روزی که مهدی بازرگان درگذشت

مهندس مهدی بازرگان نخستین رییس دولت ایران پس از انقلاب و تغییر نظام حکومتی، بیستم ژانویه ۱۹۹۵ (سی‌ام دی‌ماه ۱۳۷۳) در۸۷ سالگی پس از انتقال به سوییس، در زوریخ درگذشت‌‌. وی برای درمان بیماری قلب عازم سوییس بود که در هواپیما وضعیت مزاجی او رو به وخامت گذارد، از فرودگاه به بیمارستان منتقل ولی سودی حاصل نشد و فوت شد‌‌.
بازرگان که در جامعه ایران به پرهیزگاری، پارسایی و فروتنی معروف بود از چهره‌های برجسته و خستگی‌ناپذیر مبارزات سیاسی ملت ایران در قرن ۲۰ به‌شمار می‌رود که نهضت آزادی را با اطلاع دکتر مصدق به اتفاق شماری دیگر از جمله آیت‌الله طالقانی و دکتر سحابی در سال ۱۹۶۱ (۱۳۴۰) تاسیس کرد‌‌. بازرگان در طول عمر خود هیچ‌گاه در تلاش برای استقرار دموکراسی و آزادی مکث نکرد‌‌. وی از دانشجویان اعزامی به فرانسه در اوایل دهه ۱۹۳۰ بود که مهندسی خواند و در بازگشت به ایران، استاد و رییس دانشکده فنی دانشگاه تهران شد‌‌. بازرگان از یاران دکتر مصدق بود و از اعضای هیات خلع ید از انگلیسی‌ها در صنایع نفت که بعدا مسوولیت شرکت ملی نفت را هم برعهده گرفت‌‌. بازرگان که چهره‌ای عمیقا مذهبی بود در زمان حکومت دکتر مصدق مدتی هم دستیار او بود‌‌. بازرگان پس از تاسیس نهضت آزادی، با جمعی از همفکران خود از جمله آیت‌الله طالقانی به زندان افتاده و محاکمه شده بود‌‌. او چندبار دیگر هم دستگیر و بازداشت شده بود‌‌. وی پنجم فوریه ۱۹۷۹ (۱۶ بهمن ۱۳۵۷) در زمانی که هنوز شاپور بختیار نخست‌وزیر بود از جانب آیت‌الله خمینی به نخست‌وزیری دولت موقت انقلاب تعیین شده بود و به این ترتیب، ایران شش روز دارای دو نخست‌وزیر بود‌‌. بازرگان این سمت را به مدت ۹ ماه و چند روز و تا ۱۳ آبان ۱۳۵۸ (روز تصرف سفارت آمریکا) برعهده داشت و کناره‌گیری کرد‌‌. علت عمده کناره‌گیری بازرگان از نخست‌وزیری را مداخله افراطیون مذهبی در امور دولت او ذکر کرده‌اند‌‌. وی پس از کناره‌گیری از این سمت، عملا در جناح مخالف قرار گرفته بود ولی شخص او تحمل می‌شد‌‌. مهدی بازرگان در نخستین انتخابات مجلس شورای اسلامی به نمایندگی از ساکنان تهران به مجلس رفت‌.