رکوردزنی عرضه ارز در ۱۴۰۰

رییس کل بانک مرکزی ضمن تاکید بر حل مشکلات با همکاری فعالان اقتصادی گفت: در حال حاضر شرایط فعلی کشور رو به بهبود است و امیدوارم در آینده نیز این روند تداوم یابد، این امر به گونه‌ای است که در هفت ماهه امسال میزان ارز عرضه شده در سامانه نیما توسط صادرکنندگان، معادل کل سال قبل بوده است.
علی صالح‌آبادی در دیدار با جمعی از فعالان اقتصادی، اعضای اتاق‌های بازرگانی و تولیدکنندگان ضمن استقبال از نظرات این فعالان اقتصادی، دیدگاه‌های آنان را بر راهبردهای کلان و سیاستگذاری بانک مرکزی موثر دانست و گفت: در ابتدای تصدی مسوولیتم در بانک مرکزی، ضروری بود که از نزدیک با دغدغه‌ها و نظرات بخش خصوصی آشنا شوم چراکه بی‌شک حمایت از بخش تولید، صادرات و نیز واردات کالاهای سرمایه‌ای، ماشین‌آلات و مواد اولیه از ضروریات کشور است و در این مسیر قطعا از نظرات شما بهره می‌گیریم. بنابراین باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که در عین تشویق صادرات، واردات مواد اولیه و ماشین‌آلات نیز مدنظر باشد.
رییس کل بانک مرکزی در ادامه با اشاره به مبحث ارز حاصل از صادرات، تصریح کرد: ارز حاصل از صادرات یا ناشی از نفت و میعانات است و بخشی از آن در بازار نیما عرضه می‌شود برای واردات مواد «اولیه و مصرفی» و بخشی نیز برای واردات کالاهای سرمایه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته باید در نظر داشت که کشور نیاز به سرمایه‌گذاری و توسعه دارد و نمی‌توان تنها بر نیازهای جاری تمرکز کرد.
وی در ادامه یادآور شد: با دیدگاه فوق و با برنامه‌ریزی‌های انجام شده، تامین ارز و سرمایه برای پروژه‌ها را نیز به طور جدی مدنظر داریم. در این باره، مقصود پروژه‌هایی است که دارای توجیه اقتصادی بوده و با ارزآوری برای اقتصاد کشور همراه هستند؛ بنابراین مباحثی همچون فاینانس‌ها و تامین مالی برای سرمایه‌گذاری جزو اولویت‌های اصلی ما تحت هر شرایطی محسوب می‌شود.
صالح‌آبادی با اشاره به گله‌مندی‌های تجار و بازرگانان از برخی بخشنامه‌ها، دستورالعمل‌ها و رویه‌ها در بانک مرکزی،‌ گفت: در جلسه برخی درباره رفع تعهد ارزی نکاتی را طرح کردند، باید تاکید کنم که در این‌باره در تلاشیم با همکاری دستگاه‌های ذی‌ربط نسبت به برطرف کردن مشکلات اقدام کنیم. البته در چنین مواردی که مسائل و چالش‌هایی وجود دارد، می‌توان با ایجاد کمیته‌ها و کارگروه‌های هم‌اندیشی میان نظام بانکی، بانک مرکزی و فعالان اقتصادی به تدوین بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های کاربردی‌ کمک کرد تا در آینده شاهد صدور و اصلاح مکرر دستورالعمل‌ها نباشیم.
رییس شورای پول و اعتبار درباره احیای واحدهای تملک شده توسط بانک‌ها عنوان کرد: در حال حاضر به منظور جلوگیری از توقف تولید واحدها، این موضوع در دستور کار شورای پول و اعتبار است و دستورالعملی در این زمینه تدوین شده که امیدوارم مشکلات تولید به واسطه این تصمیم‌ها برطرف شود.
رییس کل بانک مرکزی در خصوص بازار ارز گفت: به طور مشخص دو بازار رسمی در کشور یعنی بازار نیما و بازار متشکل معاملات ارزی وجود دارد؛ بازار نیما معطوف به حواله و واردات کشور است و در بازار متشکل معاملات ارزی، اسکناس معامله می‌شود که عمق این بازار نیز نسبت به گذشته بیشتر شده است. ضروری است تاکید کنم که بانک مرکزی در بازار متشکل معاملات ارزی به عنوان بازارگردان حضور دارد لیکن خود صادرکنندگان هستند که در این بازار نسبت به فروش اسکناس ناشی از صادرات خود اقدام می‌کنند.
