روزی که «شهربراز» جان خود را از دست داد

نهم ژوئن سال ۶۳۰ میلادی اسپهبد شهربراز (شهروراز) ژنرال مشهور ایرانی و فاتح مصر در شهر تیسفون کشته شد. وی پس از مرگ مرموز (احیانا قتل) اردشیر سوم شاه ۹ ساله ایران عملا به مدت ۴۴ روز امور سلطنت ایران را به دست گرفته بود تا امپراتوری ما را از خطر اضمحلال برهاند. این ژنرال بود که اورشلیم و دمشق را از روم شرقی پس گرفته، صلیبی را که مسیح بر آن مصلوب شده بود به تیسفون (مدائن) منتقل کرده، مصر را متصرف شده و در اسکندریه، پادگان ایرانی را ساخته و مقام اداری گمارده بود. محبوبیت این ژنرال در جامعه ایران آن زمان باعث تحریک احساس بخل و حسد خسروپرویز (شاه وقت) نسبت به او شده بود و نقشه برکناری، تبعید و حتی قتلش را کشیده بود که این خبر در جریان جنگ ایران با ارتش هراکلیوس امپراتور روم شرقی به گوش او رسید و وی را سست کرد و بعدا تا پایان کار خسروپرویز عملا خود را منزوی ساخته بود. پس از قتل خسرو پرویز و پایان حکومت قباد دوم جانشین او، بزرگان کشور با این شرط با پادشاهی پسر خردسال قباد دوم موافقت کردند که شهربراز نایب‌السلطنه شود و او پذیرفت. شهربراز با هراکلیوس صلح کرد ولی خیلی زود متوجه شد که کشور دچار بی‌نظمی و در آستانه هرج و مرج کامل است و هر صاحب قدرت، خودسرانه اجرای مقررات را به دست گرفته است و مساله راه حلی جز توسل به روش نظامی (انجام مقررات، بی‌چون و چرا) ندارد و از بزرگان کشور خواست که قدرت را به طور کامل تا زمانی که مسایل حل شوند به او بسپارند و سازمان‌های اداری و فرمانداری‌ها به افسران ارتش واگذار شوند که بزرگان چون منافع خود را در خطر دیدند زیر بار نرفتند ولی شهربراز با تکیه بر ارتش به مخالفت آنان اعتنا نکرد. اندکی بعد و به گونه‌ای ناگهانی، شاه خردسال که نام اردشیر سوم بر او گذاشته شده بود درگذشت و شهربراز قدرت کامل را به دست گرفت که بزرگان شایع کردند او اردشیر خردسال را کشته است (برخی از مورخان رومی این اتهام را تایید کرده و شهربراز را عامل مرگ اردشیر نوشته‌اند). این شایعه قاطبه مردم و برخی از افسران جزء پادگان تیسفون را خشمگین کرد و در یک فرصت مناسب (با تطبیق تقویم‌ها؛ نهم ژوئن سال ۶۳ میلادی) شهربراز را از میان برداشتند و با قتل شهربراز سقوط امپراتوری ساسانیان تسریع شد.