ریسک صادرات کاهش یابد

گروه بازرگانی- بعد از سیاست‌های اقتصادی و ناگهانی دولت‌، فعالان اقتصادی با مشکلات فراوانی روبه‌رو شدند به طوری که حتی در برخی حوزه‌ها صادرات آنها به صفر رسیده است‌. آغاز دور جدید تحریم‌ها نیز نگرانی‌های جدیدی را برای تجار به وجود آورده است‌. تا جایی که برخی کارشناسان بر این باور هستند که به دنبال اجرای طرح پیمان‌سپاری ارزی و خروج حرفه‌ای‌ها از مسیر تجارت کشور، صادرات با کاهش شدیدی روبه‌رو خواهد شد‌. بر این اساس رییس کنفدراسیون صادرات ایران معتقد است بخشنامه‌های صادراتی ماه‌های اخیر، تعهد صادرکنندگان را خدشه‌دار کرده است و در حال حاضر صادرکنندگان شناسنامه‌دار از میدان به در شده‌اند‌. این در حالی است که به گفته مدیرعامل صندوق ضمانت صادرات ایران، پوشش‌های ریسک صادرات متناسب با تحریم‌ها افزایش خواهد یافت و این صندوق به عنوان سپر دفاعی می‌تواند مجموعه صادرکنندگان را در این جنگ اقتصادی یاری کند‌. به گفته وی حتی پیش‌بینی می‌شود تراز تجاری کشور تا پایان سال ۴ تا ۵ میلیارد دلار مثبت شود‌. در این خصوص رییس سازمان توسعه تجارت نیز با بیان اینکه شرایط کنونی تحریم‌ها، آزمونی برای اروپاست، گفت: بازار عراق و افغانستان برای ایران بسیار مهم است و صندوق ضمانت صادرات ایران باید در این دو کشور شعبه داشته باشد‌.
آزمونی برای اروپایی‌ها
رییس سازمان توسعه تجارت ایران در آیین قدردانی از صادرکنندگان منتخب صندوق ضمانت صادرات ایران گفت: شرایط کنونی تحریم‌ها، آزمونی برای اروپایی‌هاست و باید ببینیم در آن رد می‌شوند یا کانال‌ها و نهادهای مالی جدید برای ایران ایجاد می‌کنند‌. مجتبی خسروتاج با تاکید بر توجه به ظرفیت‌های داخلی کشور گفت: ایران با مجموعه پتانسیل‌هایی که در اختیار دارد، به سمت خودکفایی گام برداشته و سیاست‌های خودکفایی بیش از صادرات موفق بوده است؛ پس می‌توان ظرفیت‌های داخلی را گسترش داد‌.
معاون وزیر صنعت افزود: صندوق ضمانت صادرات ایران بر اساس اساسنامه خود، باید در شرایط قطع ارتباط با برخی کشورها و یا محدودیت در نقل و انتقال ارز ریسک صادرات را کاهش داده و در این حوزه نقش‌آفرینی کند‌.
۸۰ درصد صادرات در دست ۵۰۰ شرکت
خسروتاج تصریح کرد: امروز ده هزار فعال اقتصادی در حوزه صادرات در کشور فعال هستند ولی ۵٠٠ شرکت ٨٠ درصد صادرات را به عهده دارند؛ پس باید نوع خدمات صندوق را برای شرکت‌های کوچک و متوسط صادراتی تشریح کرد‌.
به گفته وی بانک‌ها اولین نهادهایی هستند که در دوران تحریم دچار نگرانی می‌شوند؛ البته بانک‌ها در تحریم به شدت ضربه می‌بینند و اگرچه اروپا در این حوزه آزمایش سختی را به لحاظ کانال ویژه مالی پیش رو دارد؛ ولی صندوق باید با تعامل با همتایان خود در دنیا نقش‌آفرینی بیشتری در صدور ضمانتنامه داشته باشند‌. وی اظهار داشت: باید مدیریت یکپارچه را در جهت حمایت از صادرات داشته باشیم و بنابراین ادغام صندوق نیز مطرح بوده و نیاز به بیشتر شدن وحدت فرماندهی در این حوزه داریم‌.
