رونمایی از چهره خشن بحران آب

گروه انرژی- تنش آبی چهره خشن خود را نشان داد. شنبه هفته قبل، کشاورزان شرق اصفهان پس از حدود 30روز تجمع در اعتراض به جاری نشدن آب زاینده‌رود، به ایستگاه‌های پمپاژ شماره سه و چهار حمله کردند و این عمل منتج به خسارت و قطعی آب در یزد شد. این تعرض خسارات سنگین به ایستگاه‌ها وارد کرد و یزد به اجبار در روزهای ۱۷و۱۸فروردین‌ماه به مدت دو روز تعطیل شد.
هرچند پس از اتفاق الیاس حضرتی، رییس شورای اطلاع‌رسانی دولت از صدور دستور ویژه رییس‌جمهوری برای پیگیری و تسریع در تعمیر و بازسازی خط انتقال آب به استان یزد در کوتاه‌ترین زمان ممکن خبر داد، با این حال موضوع تنش آبی همچنان بستری بحران‌زاست.
فرارو در این رابطه طی گزارشی نوشت: طی چند روزی که از آغاز این وضعیت می‌گذرد، بحث‌های مفصلی میان کاربران شناخته‌شده استان‌های یزد و اصفهان مبنی‌بر مصرف آب در هر دو استان صورت گرفت. از یک‌سو، هر دو طرف یکدیگر را به انجام فعالیت‌های آب‌بر که با طبیعت مرکز ایران مغایرت دارد، متهم می‌کنند. یزدی‌ها می‌گویند در اصفهان کشاورزی غرقابی صورت می‌گیرد. همانطورکه صنایع فولاد و ذوب‌آهن نیز در این استان فعال هستند. اصفهانی‌ها می‌گویند در یزد کشاورزی بی‌رویه وجود دارد و صنایعی مانند فولاد، کاشی و سرامیک در این استان کویری به تنش آبی دامن زده است. در حال حاضر سطح کشت برنج در استان اصفهان طی سال‌های گذشته کاهش چشمگیری پیدا کرده است اما هر دو استان محل قرارگیری صنایعی هستند که با طبیعت خشک این مناطق در تضاد است. هر بار که مساله آب در این منطقه داغ می‌شود، برخی رسانه‌ها و مدیران به یاد موضوع انتقال صنایع آب‌بر به سواحل مکران یا مناطق برخوردار از منابع آبی کافی می‌افتند. طرحی که مشخص نیست چرا طی چند دهه گذشته مسکوت گذاشته شده است. بعضی از این صنایع مانند فولاد مبارکه مربوط به بعد از انقلاب(۱۳۶۰) و برخی دیگر مانند ذوب‌آهن مربوط به پیش از انقلاب هستند. صنایع آ‌ب‌بر یزد نیز بیشتر مربوط به سال‌های ابتدایی انقلاب و دهه‌های۷۰ به بعد هستند. با توجه به این وضعیت، علت مسکوت بودن پروژه‌های انتقال یا مدیریت این‌دست از صنایع مشخص نیست.
فرارو در ادامه می‌نویسد: مسعود پزشکیان و محمدرضا عارف به عنوان رییس‌جمهور و معاون اول، دستورهای مشخصی برای حل مساله آب اصفهان و یزد صادر کردند. از یک سو آب هر دو استان باید تامین شود و از سوی دیگر مساله تعمیر خطوط انتقال در اولویت قرار گرفته است. اما با توجه به اینکه مساله آب در هر دو استان مساله‌ای خاص و بحران‌ساز است، به نظر می‌رسد که دولت باید نگاه راهبردی‌تری به این موضوع داشته باشد. جلوگیری از ایجاد برخورد میان مردم این دو استان، امر بسیار مهمی محسوب می‌شود.
مساله آب، یک مساله امنیتی است. گاهی تحلیلگران حوزه بین‌الملل این مساله را مطرح می‌کنند که جنگ آینده بر سر مدیریت منابع آب خواهد بود. از آب به‌عنوان اهرم فشار در مناقشات استفاده می‌شود چرا که به‌طور مستقیم با حیات در جوامع ارتباط دارد. چند روز قبل هم این خبر آمد که آمریکایی‌ها برای تحت فشار گذاشتن نیرو‌های انصارالله یمن، برخی منابع آب در این کشور را هدف قرار دادند. بنابراین این فاکتور همیشه مورد توجه است. دولت پزشکیان احتمالا باید نگاه جامع‌تری به این مساله داشته باشد. توجه به این نکته مهم است که اعتراض‌های آبی در اصفهان مسبوق به سابقه بوده و در چنین شرایطی می‌تواند بحران‌آفرین باشد. می‌توان به دولت پزشکیان توصیه کرد که به سمت تصمیم‌هایی برود که پیشینیان آنها نتوانستند یا نخواستند بگیرند. در حال حاضر مساله انتقال آب از یک‌سو و موضوع انتقال صنایع از سوی دیگر دارای اهمیت بسیار زیادی است. مدیریت این موضوع می‌تواند جلوی بحران‌سازی را بگیرد.