18 - 08 - 2017
رونق با توسعه صنعت نفت
یکی از نکاتی که ریاست‌جمهوری در جلسه دفاع از کابینه پیشنهادی دولت به آن اشاره کرد، قول زنگنه، وزیر پیشنهادی نفت درمورد اتصال لوله نفت به «جاسک» بود؛ پروژه‌ای که قرار است تا سال ۱۴۰۰ به بهره‌برداری رسمی برسد و توانایی ذخیره‌سازی ۳۰ میلیون بشکه نفت‌خام را داراست و صادرات روزانه یک میلیون بشکه نفت را تضمین می‌کند.
شرکت پایانه‌های نفتی ایران مطالعات مفهومی و مقدماتی طرح استراتژیک احداث پایانه نفت و گاز در غرب شهرستان جاسک را به عنوان یکی از مهم‌ترین پروژه‌های ملی در دست بررسی و اقدام قرار داد. پایانه نفتی جاسک، دومین پایانه بزرگ صادرات نفت ایران است که پرونده آن در دولت یازدهم گشوده شد و قرار است تا سال ۱۴۰۰ به بهره‌برداری رسمی برسد. با اجرای پروژه‌های نفتی در بندر جاسک امکان انتقال روزانه یک میلیون بشکه نفت سنگین از منطقه گوره به منطقه جاسک در استان هرمزگان، پهلوگیری کشتی‌های با ظرفیت دو میلیون تن و ذخیره‌سازی ۱۰ میلیون بشکه نفت‌خام امکان‌پذیر خواهد شد.
ساخت انبار ۱۰ میلیون بشکه‌ای ذخیره‌سازی در پایانه جاسک
در این راستا در اواخر مردادماه سال ۱۳۹۵ حمید شریف‌رازی، مدیرعامل شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران اعلام کرد با اجرای پروژه پایانه جاسک، نفت‌خام از این پایانه به کشورهای هدف صادر می‌شود. بر این اساس با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی قرار است انبار بزرگ ۱۰ میلیون بشکه‌ای ذخیره‌سازی در این پایانه ساخته شود. البته براساس برنامه‌ریزی انجام شده برای ساخت دو پالایشگاه ۳۰۰ هزار بشکه‌ای و چند واحد پتروشیمی در این پایانه برنامه‌ریزی شده است که این موضوع به سرمایه‌گذاری‌های مختلف نیاز دارد.
تقسیم خط لوله انتقال نفت‌خام گوره – جاسک به ۴ گستره
به گفته مرتضی کرمی، قائم‌مقام مجری طرح احداث خط لوله انتقال نفت‌خام گوره – جاسک و مخازن و تاسیسات نفتی جاسک نیز قرارداد مشاور طراحی بنیادی که در فروردین‌ماه سال ۱۳۹۵ نافذ شده است شامل خدمات طراحی بنیادی خطوط لوله و ایستگاه‌ها، نقشه‌برداری، ژئوتکنیک، پدافند غیرعامل، مطالعات برق، مطالعات و اخذ مجوزهای زیست‌محیطی و میراث فرهنگی می‌شود. نقشه‌برداری هوایی، نقشه‌های زمینی، پلان پروفایل‌ها، گمانه‌های زمین‌شناسی، ژئوتکنیک مسیر، مطالعات برق مورد نیاز ایستگاه‌ها انجام و مطالعات زیست‌محیطی در حال اخذ مجوزهای لازم است.
به گفته وی، براساس راهبرد تدوین‌شده برای اجرای این طرح، خط لوله انتقال نفت‌خام گوره – جاسک به چهار گستره تقسیم شده است. مبدأ این خط در منطقه گوره شهرستان گناوه از استان بوشهر و مقصد این خط لوله هزار کیلومتری، منطقه جاسک در شرق استان هرمزگان است. مطالعات طراحی بنیادی ۳۰۰ کیلومتر ابتدای این خط در مرحله اول از سوی مشاور تکمیل و اسناد مناقصه آماده ارائه به پیمانکاران تاییدصلاحیت‌شده برای دریافت پیشنهادهای مالی است و اجرای گستره‌های ۲، ۳ و ۴ در مرحله ارزیابی پیمانکاران قرار دارد. مخازن ذخیره نفت‌خام در بندر جاسک با ظرفیت ۱۰ میلیون بشکه از سوی سرمایه‌گذاران بخش‌خصوصی احداث خواهد شد. در سال ۱۳۹۴ بیش از ۲۰ سرمایه‌گذار اعلام آمادگی کردند که بعد از ارزیابی، هشت سرمایه‌گذار انتخاب شدند و در نهایت چهار سرمایه‌گذار پیشنهاد مالی ارائه کردند که در مرحله پایانی در آینده‌ای نه‌چندان دور برنده مشخص خواهد شد. به موجب قرارداد سرمایه‌گذار متعهد می‌شود مخازن ذخیره را به ظرفیت ۱۰ میلیون بشکه مطابق با استانداردهای وزارت نفت احداث و طی یک قرارداد ۱۵ ساله مخازن را به شرکت ملی نفت ایران اجاره دهد. در پایان مدت ۱۵ ساله مالکیت مخازن مذکور به شرکت ملی نفت ایران انتقال خواهد یافت.