خسروتاج با بیان اینکه بازار عراق و افغانستان برای ایران بسیار مهم است، گفت: صندوق ضمانت صادرات ایران باید در این دو کشور شعبه داشته باشد‌.
وی اظهار داشت: اکنون شرایط بسیار سختی را داریم و مسوولان به آن واقف هستند و اثرات نرخ ارز در همه وجوه اقتصاد از تولید و مصرف در نظر گرفته شود‌. خسروتاج از تمامی صادرکنندگان درخواست کرد که به مسیر صادراتی خود ادامه دهند‌ چراکه گوش شنوا در این زمینه وجود دارد‌.
بازارهای صادراتی از دست می‌رود
رییس کنفدراسیون صادرات ایران نیز در این نشست گفت: با شرایط فعلی که در مورد سیاستگذاری‌ صادراتی در شش ماه گذشته حاکم شده، بازارهای صادراتی هدف را از دست می‌دهیم‌. محمد لاهوتی با اشاره به عملکرد صادرات در سال ۹۶، گفت: آنچه که ما در مورد صادرات در سال ۹۶ به دست آوردیم، حاصل چهار سال ثبات نسبی در قوانین و مقررات و همچنین تعامل با دنیا ناشی از توافق هسته‌ای بود که این امر باعث رشد صادرات شد‌.
رییس کنفدراسیون صادرات ایران بیان داشت: بنابراین اگر بخواهیم از صادرات حمایت کنیم، باید اصلاح سیاست‌های شش ماه اخیر را در دستور کار قرار دهیم زیرا استمرار این سیاست‌ها منجر به توسعه صادرات نخواهد شد و حتما جهت‌دهی صادرات را با مشکل مواجه خواهد کرد‌.
وی اظهار داشت: سال‌ها نسبت به سرکوب نرخ ارز اعتراض داشتیم که سرانجام در ابتدا نرخ ارز واقعی شد و بعد از واقعی شدن نرخ ارز انفجار نرخ ارز صورت گرفت به طوری که قیمت ارز سه تا چهار برابر افزایش یافت اما صادرات ۵/۱۳ درصد رشد داشته است‌. لاهوتی بیان داشت: صدور بخشنامه‌های متعدد و متنوع به شدت صادرکنندگان را آزار می‌دهد و یک‌شبه محدود و ممنوع کردن صادرات کالا موجب از دست رفتن بازارهای هدف صادراتی می‌شود، در حالی که صادرکنندگان سال‌ها برای به دست آوردن آن بازارها تلاش کرده‌اند‌.
سیاست‌ها متناسب با واقعیت‌ها باشد
رییس کنفدراسیون صادرات ایران در ادامه با اشاره به قیمت‌های پایه صادراتی گفت: ما باید بپذیریم که امروز ارز نیمایی که در اختیار وارد‌کننده قرار می‌گیرد، لزوما ارز با همان نرخ در اختیار تولید‌کننده و صادرکننده قرار نمی‌گیرد‌. بنابراین باید سیاست‌ها را متناسب با واقعیت‌ها اعلام کنیم‌.
لاهوتی بیان داشت: لازم است صندوق ضمانت صادرات ایران صدور ضمانتنامه ورود موقت کالا را در دستور کار قرار دهد، اما با وجود تلاش صادرکنندگان و همچنین صندوق ضمانت صادرات گمرک هنوز نسبت به صدور ضمانتنامه برای عبور موقت کالا متقاعد نشده است‌.
افزایش پوشش‌ ریسک صادرات متناسب با تحریم‌ها
همچنین مدیرعامل صندوق ضمانت صادرات ایران با تاکید بر اینکه متناسب با تحریم‌ها پوشش‌های ریسک صادرات افزایش می‌یابد، با اشاره به آغاز تحریم‌های آمریکا علیه ایران گفت: صندوق ضمانت صادرات ایران به عنوان یک سپر دفاعی می‌تواند مجموعه صادرکنندگان را در این جنگ اقتصادی یاری کند‌.
کمال سیدعلی افزود: موضوعات مربوط به نفت عمده مسائلی بود که از طریق آمریکا قرار بود، به عنوان تحریم علیه ایران اعمال شود که خوشبختانه عقب‌نشینی آمریکا در خصوص فروش نفت ایران به کشورهای مختلف این نوید را می‌دهد که ما می‌توانیم صادرات نفت را داشته باشیم‌.
سیدعلی با اشاره به اینکه کشورهای مختلف خریدار محصولات پتروشیمی، خشکبار و‌. ‌. ‌. هستند، بیان داشت: ما می‌توانیم کمک کنیم تا کلیه وجوه صادرکنندگان در موعد مقرر پرداخت شود و اگر پرداخت نشود ما به عنوان صندوق ضمانت صادرات، وظیفه پوشش ریسک این پرداخت‌ها را انجام خواهیم داد‌. مدیرعامل صندوق ضمانت صادرات ایران بیان داشت:‌ بنابراین هر قدر که تحریم‌ها بیشتر شود، وظیفه صندوق صادرات ایران به لحاظ پوشش ریسک صادرکنندگان افزایش می‌یابد‌.
تراز تجاری ۵ میلیارد دلار مثبت می‌شود
سیدعلی با بیان اینکه دو بال تامین مالی و پوشش ریسک در مسیر صادرات حائز اهمیت است، گفت: صندوق‌های ضمانت صادرات در دنیا وظیفه دارند تا تامین مالی و پوشش ریسک را برای صادرکنندگان فراهم کنند‌. وی با اشاره به اینکه پیش‌بینی می‌شود تراز تجاری کشور تا پایان سال چهار تا پنج میلیارد دلار مثبت شود، گفت: نرخ ارز شرایطی را فراهم کرده تا واردات کمتر و صادرات بیشتر شود، البته افزایش قیمت ارز مشکلاتی در جامعه ایجاد کرده که امیدواریم با سیاست‌های اتخاذی از سوی دولت این مسائل حل شود‌. او بیان داشت:‌ جنگ اقتصادی نیازمند ابزار است و یکی از ابزارها برای مقابله با این جنگ اقتصادی، عملکرد صندوق ضمانت صادرات است‌.
وی اظهار داشت: در زمینه‌های مختلف ما کارمزد را به نحو خوبی توسط دولت کاهش داده‌ایم به طوری که کارمزد صادرات کالا به عراق و افغانستان یک درصد شده است و در مجموع بین ۳۵ تا ۴۵ درصد کارمزدها را کاهش داده‌ایم‌. وی بیان داشت:‌ همچنین میانگین حق بیمه ۶۷/۰ درصد است‌.
مدیرعامل صندوق ضمانت صادرات ایران بیان داشت:‌ حجم کلی پوشش‌های ایرانی و ضمانتی صندوق در سال ۱۳۹۶ به رقم یک هزار و ۷۶۲ میلیون دلار رسید که رشد ۱۱ درصدی نسبت به سال ۱۳۹۵ را نشان می‌دهد و پیش‌بینی می‌شود، پوشش سال ۹۷ براساس عملکرد شش ماهه به رقم دو میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار برسد‌.
وی بیان داشت: حجم عملکرد پوشش‌های بیمه‌ای و ضمانت صندوق در شش ماه سال جاری نسبت به مدت مشابه در سال ۱۳۹۶، ۷۷ درصد رشد داشته است‌. مدیرعامل صندوق ضمانت صادرات ایران اظهار داشت:‌ حجم عملکرد پوششی در بخش بیمه‌نامه‌های اعتباری صادراتی کوتاه‌مدت با رکورد ۳۷۰ میلیون دلار رشد ۹۳ درصدی نسبت به سال ۱۳۹۵ دارد‌.
