روز سبز سهامداران

دیبا حاجیها- بازار سرمایه دیروز با روند صعودی آغاز به کار کرد و تا پایان معاملات، در حالی که برخی نمادهای شاخص‌ساز مانند نوری با افت قیمتی مواجه شدند، این روند را حفظ کرد و کلیت بازار تحت‌تاثیر افزایش تقاضا و ورود نقدینگی جدید، رشد محسوسی را تجربه کرد. شاخص‌کل بورس با جهش 48272‌واحدی توانست سطح 2840960‌واحد را لمس کند و رشد 73/‏1‌درصدی را به ثبت برساند. این صعود، ناشی از معاملات پرقدرت در بسیاری از نمادهای شاخص‌ساز بود که موجی از خوش‌بینی را در بازار ایجاد کرد. در کنار رشد شاخص کل، شاخص کل هم‌وزن بورس که وضعیت کلی سهام کوچک و متوسط را بهتر منعکس می‌کند، با افزایش 8865‌واحدی در سطح 851636‌واحد قرار گرفت و رشد 05/‏1‌درصدی را ثبت کرد. این موضوع نشان‌دهنده آن است که برخلاف برخی از روزهای معاملاتی گذشته که تنها نمادهای بزرگ و لیدرهای بازار رشد می‌کردند، دیروز طیف وسیع‌تری از شرکت‌ها در مسیر صعود قرار گرفتند. نمادهای شاخص‌ساز بورس که بیشترین تاثیر مثبت را بر روند کلی بازار داشتند، شامل فملی، وبملت، فارس‌، فولاد‌، پارسان‌، شستا و تاپیکو بودند که همگی با تقاضای قابل‌توجهی مواجه شدند. این نمادها در کنار افزایش نقدینگی، مسیر بازار را برای یک روز پررونق دیگر هموار کردند. در فرابورس نیز شاهد رشد مشابهی بودیم، به‌ طوری که شاخص کل این بازار با افزایش 231‌واحدی به سطح 26377‌واحد رسید و رشد 89/‏0‌درصدی را تجربه کرد. این روند نشان از ورود سرمایه‌گذاران و افزایش حجم تقاضا در نمادهای مختلف فرابورسی دارد. شاخص کل هم‌وزن فرابورس نیز با رشد 16/‏1‌درصدی مواجه شد و با 1689واحد افزایش به سطح 146906‌واحد رسید. این رشد بیانگر آن است که بخش زیادی از سهام فرابورسی، حتی شرکت‌های کوچک‌تر نیز در مسیر مثبت قرار گرفتند و خریدهای سهامداران به‌ طور گسترده‌ای افزایش یافت. نمادهای مارون‌، نیشکر‌، بپاس‌، فصبا‌، تجلی و شاوان از جمله نمادهای شاخص‌ساز فرابورس بودند که معاملات مثبتی را پشت‌سر گذاشتند و موجب حمایت از روند صعودی بازار شدند. با این حال، برخلاف جو کلی بازار‌، آریا یکی از نمادهای محبوب فرابورس، در محدوده منفی معامله شد و فشار فروش در این نماد محسوس بود. دیروز، حجم معاملات به 24‌میلیارد برگه سهم رسید و ارزش کل معاملات برابر با 23‌هزار میلیارد تومان بود و سرانه خرید و فروش به ترتیب 60‌ و 58‌میلیون تومان گزارش شد. همچنین خروج پول به میزان 426‌میلیارد تومان نیز به ثبت رسید. حقیقی‌ها، ارزش خرید 11هزار میلیارد تومان و ارزش فروش 2/‏11‌هزار میلیارد تومان را به ثبت رساندند که نشان‌دهنده برتری سمت فروش در این گروه از سهامداران است. در مقابل، ارزش خرید حقوقی‌ها 3/‏11‌هزار میلیارد تومان و ارزش فروش آنها 11‌هزار میلیارد تومان بود که به‌ طور کلی حقوقی‌های بازار را در سمت خرید تثبیت کرد.