به گزارش ایسنا، خط لوله از گوره تا جاسک هشت ایستگاه دارد که شامل پنج تلمبه‌خانه برای پمپاژ نفت‌خام و دو ایستگاه برای ارسال و دریافت توپک «پیگرانی» و یک ایستگاه پایانی برای اندازه‌گیری است در این طرح برای اندازه‌گیری میزان نفت‌خام سبک و سنگین در مبدا «منطقه گوره» و در انتهای خط لوله در جاسک ایستگاه اندازه‌گیری احداث خواهد شد. در پایان این مسیر و در مجاورت دریا تاسیسات دریایی شامل «اسکله پشتیبانی، تاسیسات اندازه‌گیری، خطوط لوله زیر دریا و سه دستگاه گوی شناور»(SPM) برای صادرات نفت‌خام احداث می‌شود که قابلیت صادرات یک میلیون بشکه نفت‌خام در روز را داشته باشد.
بی‌نیازی ایران از تنگه هرمز
چندی پیش نیز محمد سقایی، مجری طرح انتقال نفت‌خام گوره به جاسک بر اینکه این یک پروژه استراتژیک و حیاتی است، اظهار کرد: انتقال نفت‌خام از گوره به جاسک یعنی اتصال به دریای آزاد که ایران را از تنگه هرمز بی‌نیاز می‌کند و با اجرای این پروژه شرق کشور احیا می‌شود. همچنین با احداث این خط انتقال در منطقه جاسک و چابهار شرایط به لحاظ زیرساخت‌های انرژی، نفت و گاز پتروشیمی و پالایشگاه‌ها و به صنایع تبدیلی هموار می‌شود که همه اینها نیاز به سرمایه‌گذاری بخش خصوصی دارد.
فعالیت‌های توسعه‌ای احداث پایانه صادراتی
به گفته سقایی، طرح احداث خط لوله به طول ۱۱۰۰ کیلومتر و به قطر ۴۲ اینچ به منظور انتقال یک میلیون بشکه نفت‌خام در روز از پایانه نفتی گوره (در شمال‌غربی استان بوشهر) به غرب منطقه جاسک در ساحل دریای عمان انجام می‌شود. با توجه به طولانی بودن تحویل خط، به ۴ گستره تقسیم شده است. گستره یک ۳۰۰ کیلومتر، دوم سوم و چهارم تقریبا هر گستره بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ کیلومتر در نظر گرفته شده است تا این ۴ گستره انجام شود. بعد از اینکه لوله‌ها خریداری و در سایت پوشش داده شد، چهار گستره اجرای خط و لوله‌گذاری توسط یک پیمانکار اجرایی خط انجام می‌شود. در مجموع، یک پیمانکار برای خرید لوله، چهار پیمانکار برای اجرای خط، یک یا دو پیمانکار برای پمپ استیشن در طول مسیر و یک پیمانکار برای تاسیسات دریایی در نظر گرفته شده است تا نفت تولید شده به منطقه جاسک منتقل شود. به گفته سقایی، به دلیل اهمیت این پروژه و نوع نفت انتقالی و عبور نفت از مناطق گرمسیر با میانگین درجه حرارت بالای ۵۰ درجه در سال، انتخاب جنس لوله‌های استفاده شده از اهمیت بالایی برخوردار بوده و زمان زیادی به خود اختصاص داده است؛ به‌طوری که تیمی کارشناسی از استادان دانشگاهی و کارشناسان صنعت نفت در یک برنامه مطالعاتی یک ساله موفق به معرفی جنس لوله مورد نیاز شد. فناوری ساخت این نوع لوله هنوز در کشور بومی نشده بود و بیژن زنگنه نیز تاکید زیادی بر بومی‌سازی ساخت این تجهیزات داشت. سرانجام پس از کشمکش‌های فراوان دو شرکت از بخش خصوصی برای ساخت آن اعلام آمادگی کردند که قرار است در آینده‌ای نزدیک امور مربوط به تهیه اسناد مناقصه و انتخاب پیمانکار انجام شود؛ فرآیندی که حداقل شش ماه زمان خواهد برد.