وی در ادامه گفت: با توجه به ذخایر ارزی و ظرفیت‌های اقتصاد کشور حتی اگر سه سال صادرات نفت نداشته باشیم، کشور اداره می‌شود‌.
پیمان‌سپاری ارزی رویه‌ای معمول
سیدعلی در ادامه در خصوص پیمان‌سپاری ارزی و اعتراضات صادرکنندگان به بازگشت ارز حاصل از صادرات گفت: این امر رویه‌ای معمول در بیشتر کشورهای جهان است‌.
وی با بیان اینکه صادرکنندگان می‌توانند ارز حاصل از صادرات را با نرخ نیمایی به کشور بازگردانند، بیان داشت: وقتی با مشکلات سیاسی و مشکلات اقتصادی در کشور روبه‌رو هستیم همه خصوصا صادرکنندگان و واردکنندگان باید ملی فکر کنیم‌.
وی درخواست صادرکنندگان به عراق برای معافیت از پیمان‌سپاری ارزی را بحق دانست و گفت: از آنجا که صادرات به این کشور با پول محلی انجام می‌شود بنابراین باید برای این صادرکنندگان فکری کرد‌.
سیدعلی با اشاره به اینکه در سال‌های گذشته ۳۲ میلیارد دلار فاینانس دریافت شده است، بیان داشت: حتی در شرایط تحریم اقساط آن پرداخت شده است بنابراین انتظار می‌رود از آنجا که از نظر بدهی مشکلی نداریم، درجه پوشش بیمه‌ای ریسک کشورمان کاهش یابد‌.
وی با اشاره به وجود صنایع بزرگ در کشور گفت: ما حتی با وجود مشکل در صادرات نفت، توان اداره کشور را داریم‌.
نقش صندوق توسعه ملی پررنگ‌تر شود
در ادامه این نشست یک مقام مسوول بانکی نیز خواستار تقویت نقش صندوق توسعه ملی در حمایت از صادرات شد و گفت: نباید به بهانه کمبود داخلی جلوی صادرات را گرفت‌. علی صالح‌آبادی اظهار کرد: صندوق توسعه ملی ضلع چهارمی است که باید به کمک صادرکنندگان بیاید‌. این در حالی است که در شرایط کنونی که تحریم پیش روی اقتصاد ایران قرار گرفته، باید کمک کنیم تا صادرات کشور رونق گیرد‌.
وی افزود: در شرایط تحریم نفتی باید صادرات را افزایش داد؛ اما باید از صادرات حمایت کرد چراکه برند در صادرات و بازارهای جهانی بسیار مهم است‌. بنابراین نباید به هر دلیلی اجازه داد که با کمبود داخلی، جلوی صادرات را بگیرد؛ پس تحت هر شرایطی باید صادرات را گسترش داد‌.
صالح‌آبادی گفت: صادرات غیرنفتی یکی از مزیت‌های ایران است و با ۴٠میلیارد دلار صادرات غیرنفتی، کشور با مشکلی مواجه نخواهد شد؛ البته وارداتی که منجر به صادرات می‌شود نیز باید مورد حمایت واقع شود‌.
مدیرعامل بانک عامل حوزه صادرات خاطرنشان کرد: در استان‌های مختلف حضور یافته و از نزدیک با صادرکنندگان دیدار کرده‌ایم؛ البته بر این باور هستیم که تعاملات خود را با مشتری بیشتر کرده و حفظ سطح خدمات بانک در شرایط جدید نیز در دستور کار است‌.
صالح‌آبادی گفت: در سال‌های اخیر با تعامل با بانک مرکزی و صندوق توسعه ملی، خطوط اعتباری دریافت کرده و توانسته‌ایم در جذب منابع موفق عمل کنیم پس تلاش داشته‌ایم که هیچ تقاضایی به خاطر محدودیت منابع بی‌پاسخ نماند‌. وی ادامه داد: در بخش تولید با توجه به افزایش نرخ ارز‌، قیمت تمام‌شده تولید افزایش می‌یابد و تلاش داریم تعامل لازم را بین بانک و صادرکننده انجام دهیم‌.