مفید و مختصر
بازار دیروز با افزایش عرضه‌ مواجه شد و در نهایت در پایان زمان معاملاتی به وضعیت متعادلی رسید. در این روز، بیش از 58‌درصد از نمادها در محدوده مثبت بسته شدند که نشان‌دهنده روندی مثبت در بخش زیادی از بازار بود. افزایش عرضه‌ها سبب شد تا ارزش معاملات خرد به بالای 10‌هزار میلیارد تومان برسد، که این رقم پس از چند روز به این سطح رسید و نشان‌دهنده تقاضای فعال و قدرت نقدینگی در بازار بود. نمادهای خودرویی که همچنان در صف‌های خرید قفل شده بودند، از جمله عواملی بودند که این روند مثبت را پشتیبانی می‌کردند. علاوه‌براین، صندوق‌های بخشی خودرویی نیز با تقاضای زیادی مواجه شدند و برخی از آنها نیز به دلیل این تقاضا عرضه شدند. در کنار این روند، شاهد افزایش تقاضا برای صندوق‌های اهرمی در پی مثبت شدن بازار بودیم. این افزایش تقاضا باعث شد تا عرضه‌های زیادی روی این صندوق‌ها صورت گیرد. با توجه به تحرکات در این بخش، بسیاری از معامله‌گران به دنبال بهره‌برداری از پتانسیل‌های سودآوری این صندوق‌ها بودند که این موضوع تاثیر مستقیم بر روند کلی بازار داشت. از سوی دیگر، شایعه‌ای درباره نرخ گاز خوراک 27‌سنتی در بازار منتشر شد که نگرانی‌هایی را در بین فعالان بازار ایجاد کرد. این شایعه به‌ویژه در میان شرکت‌های انرژی و صنایع وابسته به گاز تاثیرگذار بود و باعث شد که بازار با احتیاط بیشتری به معاملات ادامه دهد. این نگرانی‌ها تاثیر خود را بر روند معاملات گذاشت و در نهایت باعث شد که بازار با شکل متعادلی نسبت به آغاز معاملات روز دوشنبه بسته شود. در بخش ارز، دلار از عصر دوشنبه روند منفی پیدا کرد و این روند منفی در بازار آزاد در روز گذشته ادامه پیدا کرد. دلار نسبت به سقف اخیر خود حدود 2500‌تومان کاهش یافته و در سطوح پایین‌تری معامله شد. اگرچه این کاهش هنوز به‌ طور قطعی نمی‌تواند نشانه‌ای از تشکیل سقف کوتاه‌مدت باشد، اما اگر این روند ادامه یابد و قدرت خرید در بازار کاهش پیدا کند، احتمال افزایش بیشتر فاصله با سقف قبلی وجود دارد. این وضعیت برای فعالان بازار ارز می‌تواند نشان‌دهنده تغییراتی در روند کوتاه‌مدت باشد که باید به آن توجه شود. در بخش طلا نیز، برخی از صندوق‌های طلا همچنان با حباب مثبت نسبت به ارزش ذاتی خود معامله می‌شوند. این موضوع می‌تواند برای خریدارانی که توجه کافی به ارزش واقعی این صندوق‌ها ندارند، خطرناک باشد. احتمالا این خریداران در کوتاه‌مدت با ضرر مواجه خواهند شد، مخصوصا اگر قیمت‌های بازار به سطح واقعی خود نزدیک شوند و حباب‌های قیمتی کاهش پیدا کنند.
در نهایت، در عرضه اولیه دیروز، تغییرات قابل‌توجهی در مکانیسم کشف قیمت رخ داد. با اضافه شدن صندوق‌های درآمد ثابت به لیست شرکت‌کنندگان در کشف قیمت، تعداد صندوق‌های شرکت‌کننده در این فرآیند از 135 به 294 افزایش یافت. این تغییر منجر به افزایش رقابت در کشف قیمت شد و در نهایت قیمت کشف ‌شده از گزارش ارزشگذاری سه درصد بالاتر از حد پیش‌بینی شده قرار گرفت. این تغییر در مکانیسم کشف قیمت، نشان‌دهنده رقابت فزاینده و افزایش تمایل سرمایه‌گذاران به مشارکت در عرضه‌های اولیه بود.