سقایی همچنین از انجام همزمان و موازی فعالیت‌های توسعه‌ای احداث پایانه صادراتی نفت‌خام جاسک خبر داده و گفت: این پروژه مشتمل بر ساخت دو پالایشگاه، پتروشیمی و مخازن ذخیره‌سازی نفت‌خام با ظرفیت نهایی ذخیره‌سازی ۳۰ میلیون بشکه است که البته ذخیره‌سازی ۱۰ میلیون بشکه نفت در فاز نخست آن دیده شده است. انجام مطالعات اولیه و تهیه اسناد مناقصات مربوط به انتخاب پیمانکاران اصلح در این پروژه بزرگ ملی بسیار زمانبر است؛ با این وجود مناقصات مربوط به ساخت مخازن ذخیره‌سازی نفت‌خام برگزار شده و به زودی مشخص خواهد شد. مشاور وزیر نفت در ادامه بر سرمایه‌بر بودن احداث پایانه صادرات نفت‌خام جاسک تاکید و تصریح کرد: با توجه به نوع قرارداد که از نوع BOT (ساخت، بهره‌برداری و واگذاری) است، لازم است اعتبارات مربوط به اجرای آن از سوی سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و از محل منابعی خارج از نفت تامین شود. در همین راستا در حال حاضر هشت سرمایه‌گذار داخلی برای انجام آن ابراز آمادگی کرده‌اند.
اتمام پروژه ساخت پایانه جاسک تا ۵/۳ سال آینده
مجری طرح خط لوله انتقال نفت‌خام گوره- جاسک و پایانه مربوطه (مکران) در ادامه فرآیند سرمایه‌گذاری را در قالب دو بخش سازنده و تامین‌کننده اعتبار معرفی و تصریح کرد: ارزیابی کیفی درخصوص منابع مالی تامین این پروژه انجام شده و برنده مناقصه پس از تایید هیات‌مدیره شرکت ملی نفت ایران، فعالیت اجرایی خود را آغاز خواهد کرد. در بخش ساخت پالایشگاه نیز بررسی‌های لازم در حال انجام است و از میان دو گزینه موجود یک شرکت خصوصی داخلی انتخاب خواهد شد.
سقایی در ادامه از برگزاری مناقصه‌ای برای ساخت پمپ استیشن‌ها خبر داد و گفت: در طول مسیر ۱۰۰۰ کیلومتری گوره به جاسک، ساخت پنج پمپ استیشن پیش‌بینی شده است. البته پیش‌بینی اولیه برای ایجاد تاسیسات خط انتقال نفت‌خام بالغ بر هشت ایستگاه خواهد بود. چهار مناقصه دیگر در این طرح برگزار خواهد شد. این مناقصات بخش‌هایی چون عملیات اجرایی، راهسازی، حفر کانال و لوله‌گذاری را شامل می‌شود.
مشاور وزیر نفت درباره روند کنونی انجام پروژه نیز گفت: هم‌اکنون محوطه‌سازی و جانمایی پتروشیمی و نیروگاه‌ها انجام شده و سه شرکت نیز برای احداث نیروگاه اظهار آمادگی کرده‌اند.
به گفته مشاور وزیر نفت، با توجه به روند کنونی برگزاری مناقصه‌ها به نظر می‌رسد در صورت تحویل به موقع تجهیزات و انجام پروژه در زمان انجام شده از سوی پیمانکاران، این پروژه زیربنایی تا ۵/۳ سال آینده پایان یابد؛ پروژه‌ای ملی که توان ذخیره‌سازی ۳۰ میلیون بشکه نفت‌خام را داراست و صادرات روزانه یک میلیون بشکه نفت را تضمین می‌کند.
براساس این گزارش، پس از مشخص شدن برنده مناقصه، مسیر انجام تشریفات قانونی، بازگشایی LC و ضمانتنامه‌های کاری، ارائه طرح مهندسی و در نهایت تایید کارفرما و تصویب هیات‌مدیره شرکت ملی نفت ایران حداقل به شش ماه زمان نیاز خواهد داشت. پروژه احداث دومین پایانه صادراتی نفت‌خام ایران در جاسک، گذشته از ابعاد بزرگ کاری به سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی نیز نیاز دارد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد