رونمایی از نقشه سرمایه‌گذاری خارجی در بازار سرمایه ایران

سنا- براساس گزارش مدیریت نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار، کارنامه‌ای از عملکرد ۱۲‌ساله بازار سرمایه ایران در جذب سرمایه‌گذاران خارجی ارائه شده است. بررسی روند رشد سرمایه‌گذاری خارجی در بازار سرمایه ایران از سال۱۳۹۰ تا پایان سال‌۱۴۰۲ نشان می‌دهد که تعداد کدهای صادر شده برای سرمایه‌گذاران خارجی در این بازه زمانی به طرز قابل‌ توجهی افزایش یافته است.
مطابق این داده‌ها، تعداد کدهای سهامداری خارجی از ۱۳۷ کد در سال ۱۳۹۰ به ۴‌هزار و ۸۶۲ کد در پایان سال‌۱۴۰۲ رسیده است. این افزایش چشمگیر بیانگر رشد قابل ‌توجه بازار سرمایه ایران در جذب سرمایه‌گذاران خارجی بوده که به ‌طور مداوم طی سال‌های گذشته صورت گرفته است. از این تعداد کد، تعداد هزار و ۵۶۴ کد به سهامداران حقوقی و ۳‌هزار و ۲۹۸ کد به سهامداران حقیقی خارجی اختصاص داشته است که سهم قابل ‌توجهی از کل کدهای سهامداری خارجی را تشکیل می‌دهند.
در این گزارش آمده است که کدهای سهامداری صادر شده براساس محل تولد سرمایه‌گذاران خارجی استخراج شده و ترتیب کشورها به شرح زیر است: افغانستان، ایران (مقیم خارج از کشور)، عراق، امارات، ترکیه، پاکستان، ارمنستان، کویت، انگلیس و عمان. این داده‌ها نشان می‌دهد که بیشترین تعداد کدهای سهامداری خارجی مربوط به سرمایه‌گذاران افغانستانی بوده، به طوری که تعداد کدهای سهامداری صادر شده برای افراد افغان به هزار و ۴۹۱ کد رسیده است. پس از آن، سرمایه‌گذاران ایرانی مقیم خارج از کشور با هزار و ۴۴۲ کد در رتبه دوم قرار دارند و بخش قابل ‌توجهی از سهامداران خارجی بازار سرمایه ایران را تشکیل می‌دهند.
نکته قابل توجه در این گزارش تاکید بر این است که آمار کدهای سهامداری خارجی لزوما به معنای تعیین مبدا ورود سرمایه‌ها به کشور نیست و تنها براساس محل تولد افراد ثبت شده است. این موضوع بدین معناست که ممکن است برخی از این سرمایه‌گذاران به دلیل عوامل مختلفی ازجمله مسائل اقتصادی، مهاجرت یا تحولات بین‌المللی، در کشورهای دیگر ساکن باشند اما به عنوان سهامداران خارجی در بازار سرمایه ایران شناخته شده‌اند.
نمودارها و آمارهای ارائه شده در این گزارش نیز حاکی از روند مثبت ارزش خرید و فروش سهامداران خارجی در بازار سرمایه ایران است. به طور مشخص، از سال‌۱۳۹۰ تا ‌۱۴۰۲ شاهد رشد مداوم ارزش خرید و فروش سهامداران خارجی هستیم. در سال‌های ابتدایی این دوره، حجم معاملات سهامداران خارجی پایین بوده، اما با گذشت زمان و با رشد بازار سرمایه، این حجم به تدریج افزایش یافته است. در سال‌های اخیر به‌ویژه از سال‌۱۳۹۸ به بعد، نمودارها نشان‌دهنده افزایش قابل توجه ارزش خرید و فروش بوده که اوج آن در سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ بوده است. این روند افزایشی نشان می‌دهد که بازار سرمایه ایران توانسته جذابیت بیشتری برای سرمایه‌گذاران خارجی پیدا کند و آنها را به سرمایه‌گذاری در این بازار ترغیب نماید.
در بخش دیگر این گزارش، تحلیل‌هایی از تغییرات درصد رشد ارزش خرید و فروش سهامداران خارجی ارائه شده است. این درصد در برخی از سال‌ها به طور قابل ‌ملاحظه‌ای افزایش یافته که نشان‌دهنده ورود بیشتر سرمایه خارجی به بازار است. به عنوان مثال، از سال‌۱۳۹۷ تا ‌۱۴۰۰ درصد رشد ارزش خرید و فروش به طرز چشمگیری افزایش یافته و بیانگر اعتماد سرمایه‌گذاران خارجی به بازار سرمایه ایران در آن بازه زمانی است.
در این گزارش به بررسی تعداد کل سهامداران به تفکیک کشور نیز پرداخته شده که نشان می‌دهد بخش عمده‌ای از سهامداران خارجی بازار سرمایه ایران را اتباع افغانستانی و ایرانیان مقیم خارج از کشور تشکیل می‌دهند. به دنبال این دو گروه، سهامداران از کشورهای عراق، امارات، ترکیه، پاکستان و سایر کشورهای منطقه‌ای و بین‌المللی قرار دارند. این توزیع جغرافیایی به خوبی نشان می‌دهد که بازار سرمایه ایران توانسته نظر سرمایه‌گذاران خارجی از کشورهای همسایه و کشورهای دورتر را نیز جلب کند و در سطح منطقه و حتی در سطح بین‌المللی به عنوان یک بازار سرمایه‌گذاری مناسب مطرح شود.
در نهایت این گزارش تصویری جامع از روند رشد سرمایه‌گذاری خارجی در بازار سرمایه ایران ارائه و نشان می‌دهد که با وجود چالش‌های مختلف اقتصادی و سیاسی، بازار سرمایه ایران توانسته است جایگاه خود را به عنوان یک بازار سرمایه‌گذاری جذاب برای سرمایه‌گذاران خارجی حفظ و تقویت کند.
افزایش تعداد کدهای سهامداری خارجی و رشد ارزش معاملات این گروه از سهامداران، حاکی از موفقیت بازار سرمایه ایران در جذب سرمایه‌های خارجی است. با این حال، همچنان بهبود زیرساخت‌ها، افزایش شفافیت و ارتقای استانداردهای بین‌المللی در بازار سرمایه می‌تواند به تداوم و گسترش این روند کمک شایانی نماید.