ترین‌های سه‌شنبه
در جریان معاملات دیروز، بازار سرمایه شاهد تحرکات گسترده‌ای در نمادهای مختلف بود که منجر به شکل‌گیری روندهای متفاوتی در ارزش معاملات، حجم معاملات، میزان بازدهی و ورود و خروج نقدینگی شد. در همین راستا، بررسی داده‌های معاملاتی نشان می‌دهد که گروهی از نمادها بیشترین ارزش و حجم معاملات را به خود اختصاص دادند و برخی نمادها با افزایش تقاضا و یا فشار عرضه روبه‌رو شدند. از نظر بیشترین ارزش معاملات، نمادهای فملی، فولاد، وبملت، خیمن و نوری در صدر قرار گرفتند. این مساله نشان‌دهنده توجه سرمایه‌گذاران به این نمادها و جریان قوی نقدینگی در آنها بود. رشد تقاضا در این سهم‌ها، به‌ویژه در فملی، فولاد و وبملت، باعث شد که این نمادها نقش تاثیرگذاری در افزایش شاخص کل ایفا کنند. در سوی دیگر، بیشترین حجم معاملات به نمادهای ذوب، وبملت، شستا، خیمن و وتجارت اختصاص داشت. این موضوع نشان می‌دهد که سهم‌های پرمعامله، علاوه بر ارزش بالای معاملات، از گردش نقدینگی قابل‌توجهی نیز برخوردار بودند. وبملت که بدون محدودیت دامنه نوسان در روز گذشته بازگشایی شد، در کنار گروه خودرویی در مرکز توجه بازار قرار داشت. بررسی بیشترین ارزش بازار نشان می‌دهد که نمادهای فارس، فملی، فولاد، نوری و پارسان همچنان جایگاه خود را به‌ عنوان بزرگ‌ترین شرکت‌های بازار از نظر ارزش حفظ کرده‌اند. این شرکت‌ها به دلیل سرمایه بالا و تاثیر قابل توجه بر شاخص کل، همواره مورد توجه سرمایه‌گذاران هستند. همچنین در بخش بیشترین ارزش شناور، نمادهای فملی، فولاد، فارس، شپنا و پارسان صدرنشین بودند که نشان‌دهنده میزان نقدشوندگی بالای این سهم‌ها در بازار است. از منظر بازدهی، برخی نمادها رشد چشمگیری را ثبت کردند و برخی دیگر با افت همراه بودند. بیشترین بازده روز مربوط به نمادهای وسکاب، اوان، وطوبی، قشکر و سبزوا بود. این سهم‌ها با افزایش تقاضا، رشد قیمتی مناسبی را تجربه کردند و توانستند بازدهی قابل‌توجهی را به سهامداران خود ارائه دهند. از سوی دیگر، کمترین بازده روز به نمادهای کایتا، دیران، خفولا، خحمرا و ساروم تعلق گرفت. این نمادها تحت فشار عرضه قرار گرفتند و در محدوده منفی معامله شدند.
