روسیه به اپوزیسیون سوریه نزدیک می‌شود؟

سوریه شریک استراتژیک شوروی سابق و روسیه کنونی به حساب می‌آید. اکنون روسیه نگران است تنها پایگاه نظامی‌اش را در خارج از محدوده شوروی سابق از دست دهد اما منافع روسیه فراتر از این پایگاه نظامی است.
باوجود فشار افکار عمومی جهان، روسیه همچنان به پشتیبانی از رژیم بشار اسد ادامه می‌دهد. مقامات این کشور تاکنون از شرکت در دو کنفرانس «دوستان سوریه» که در تونس و ترکیه برگزار شد، خودداری کرده‌اند.
روسیه در بندر طرطوس پایگاه نظامی
دارد، این پایگاه در زمان جنگ سرد ایجاد شد اما پس از سقوط شوروی در دست مسکو باقی ماند. کارشناسان روس در گفت‌وگو با دویچه وله تاکید می‌کنند، اهمیت سوریه برای روسیه فراتر از یک پایگاه نظامی است.
به‌ گفته یوگنی ساتانوسکی، رییس
« انستیتو خاور نزدیک مسکو» رژیم بشار اسد به دلیل حمایت روسیه و چین تاکنون سقوط نکرده است. وی بر این باور است که ادامه چنین سیاستی به ضرر منافع روسیه در خاورمیانه است. ساتانوفسکی به دولتمردان روسیه پیشنهاد می‌کند از رژیم بشار اسد پشتیبانی نکنند تا نفرت عرب‌ها از روسیه بیشتر و مناسبات کشورهای عربی با مسکو بدتر نشود.
کارشناسان روس خاطرنشان می‌کنند که بخشی از طبقه حاکمه روسیه از پایان رژیم بشار اسد صحبت کرد ه اما بخش عمده حاکمیت این کشور از رژیم کنونی سوریه حمایت می‌کنند.
حضور پررنگ مستشاران روس
پاول فلگن‌هاور، تحلیلگر نظامی که مقالاتش در « نزاویسیمایا گازیتا»، «سگودنیا» و همچنین در « نووایا گازیتا» منتشر می‌شود به دویچه‌وله می‌گوید: « حتی در بحرانی‌ترین روزها هم همکاری دو کشور در عرصه نظامی و امنیتی ادامه دارد. مستشاران روس در ارتش و سازمان امنیت سوریه حضور گسترده و فعالی دارند.»
این کارشناس نظامی مقیم مسکو تاکید می‌کند که پایگاه نظامی روسیه در بندر طرطوس برای روسیه فقط نوعی «پرستیژ» به حساب می‌آید و اهمیت استراتژیکی ندارد و ناوی که در آن حضور دارد یکی از قدیمی‌ترین و فرسوده‌ترین ناوهای روسیه به شمار می‌آید که به آن « ستارژی‌ویک» می‌گفتند، این ناو قراراست در ماه می امسال به سواستوپول روسیه برگردد و به جای آن ناو دیگری در سواحل سوریه مستقر شود.
فلگن‌هاور می‌افزاید: « سوریه قرارداد خرید سلاح‌های سنگین و هواپیماهای جنگی را با روسیه امضا کرده و اگر رژیم بشاراسد سقوط کند، این قراردادها لغو و احتمالا پایگاه نظامی روسیه نیز برچیده خواهد شد.»
شکاف در حاکمیت روسیه
فلگن‌هاور به این مساله هم اشاره می‌کند که با اوج گرفتن بحران سوریه در بدنه حاکمیت روسیه ناخرسندی از سیاست‌های سرکوبگرانه اسد بیشتر شده است.
وی در این رابطه می‌گوید: «میخائیل مارگلوف، نماینده ویژه رییس‌جمهور روسیه در امور کشورهای آفریقایی، سال پیش از سیاست غرب علیه قذافی حمایت کرد. گرچه او اکنون با روی کارآمدن پوتین نقش تعیین‌کننده‌ای در سیاست روسیه ندارد اما دیدار او با برخی از نمایندگان اپوزیسیون سوریه نشان می‌دهد که بخشی از حاکمیت روسیه از رژیم اسد ناخرسند است. میخائیل مارگلوف فکر می کند که بشار اسد بازنده است و دیگر شانسی برای حیات رژیم او نیست.»