صالح‌آبادی در خصوص ارز با نرخ ترجیحی (۴۲۰۰ تومانی) گفت: به ایرادها و مشکلات مرتبط با این ارز واقفم و البته در تعامل با اعضای دولت ضروری است سازوکاری در این باره اندیشیده شود که در آینده و در صورت اتخاذ هرگونه تصمیم در این زمینه، اطلاع‌رسانی لازم انجام خواهد شد.
عالی‌ترین مقام بانک مرکزی ضمن تاکید بر استقلال بانک مرکزی عنوان کرد: از آنجایی که طی سالیان طولانی، اقتصاد ایران متکی به نفت بوده است، عملا بانک مرکزی به عنوان فروشنده ارز دولت و تامین‌کننده ریال دولت تلقی شده است و بنابراین طی این سال‌ها سلطه سیاست‌های مالی بر سیاست پولی غلبه داشته است. این در حالی است که در کشورهای پیشرفته دولت‌ها برای تامین کسری خود به بانک مرکزی رجوع نمی‌کنند، بلکه از درآمدهای مالیاتی خود، کشور را مدیریت می‌کنند.
وی خاطرنشان کرد: برای مثال متاسفانه ساختار مالیاتی کشورمان به گونه‌ای است که از تولیدکننده مالیات اخذ می‌شود و در همان حال از افرادی که به فعالیت‌های سفته‌بازانه و سرمایه‌گذاری در بخش‌های غیرمولد مانند خرید و فروش ملک، طلا، ارز و خودرو مبادرت می‌کنند، مالیاتی دریافت نمی‌شود. اگر به دنبال آن هستیم که منابع اقتصادی به سمت تولید هدایت شود باید تلاش کرد که در سیاستگذاری مالیاتی تعادل ایجاد شود تا در نهایت این منابع به صورت خودکار و به دور از دستور و رویه‌های موجود، به سمت تولید هدایت شود.
رییس کل بانک مرکزی افزود: با همکاری وزرای اقتصاد و سایر ارکان اقتصادی دولت موضوع استقلال بانک مرکزی را دنبال می‌کنیم و در این باره ضروری است که تامین کسری بودجه دولت نیز از منابع دیگری پی‌گرفته شود و البته باید با مجلس نیز تعاملات و همکاری‌های لازم را داشته باشیم. از این منظر استقلال بانک مرکزی به معنای آن است که بخش مالی از بخش پولی مستقل باشد و در نهایت با تلاش و همکاری فعالان اقتصادی کنترل تورم غیر رکودی را محقق کنیم.
رییس شورای پول و اعتبار ضمن تاکید بر حل مشکلات با همکاری فعالان اقتصادی، گفت: در حال حاضر شرایط فعلی کشور رو به بهبود است و امیدوارم در آینده نیز این روند تداوم یابد. برای نمونه در هفت ماهه امسال میزان ارز عرضه شده در سامانه نیما توسط صادرکنندگان، معادل کل سال قبل بوده است و در بخش دولتی نیز در هفت ماهه سال جاری معادل کل سال قبل از محل صادرات نفتی و فرآورده‌های نفتی ارزآوری داشتیم. بنابراین ضروری می‌دانم که از تلاش تمام صادرکنندگان و فعالان اقتصادی برای تحقق این دستاوردها قدردانی کنم.
رییس کل بانک مرکزی تعامل بازار پول و سرمایه را ضروری دانست و گفت: قطعا بازار پول و سرمایه هر یک به تنهایی نمی‌توانند برطرف‌کننده مشکلات باشند و البته بازار سرمایه نیز از ظرفیت‌های مطلوبی برخوردار است؛ بنابراین ضروری است که با تشکیل کمیته‌ای در این زمینه به افزایش همکاری‌ها میان این دو بخش کمک کنیم.
رییس شورای پول و اعتبار در بخش دیگری از سخنان خود بر بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور، تاکید و خواستار برطرف شدن چالش‌های پیش‌روی صادرکنندگان شد.