در بخش رفتار معامله‌گران، بررسی بیشترین خالص خرید حقیقی نشان می‌دهد که حقیقی‌ها در نمادهای وبملت، فولاد، فملی، وتجارت و خگستر تمایل بیشتری به خرید داشتند. ورود پول حقیقی به این نمادها نشان‌دهنده افزایش اطمینان سرمایه‌گذاران خرد به این سهم‌هاست. در مقابل، بیشترین خالص خرید حقوقی در نمادهای نوری، شپدیس، ونوین، جم و شبریز اتفاق افتاد که نشان‌دهنده حمایت حقوقی‌ها از این نمادها و احتمالا تلاش برای حفظ تعادل قیمتی آنها بوده است. از نظر رفتار خریدوفروش، بیشترین سرانه خرید حقیقی مربوط به زماهان، وساپا، ثفارس، حکهر و کاریز بود. این موضوع نشان می‌دهد که در این نمادها، سرمایه‌گذاران خرد با میانگین خرید بالاتری نسبت به دیگر سهم‌ها اقدام به ورود کرده‌اند. در مقابل، بیشترین سرانه فروش حقیقی در نمادهای ثاژن، رتکو، ونوین، ثجوان و واحصا به ثبت رسید. این نمادها با فشار فروش از سوی سهامداران حقیقی روبه‌رو بودند که می‌تواند ناشی از عدم شناسایی سود یا نگرانی از کاهش قیمت باشد. در نهایت، بررسی میزان تقاضا و عرضه در بازار نشان می‌دهد که بیشترین فشار تقاضا در نمادهای قنقش، سخزر، فلوله، فماک و شگامرن مشاهده شد. این سهم‌ها با ورود قابل توجه خریداران روبه‌رو شدند و در جریان معاملات تقاضای بالایی داشتند. از سوی دیگر، بیشترین فشار عرضه به نمادهای داوه، بموتو، دکپسول، سصوفی و سکرما تعلق گرفت که نشان‌دهنده حجم بالای فروش در این نمادها و احتمال کاهش قیمت ناشی از افزایش عرضه بود.
صندوق‌ها چه کردند؟
در صندوق‌های سهامی، ارزش معاملات به چهار هزار میلیارد تومان رسید و سرانه خرید و فروش به ترتیب 89‌میلیون تومان و 128‌میلیون تومان بود. این صندوق‌ها ورود پولی به مبلغ 362‌میلیارد تومان داشتند. صندوق‌های درآمد ثابت با ارزش معاملات 12‌هزار میلیارد تومان، سرانه خرید 120‌میلیون تومان و سرانه فروش 85‌میلیون تومان روز خود را به پایان بردند و خروج پول در این صندوق‌ها نیز 1304‌میلیارد تومان گزارش شد.
صندوق‌های اهرمی با ارزش معاملات یک‌هزار میلیارد تومان، سرانه خرید 197‌میلیون تومان و سرانه فروش 188‌میلیون تومان، ورود پولی به مبلغ 81‌میلیارد تومان را تجربه کردند. در صندوق‌های طلا نیز ارزش معاملات به چهارهزار میلیارد تومان رسید و سرانه خرید 51‌میلیون تومان و سرانه فروش 93‌میلیون تومان ثبت شد. این صندوق‌ها نیز ورود پولی به میزان 680‌میلیارد تومان داشتند.
صندوق‌های املاک و مستغلات با ارزش معاملات 870‌میلیارد تومان، سرانه خرید 110‌میلیون تومان و سرانه فروش 107‌میلیون تومان، ورود پولی به مبلغ 26‌میلیارد تومان را به ثبت رساندند. همچنین در صندوق‌های کالایی، ارزش معاملات 96‌میلیارد تومان بود، سرانه خرید 36‌میلیون تومان و سرانه فروش 49میلیون تومان بود و خروج پول 22میلیارد تومانی گزارش شد. در نهایت، صندوق‌های مختلط با ارزش معاملات 508‌میلیارد تومان، سرانه خرید 45‌میلیون تومان و سرانه فروش 50‌میلیون تومان و خروج پول چهار میلیارد تومانی را شاهد بودند.