درس از انقلاب لیبی
تحلیلگران روس نقش ولادیمیر پوتین را در سیاست کنونی روسیه تعیین کننده می‌دانند. روسیه از برنامه کوفی عنان، نماینده ویژه سازمان ملل در بحران سوریه پشتیبانی می‌کند. سیاست کنونی روسیه بر این اساس استوار است که بشار اسد بتواند فرصت و زمان بیشتری کسب کند تا ثبات را در کشور برقرار نماید.
به عقیده‌ این کارشناسان، پوتین سقوط سرهنگ قذافی و موافقت روسیه با قطعنامه سازمان ملل متحد درباره لیبی را اشتباه می‌داند. به نظر پوتین، اکنون در لیبی وضعیت بدتر شده و در رابطه با سوریه نباید سناریوی لیبی تکرار شود.
رجب صفراف، رییس « مرکز مطالعات ایران معاصر در روسیه» در گفت‌وگو با دویچه وله می‌گوید: سوریه برای حضور روسیه در فضا و سیاست خاورمیانه نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. این کارشناس سوریه را همپیمان استراتژیک روسیه می‌داند که تاثیر زیادی برای امنیت روسیه دارد.
وی در این رابطه توضیح می‌دهد: سوریه سپری است در راه نزدیک شدن غرب به سوی ایران. روسیه احساس خطر می‌کند که اگر رژیم کنونی اسد تغییر کند، آمریکا و کشورهای غرب می‌کوشند رژیمی را در سوریه بر سر کار بیاورند که تابع منافع غرب باشد و قضیه حمایت سوریه از حزب الله و حماس به هم می‌خورد.
از سوی دیگر روسیه نفوذ و تاثیرگذاری خود را از طریق سوریه از دست می‌دهد و همچنین با تغییر رژیم سوریه امکان تاثیرگذاری ایران در خاورمیانه هم ضعیف خواهد شد. همه اینها نشان می‌دهد که غربی‌ها به مرزهای ایران نزدیک خواهند شد و این مساله برای روسیه خطرناک خواهد بود و روسیه نمی‌خواهد کار به اینجا بکشد.
به‌گزارش رسانه‌های روسیه، نمایندگان «کمیته ملی هماهنگی اپوزیسیون سوریه» تاکنون با سرگئی لاوروف وزیر امورخارجه و میخائیل باگدانوف و میخائیل مارگلوف نمایندگان ویژه رییس‌جمهور روسیه در امورخاورنزدیک و آفریقا دیدار داشته‌اند در عین حال برخی از روزنامه‌های روسیه انتقاد کرده‌اند که اینها اپوزیسیون واقعی سوریه نیستند.
رجب صفراف بر این باور است که به رغم این دیدار و مذاکره، روسیه از اپوزیسیون سوریه پشتیبانی نمی‌کند. وی درباره انگیزه دیدار مقام‌های روسیه با سران برخی از گروه‌های مخالف در سوریه می‌گوید: «جلسه دیدار با بخشی از مخالفان بشاراسد به این دلیل انجام شد که رهبران روسیه خواستند با نظر اپوزیسیون آشنا و مانع از آن شوند که جامعه جهانی به خصوص غرب تصمیم‌گیری روسیه را یکجانبه حساب کند.»
رجب صفراف از مرکز مطالعات ایران معاصر در روسیه و پاول فلگن‌هاور، تحلیلگر نظامی مقیم مسکو مثل بسیاری دیگر از کارشناسان روسیه بر این باورهستند که سیاست روسیه در حمایت از رژیم بشاراسد تغییری نخواهد کرد و برخلاف لیبی این بار روسیه به پشتیبانی از رژیم بشاراسد ادامه خواهد داد.