را نوشت که به یادگار مانده است: «به نام اهورامزدا، من این کاخ را در شوش ساختم». کار ساختن کاخ شوش در سال ۵۲۱ پیش از میلاد تکمیل شد. شهر شوش در ۱۱۰ کیلومتری شمال اهواز و ۲۸۰ کیلومتری جنوب خرم‌آباد قرار دارد.