از منظر بنیادی
در روز گذشته، E/P/‏بازار 52/‏7 بود که نشان‌دهنده نسبت قیمت به درآمد بازار است. این مقدار نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران حاضر به پرداخت 52/‏7‌برابر سود هر شرکت برای خرید سهام آن هستند. این نسبت می‌تواند به‌ عنوان معیاری برای ارزیابی نسبت به سطح عمومی ارزشگذاری بازار به ‌کار رود. همچنین P/S‏ بازار 67/‏1 بود که نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران برای هر واحد فروش در بازار، 67/‏1 برابر آن را پرداخت می‌کنند. این نسبت به‌ طور مستقیم به مقایسه قیمت سهام شرکت‌ها با درآمد حاصل از فروش آنها می‌پردازد. P/B بازار نیز 67/‏2 بود که به مقایسه قیمت سهام بازار با ارزش دفتری دارایی‌های آن اشاره دارد. این مقدار به این معناست که برای هر واحد ارزش دفتری، سرمایه‌گذاران 67/2 برابر آن را پرداخت می‌کنند، که می‌تواند به ارزیابی میزان حباب بازار کمک کندP/D بازار 92/‏11 و نشان‌دهنده نسبت قیمت به سود نقدی تقسیم‌ شده در بازار است. این نشان می‌دهد که برای هر واحد سود نقدی پرداختی، سرمایه‌گذاران 92/‏11 برابر آن را پرداخته‌اند. در این زمینه، پایین بودن این عدد می‌تواند نشان‌دهنده جذابیت سرمایه‌گذاری در سهام با سود نقدی بالا باشد. در روز گذشته، ROA بازار 12/‏0 بود که نشان‌دهنده میزان سود به‌دست آمده از دارایی‌های کل بازار است. این مقدار نشان می‌دهد که بازار به ازای هر واحد دارایی 12‌درصد سود کسب می‌کند. از سوی دیگر، ROE بازار 43/‏0 بود که بازده حقوق صاحبان سهام بازار را نشان می‌دهد و به معنای تولید 43‌درصد سود از هر واحد سرمایه‌گذاری انجام ‌شده توسط سهامداران است. این نسبت‌ها می‌توانند به تحلیلگران و سرمایه‌گذاران کمک کنند تا عملکرد کلی بازار و مقایسه آن با سایر بازارهای مالی را بهتر ارزیابی کنند.
چشم‌اندازی امیدوار‌کننده
با توجه به روند معاملات دیروز و افزایش نقدینگی ورودی به بازار، به نظر می‌رسد که بازار سرمایه در مسیر تثبیت سطوح بالاتر شاخص‌ها قرار دارد. رشد تقاضا و افزایش ارزش معاملات نشان‌دهنده‌ افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار است که می‌تواند به ادامه روند مثبت در بورس و فرابورس منجر شود. اگر این جریان ورودی پول تداوم یابد، می‌توان امیدوار بود که در روزهای آتی نیز شاهد رشد بیشتر شاخص‌ها و بهبود وضعیت بازار باشیم. با این حال، باید توجه داشت که رفتار سهامداران و میزان نقدینگی ورودی به بازار همچنان فاکتورهای مهمی برای پیش‌بینی روند آینده هستند. تغییرات در این متغیرها می‌تواند تاثیر زیادی بر روند کوتاه‌مدت بازار داشته باشد. در شرایطی که برخی نمادهای شاخص‌ساز رشد قابل‌توجهی داشتند، برخی دیگر از سهم‌ها همچنان تحت فشار عرضه قرار دارند که این موضوع می‌تواند مانعی برای ادامه روند صعودی باشد. به علاوه، ورود نقدینگی به بازار ممکن است باعث افزایش تقاضا در برخی بخش‌ها شود که این امر می‌تواند موجبات تقویت روند مثبت را فراهم کند. در مجموع، بازار در شرایطی متعادل و متمایل به رشد قرار دارد اما ادامه روند صعودی بستگی به تثبیت جریان نقدینگی و رفتار معامله‌گران در روزهای آینده خواهد داشت. پیش‌بینی دقیق‌تر از آینده بازار نیازمند ارزیابی مداوم این متغیرهاست و نباید از عوامل خارجی تاثیرگذار بر بازار غافل شد.